De gangbare route na het ontstaan van een (ernstige) wond is dat de huisarts een advies geeft en de patiënt vervolgens overdraagt aan de praktijkondersteuner om onder andere de thuiszorg te regelen. Het komt regelmatig voor dat het thuiszorgmedewerkers niet lukt de complexe wond dicht te krijgen, waardoor patiënten gemiddeld dertig weken in behandeling blijven. De wondzorg blijft zo hangen in het verpleegkundige domein, zonder dat de patiënt in die tijd in beeld is bij de huisarts of de medisch specialist. Voor de patiënt betekent dit dertig weken thuis zitten met een wond en dus niet kunnen participeren in werk en in het sociale leven. Wachtend op de medewerker van de thuiszorg die drie maal per week langskomt om de wond te verschonen en het verband te wisselen. Opereren om de wond dicht te krijgen, is dan al snel kosteneffectiever. Nog afgezien van het feit dat er richtlijnen zijn die stellen dat een patiënt met een complexe wond moet worden gezien door een multidisciplinair team van artsen.

Snellere diagnose
Deze situatie is uiterst onwenselijk, het moet anders. Dit kan, maar betekent wel dat drie dingen gewaarborgd moeten zijn: 1. snelle diagnosestelling, 2. geen grens voor de patiënt tussen de eerste en tweede lijn en 3. geen financiële prikkels om een patiënt binnen een bepaald zorgdomein te houden.
Om deze doelen te bereiken, moeten eerst binnen het ziekenhuis de zaken goed geregeld worden, want ook daar is sprake van versnippering. Iedereen levert binnen zijn eigen domein topwerk, maar de samenhang ontbreekt vaak.

Eigen wondafdeling
Binnen Medisch Spectrum Twente hebben we dit ondervangen door een eigen wondafdeling op te zetten, waarin de dermatologen, de plastisch chirurgen en de chirurgen samenwerken. De specialisten hebben een eigen poli waar de wondconsulenten en verpleegkundig specialisten onder hun supervisie werken. Alle protocollen zijn op elkaar afgestemd, dus er is maar één poort voor intake en diagnose.

Uitbreiding naar eerste lijn
Nu dit gerealiseerd is – binnen twee maanden was het een feit – is het tijd voor de volgende stap: de uitbreiding naar de eerste lijn realiseren. We gaan de wondconsulent die de patiënt in het ziekenhuis ziet ook inzetten in de thuiszorg. En we gaan in principe hetzelfde doen als we in het ziekenhuis hebben gedaan: we brengen alle professionals bij elkaar zodat de wondzorg ketenzorg wordt. 

Einde aan versnippering financiering
Dit moet ook een einde maken aan de versnippering van de financiering, omdat ketenfinanciering veel kosteneffectiever is. Registratie is hierbij essentieel en een transmuraal elektronisch patiëntendossier een vereiste. Zo kunnen we effectief en objectief de wondzorg qua uitkomsten van zorg en kosten (waarde van zorg) in kaart brengen.

Innovatie in de zorg
Middels innovatie proberen we dit naar een hoger niveau te tillen. Zo loopt er bijvoorbeeld in de regio Winterswijk een proef naar het gebruik van de Google-glass voor transmurale wondzorg. Innovatie in zorgorganisatie ontwikkel je niet zelfstandig, daar heb je hulp bij nodig van mensen die ook bereid zijn op een nieuwe manier naar het zorglandschap te kijken. Voor ons is Excen een interessante partij om de beschreven kwaliteitsslag mee te maken. Een vervolgstap zou kunnen zijn om een organisatie te vormen die als onderaannemer fungeert en via het shared savings-model de gerealiseerde besparingen investeert in verdere kwaliteitsontwikkeling.

Aanpassing leidraad
Als voorzitter van de werkgroep Kwaliteitsstandaard complexe wondzorg zal ik onze en andere lokale ervaringen inbrengen, zodat de werkgroep die kan gebruiken bij het herschrijven van de leidraad voor complexe wondzorg. Op deze manier verbetert een lokaal initiatief de behandeling voor de patiënt in heel Nederland.

Robbert Meerwaldt, vaatchirurg Medisch Spectrum Twente