Goede zorg voor covid-19 patiënten is regionaal georganiseerd. Ook het recente RVS-advies over acute zorg wijst op het belang van de regio, van domeinoverstijgend samenwerken en van een andere vorm van bekostiging. Niet alleen voor covid-zorg, maar voor alle acute zorg.

Snel en flexibel

In de Zaanstreek was het drie jaar geleden een bewuste keuze om het ziekenhuis en Evean / Recura revalidatie fysiek met elkaar te verbinden in een zorgboulevard. De keuze voor de plek van de covid-unit was dan ook snel gemaakt. De snelheid in besluitvorming en de flexibiliteit die nodig was om de covid-unit in te richten, zijn alleen mogelijk als je elkaar kent en met z’n allen die verantwoordelijkheid en zorg voor je eigen inwoners voelt.

Goede doorstroming en écht JZOJP

Omdat we elkaar goed kennen en al intensief samenwerkten vóór de uitbraak van covid-19, waren de processen tussen onze organisaties snel geregeld en konden we goede afspraken maken.

• Patiënten die eigenlijk nog te ziek waren om naar huis te gaan, verplaatsten we vanuit het ziekenhuis naar de covid-unit van Recura. De medisch specialist kan hier gemakkelijk even naar toe lopen om met een patiënt mee te kijken. De specialistisch longverpleegkundige is ook in de buurt en was vaak in Recura te vinden om te ondersteunen.
• De huisartsencoördinator (en zelf ook huisarts) nam aan het beleidsteam van het ziekenhuis deel. Zo konden we onderling goed afstemmen hoe de situatie op alle fronten was, niet alleen voor de covid-19 patiënten, maar ook voor de reguliere zorg. En dat stelde ons in staat om zo goed mogelijk vooruit plannen en te anticiperen op de te verwachten aantallen patiënten.
• In de covid-periode hadden we dagelijks overleg tussen Recura en het Zaans Medisch Centrum waarin we bespraken welke patiënten doorgeplaatst zouden worden om weer bedden vrij te maken in het ziekenhuis.
• Bij de ouderenzorg maken we gebruik van een aanmeldportaal om de acute opvang voor ouderen in de regio te verbeteren. Dit helpt ons om de gezamenlijk beschikbare capaciteit goed te benutten. Zo hoeven patiënten niet onnodig naar het ziekenhuis te gaan. En kunnen mensen veilig en soepel worden overgeplaatst van of naar de covid-unit, Recura of de thuissituatie.
• De ouderenzorg, de huisartsen en de longartsen hadden al snel afspraken gemaakt over welke Corona-patiënten wel en niet naar het ziekenhuis werden ingestuurd. Hierdoor zijn onnodige opnames in het Zaans Medisch Centrum voorkomen.
• Vanuit de ouderenzorg gaan ‘corona thuisteams’ van Evean en collega organisaties bij patiënten thuis langs. Ook dit gebeurt in nauw overleg met de huisartsen.

Doordat we de doorstroming zo goed in beeld hadden en we de capaciteit goed hebben kunnen verdelen met alle betrokken organisaties, was het in onze regio niet nodig om zorghotels in te richten.

Personeel, logistieken inkoop

In een crisissituatie helpt het als je al met elkaar samenwerkt, dan gaat het veel vlotter.

• Voor de ouderenzorg was het moeilijk aan zuurstof te komen. Het ziekenhuis heeft met haar leveranciers geregeld dat er zuurstof kwam. Met als direct resultaat dat patiënten sneller overgeplaatst konden worden van het ziekenhuis naar de covid-unit van Recura.
• Er was een tekort aan beschermende middelen, vooral in de ouderen- en thuiszorg. Het Zaans Medisch Centrum ontwikkelde een bijzondere methode om de maskers en schorten te desinfecteren en ze zo te kunnen hergebruiken. De ouderenzorg in de regio kon daar vervolgens ook gebruik van maken. En een grote partij maskers die niet geschikt was voor in het ziekenhuis, was wel geschikt voor de meeste handelingen in de ouderenzorg. Op die manier kun je elkaar uit de brand helpen.
• Bij het opschalen van de covid-zorg was veel personeel nodig, met name in het ziekenhuis. Evean stelde verpleegkundigen uit hun flexpool beschikbaar. Zij sprongen in toen de nood in het ziekenhuis hoog was.
• Logistiek hebben we de patiëntenstromen slim kunnen organiseren, niet alleen binnen het ziekenhuis, maar ook tussen het ziekenhuisgebouw, de covid-unit en de ouderenrevalidatie van Recura.

Patiënt goed kennen

Wanneer een patiënt is overgedragen van het ziekenhuis naar Recura, kan de specialist ouderengeneeskunde van Evean het epd van het ziekenhuis inzien. Zo wordt de kennis over een patiënt over de keten heen gedeeld. Het op deze manier kunnen delen van gegevens geeft een boost aan de kwaliteit en veiligheid voor de patiënt.

De verantwoordelijkheid voor de eigen inwoners maakt ook dat je goed moet kijken wíe je inwoners precies zijn. De Zaanstreek heeft een cultureel zeer diverse bevolking. We willen ieder van hen goede zorg bieden en dat betekent dus zorg op maat. Voor sommigen is dat begeleiding door een Turkse zorgprofessional, voor anderen is dat zorg op afstand door beeldbellen vanuit huis met je eigen dokter. Of een iPad waarop je vanuit het ziekenhuisbed in isolatie toch je kinderen kunt zien en spreken.

Take home

In de covid-periode zijn de regels versoepeld, bijvoorbeeld rond de registratie van telefonische consulten, dat hielp ons allemaal om patiënten de goede zorg te kunnen bieden. Het heeft geholpen in de goede doorstroom van patiënten en het goed inrichten van de zorg. Laten we deze ruimte behouden zodat we niet alleen zorg op afstand verder kunnen faciliteren, maar we ook zorgpaden kunnen maken over zorgorganisaties heen, ziekenhuizen samen met huisartsen en vvt. Niet alleen voor corona, maar ook voor de reguliere zorg!

Covid-zorg is geen hoogcomplexe of gespecialiseerde zorg, maar intensieve zorg. Elk ziekenhuis kan die bieden en er is geen reden om die te concentreren. Als we de covid-patiënten spreiden wordt de draagkracht juist groter, benutten we al het schaarse personeel en is er per saldo meer capaciteit beschikbaar. Dan zijn we beter in staat om een nieuwe opleving op te vangen.

Landelijke richtlijnen zijn goed als kader, maar laat organisaties daarbinnen regionaal en lokaal onderling de afspraken maken. Alleen lokale regelruimte maakt goede zorg mogelijk. 

Auteurs
Rein Souwerbren – directeur Evean
Marian de Vries – Lid raad van bestuur Zaans Medisch Centrum, lid van de SAZ (Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen)