Menzis wil het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer niet overeind houden. Skipr heeft hierover bericht op 13 januari. De zorgverzekeraar kwam tot dit besluit nadat de raad van bestuur en raad van toezicht van de Reinier Haga Groep de procedure hadden stopgezet voor de juridische fusie van Haga Ziekenhuis Den Haag, Reinier de Graaf in Delft en het genoemde LangeLand. De bestuursvoorzitter is oud-staatssecretaris Martin van Rijn. Hij heeft veel beleidservaring met gevoelige onderwerpen, zoals de decentralisaties in het sociale domein (2015) en de uitbetaling van pgb’s (2016). Van Rijn zal nu al zijn ervaring met gevoelige beleidskwesties nodig hebben. Door de uitspraak van Menzis gaan de banken immers geen geld meer lenen aan de Reinier Haga Groep. Zij willen eerst weten wat de raad van bestuur gaat doen met het LangeLand Ziekenhuis. Blijft zij wel of niet het Langeland besturen? Blijft het ziekenhuis open? Bovendien gaat de Tweede Kamer binnenkort debatteren over dit ziekenhuis.
Hieronder som ik drie beleidsscenario’s op voor de raad van bestuur van de Reinier Haga groep, elk met een eigen naam.
1. Het klassieke scenario: LangeLand wordt nevenvestiging van HagaZiekenhuis
In de afgelopen jaren zijn veel kleine ziekenhuizen onderdeel geworden van een grotere ziekenhuisorganisatie. Ik noem een aantal vestigingsplaatsen van deze instellingen met tussen haakjes de ziekenhuisorganisatie die deze locaties thans steunt of in eigendom heeft: Heerenveen (Medisch Centrum Leeuwarden), Scheemda (UMC Groningen), Meppel (Isala Klinieken), Boxmeer (Radboudumc), Goes (Erasmus MC), Zeist (Diakonessenhuis Utrecht) en Lelystad (St-Jansziekenhuis te Harderwijk). In dit klassieke scenario blijft de basiszorg in het kleine ziekenhuis meestal overeind. De nadruk ligt op electieve zorg. De acute zorg is meestal alleen beschikbaar tijdens kantoortijd.
2. Het Lelystadscenario: LangeLand gaat failliet
In dit scenario brengt de raad van bestuur het faillissement naar buiten. Dit is aangevraagd door Menzis bijvoorbeeld. Talkshows springen erbovenop. Kamerdebatten volgen. Minister Bruins stelt een zware commissie in: wat moet er gebeuren na het faillissement? Het issue wordt belangrijk in de twaalf maanden voor de verkiezingen in maart 2021. Ik verwacht dat Martin van Rijn geen verantwoording wil dragen voor dit faillissement. Hij treedt af als voorzitter van de Reinier Haga groep.
3. Het OVH-scenario
In dit scenario staat OVH voor ‘over de verkiezingen heen tillen’. De raad van bestuur van de Reinier Haga Groep heeft contact opgenomen met VWS-minister Bruins. Want er dreigt een faillissement van het LangeLand Ziekenhuis. De minister benoemt een ‘zware’ adviseur, bijvoorbeeld Remkes, oud-minister en oud-burgemeester van Den Haag. Die komt met een advies in april 2021. Dat past dan in de Contourennota die minister De Jonge deze zomer uitbrengt over regionale samenwerking. In het coalitie-akkoord van 2021 komt een passage over het behoud van kleine ziekenhuizen. Het nieuwe kabinet hakt vervolgens knopen door over de casus-Zoetermeer.
Mijn advies
Ik heb sterke voorkeur voor het klassieke scenario. Dit betekent dat HagaZiekenhuis en LangeLand samengaan. Het Reinier de Graaf blijft dan alleen achter en is groot genoeg om zelfstandig te blijven. Het Lelystadscenario wijs ik af. De gang van zaken na het faillissement is voor vele instanties en ook voor mij: eens maar nooit weer. Ook het OVH-scenario heeft niet mijn voorkeur: de onzekerheid voor patiënten en professionals in Zoetermeer gaat dan lang duren.
Ik wens Van Rijn veel wijsheid, creativiteit en geduld toe. Als er één iemand een netelige kwestie kan oplossen, dan is hij dat.
Eens met Guus Schrijvers dat voor de korte en de lange termijn ze zorg in Zoetermeer het beste gewaarborgd wordt, als het Langeland Ziekenhuis één van de vestigingen gaat worden van het HAGA-Ziekenhuis. Daarbij moet met name nagedacht worden over hoe de zorg in de regio gaat worden verdeeld. Acute en complexe zorg in Den Haag, electieve zorg en dagbehandelingen in het “doordeweekse” ziekenhuis in Zoetermeer? Naar mijn mening wordt er te weinig nagedacht over de kansen die een dergelijke situatie biedt als het gaat om samenwerking met andere zorgaanbieders in de regio. Ook Zoetermeer vergrijst. In een deel van het ziekenhuis zou plaats kunnen worden gemaakt voor GRZ- en ELV-bedden, “powered by” een regionale VVT-instelling. Ook zou je kunnen denken aan een 24/7 HAP. Een eerstelijnscentrum in het ziekenhuis dat altijd open is. Concentratie van eerstelijnszorg geeft ruimte voor verdere specialisatie als het gaat om de behandeling chronische ziekten, zoals COPD en Diabetes. De vraag is niet zo zeer wat er gaat gebeuren met het Langeland ziekenhuis, maar meer hoe de zorg voor Zoetermeer en omgeving zal worden ingevuld.