In Zeeland staan twee ziekenhuizen. Beide werken met verlies. Ze willen niet hun taken herverdelen. Want besturen en medisch specialisten wantrouwen elkaar. Elders in Nederland mogen wijkverpleegkundigen niet indiceren voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Gemeenten denken: die wijkverpleegkundigen gaan veel zorg indiceren uit de Wmo en niet uit de Zorgverzekeringswet. Immers zij wantrouwen de zorgverzekeraars die de wijkverpleegkundigen betalen. Zorgverzekeraars vragen professionals in de eerste lijn heel veel gegevens. Zij zien in professionals potentiële fraudeurs. Zij vertrouwen hen niet. Ik signaleer dat dit wantrouwen toeneemt ten opzichte van vroeger. Want toen kregen initiatieven gericht op regionale samenwerking makkelijker bijdragen van zorgaanbieders en verzekeraars.
Langetermijnvisie terug
Deze drie voorbeelden illustreren het alomtegenwoordige wantrouwen tussen gemeenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars en tussen organisaties binnen elk van deze groepen. Hoe dit wantrouwen weg te nemen en om te zetten in positieve samenwerkingsrelaties gericht op innovatie? Ik kom tot twee suggesties om het wantrouwen te verminderen.
Voor 2016 verwachten alle zorgaanbieders omzetverlies: de ziekenhuizen vanwege minder poliklinische en klinische patiënten. De geestelijke gezondheidszorg teert in vanwege de beddenreductie van 30 procent en het succes van de psychische hulp van huisartsen en hun ondersteuners. De care sector verliest omzet vanwege de bezuinigingen en decentralisaties. Alleen de eerste lijn kan nog groeien. Maar het loopt de huisartsen over de schoenen: zij kunnen geen extra patiënten meer bedienen. Geen wonder dat kortetermijnbelangen thans overheersen en iedereen elkaar wantrouwt. Daarom moet de langetermijnvisie terug: want daardoor wordt het eigenbelang op korte termijn minder belangrijk. Als zorgaanbieders, zorgverzekeraars en gemeenten werken aan een gemeenschappelijke langetermijnagenda, bijvoorbeeld om ziekenhuiszorg te verplaatsen naar de eerste lijn en het sociale domein, zal het wantrouwen snel afnemen.
Relaties opbouwen
Als medewerkers van gemeenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars elkaar persoonlijk leren kennen in overleggroepen, op congressen, studiedagen en recepties, zou dat ook voor meer onderling vertrouwen in de zorg zorgen. Vertrouwen groeit naarmate relaties langer duren. Dan leert men elkaar beter kennen en ontstaan gemeenschappelijke ervaringen. Die zijn te benutten in latere contacten. Het zou daarom goed zijn als er minder wisselingen in personen aan de onderhandelingstafels waren.
Andere bekostiging geeft hoop
Het grote wantrouwen van zorgaanbieders, zorgverzekeraars en gemeenten remt zorginnovatie af. De Wet langdurige zorg, de Zorgverzekeringswet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning bevatten elk een experimenteerartikel dat alleen inhoud krijgt als er meer vertrouwen komt. Regionale partijen die tegenwoordig een andere bekostiging willen dan die per verrichting of per dbc, stuiten niet op wettelijke bezwaren. Argumentatie moet dan wel zijn dat een andere bekostiging innovatie of gezamenlijke besparingen mogelijk maakt. Wetenschap en politiek wachten hoopvol op initiatieven gebaseerd op vertrouwen om gezamenlijk te komen tot herverdeling van taken en meer samenwerking in de zorg. Anders gaat de zorg aan wantrouwen ten onder.
Het wantrouwen in in de brede zorgsector is een product van het KABINET RUTTE.
Deze regering heeft weinig oog voor de Nederlandse zakelijkheid ook in de sector zorg. Op niet 1 punt in de sector zorg heeft deze regering een visie op. Alles wordt onder de noemer ”markt” weggezet. Jaren terug de invoering van DBC’s. De rol van zorgverzekeraars die anex een schadebedrijf zijn is de meest grijze wolf in de samenleving. Wat jaren normaal functioneerde heeft moeten veranderen van de OVERHEID met gevolg chaos voor de brurgers. De uitdaging is, ook in de zorg wat simpel administratief / registratief kan – doe het simpel, begrijpelijk en transparant zodat de burger begrijp: Krijg ik zorg dan betaal heel Nederland dezelfde prijs voor het zelfde product. Stop dat smerige jaarlijkse ritueel rond 1 januari ”polisverkoop” Duizende verschillende regeltje verlammen de boel en de burger weet niet waar deze aan toe is en bovendien worden er miljoenen verspild aan reclame/pr. ALLES TEN KOSTE VAN HET ZORGBUDGET!
Vroeger was 60% van de bevolking van rechtswege verzekerd via het ziekenfonds. 40% was privaat verzekerd of via een publiekrechterlijke verzekeraar, de ambtenaren verzekering. Vroeger bestond de NMa dan ook niet. In een ziekenfondsomgeving is er geen concurrentie en kan en mag en moet zelfs de ‘markt’ worden verdeeld om doelmatige zorg te kunnen verstrekken aan de van rechtswege verzekerden. Tot de ziekenfondsgrens. Daarboven golden de wetten van de vrije markt; risicoselectie, premie differentiatie en uitsluitingen. Dat was Nederland vroeger. Nederland Kartelland. Die 40% particulier verzekerden werden netjes verdeeld onder de zorgverleners. Zo ging dat vroeger .
Met de keuze voor een private uitvoering van een publieke taak is de NMa opgericht; de EU wet en regelgeving van de schadeverzekeringen is dan immers van kracht en de EU Mededingingsregels moeten worden nageleefd.
KP Companje legt het allemaal uit in zijn meesterwerk. Na publicatie werd zijn Historisch Centrum door de verzekeraars opgedoekt. Zo gaat dat in Nederland.
Dat wantrouwen begon al veel eerder nl. in 1983 toen Lubbers ons een loer ging draaien en de uitvoerders Brinkman en Dees ons straften omdat we in Emmen het goedkoopst draaiende ziekenhuis van Nederland waren.
Eén overeenkomst hebben allen: de zorgaanbieder, de patient en de overheid in de vorm van de gemeenten, ze wantrouwen allemaal de zorgverzekeraar. En begrijpelijk, daar die begonnen zijn met het introduceren van wantrouwen en de daarop volgende bureaucratisering. Samenwerken – wat in de zorg buitengewoon zinvol is, zowel ten aanzien van kosten maar nog meer ten aanzien van kwaliteit- wordt hierdoor ondermijnd. Ziekenhuizen moeten samenwerken maar tegelijkertijd concurreren, maar fusies zijn dan weer een probleem. Voor de ZV gelden andere regels. Dat hou je niet in balans, zie de krantenkoppen van deze week.
Tja professor Schrijvers… wat is nu de meerwaarde van zorgverzekeraars? Prof Schrijvers gaat uit van het gegeven: Het van God Gegeven Gezag heeft dit systeemmodel nu eenmaal ingevoerd en daar hebben wij het mee te doen. Fantastisch. Kritiek op het van God Gegeven Gezag is we mogelijk maar het is nu eenmaal zo. God weet toch wat goed is en zo niet dan zijn we de Job? God weet wie hij kan vertrouwen en om een boodschap kan sturen…..