Het Zorginstituut adviseerde in december tegen een harde bezettingsnorm. Een landelijke norm voor zorgverleners is ‘niet realiseerbaar en niet realistisch’, zo concludeerde de Kwaliteitsraad. Elk verpleeghuis is immers weer anders. Voor een minimale bezettingsnorm ontbrak wetenschappelijk bewijs. Verpleeghuizen zouden de vrijheid moeten krijgen om zelf hun bezetting te bepalen.

Extra geld verpleeghuizen
De wetenschappelijke experts van het Zorginstituut volgden met dit advies keurig de lijn die hoge ambtenaren van VWS hen achter de coulissen influisterden. Er was immers geen extra geld beschikbaar voor al het extra personeel dat nodig zou zijn. Totdat de politiek, met de verkiezingen in zicht, opeens wel extra geld in het vooruitzicht stelde. Partijen struikelden over elkaar heen om extra middelen uit de hoge hoed te toveren. De VVD spande de kroon met maar liefs 2 miljard euro. Staatssecretaris Martin van Rijn van VWS stelde per direct 100 miljoen euro beschikbaar en eiste dat verpleeghuizen nog dit jaar gaan voldoen aan een voorlopige minimale bezettingsnorm.

Zorginstituut staat in zijn hemd
De inkt van het advies van het Zorginstituut was dus nog niet droog of de politiek verklaarde de argumenten irrelevant. De experts van het Zorginstituut gedroegen zich als de spreekbuis van hun financier, het ministerie, maar stonden even later in hun hemd. Want een bezettingsnorm kan dus wel en die komt er ook gewoon. Door aan de leiband te lopen van VWS zet het Zorginstituut zijn eigen reputatie op het spel. De organisatie zegt het allemaal te doen voor de burger, maar uit de daden van het Zorginstituut, dat strikt onafhankelijk moet bepalen wat kwaliteit is, blijkt wat anders.

NZa boetseert Treeknormen weg
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is nog zo’n zogenaamd onafhankelijk overheidsinstituut dat in de praktijk een verlengde is van het ministerie van VWS. Ook de NZa zegt het allemaal te doen voor de burger. Maar neem nu de groeiende wachtlijsten in ziekenhuizen, die vaak ruimschoots de Treeknormen overschrijden. Brengt de NZa die overzichtelijk in kaart? Nee, er wordt een rookgordijn rond de wachtlijsten opgeworpen in ondoordringbare ambtelijke rapporten. Alsof ze niet bestaan, terwijl iedereen in zijn eigen omgeving ervaart dat de werkelijkheid anders is.

Democratie
Burgers hebben feilloos in de gaten dat deze overheidsinstituten helemaal niet onafhankelijk zijn en hun rol meespelen in politieke spelletjes. Ze hebben helemaal niet het beste met burgers voor. Het kwalijke van dit gedrag is dat de instituten niet alleen hun eigen positie op het spel zetten, ze voeden hiermee de boze burger die zich niet gehoord voelt. Daarmee hollen ze de democratie uit en zijn we nog verder van huis.