De dermatologieafdeling van het Bravis Ziekenhuis maakt sinds ongeveer 2012 gebruik van videoconsulten, de rest van het ziekenhuis is aangehaakt tijdens corona. Er waren al diverse pilots geweest, maar om het in bestaande werkprotocollen in te passen vergt doorzettingsvermogen. Om afdelingen zover te krijgen om hybride zorg aan te bieden, is best een klus. Wie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor digitale transformatie binnen de zorginstelling? De CTO, een CEO of wellicht een innovatiemanager? Covid-19 was een gamechanger. Ineens was de noodzaak aanwezig en razendsnel gingen vele vormen van zorg digitaal.

Inbedden in de praktijk

Toch is er een risico op terugval. Ondanks dat de zorgprofessionals hebben gezien dat digitalisering voordelen oplevert met betrekking tot tijd en geld. Zorgverzekeraar VGZ wil de komende jaren inzetten op minimaal 25 procent digitale zorg. Deels is er een financiële prikkel, een tijdsprikkel en de patiënt moet erom blijven vragen. Er is druk nodig om het te blijven doen. Beeldbellen met patiënten moet ingebed worden in de dagelijkse praktijk.

Hybride zorg

Uiteraard is niet alle zorg geschikt voor beeldschermzorg. Het is met name geschikt voor behandelingen waarbij patiënten hun kleding aan kunnen houden. Op de dermatologieafdeling combineren wij vaak het gebruik van foto’s die patiënten sturen met een online consult. Behandeling van chronische patiënten of medicatiebegeleiding kan volledig op afstand gebeuren. Bij metingen of lichamelijk onderzoek komen de patiënten langs. Daarna kan de behandeling vaak op afstand. Zo is hybride zorg wat mij betreft de ideale oplossing.

Synchroon consult

Videoconsulten zijn net als telefonische en fysieke consulten synchroon, oftewel je praat en krijgt direct antwoord. Voor sommige patiënten is het handig om in een gesprek uitleg te krijgen en vragen te stellen, echter bij synchrone consultvoering kun je als patiënt weleens wat vergeten. Bij asynchroon zit er tijd tussen een vraag en een antwoord; de patiënt heeft dan de tijd rustig over alles na te denken en dan een vraag te stellen. De behandelaar kan daar gerichter informatie over geven, die de patiënt, indien nodig, terug kan lezen. Synchroon is vaak wel nodig voor de initiële uitleg.

Fysiek en op afstand

Patiënten staan positief tegenover digitale- en beeldschermzorg. Het scheelt in veel gevallen natuurlijk reistijd. Voor corona was bij ons de eerste afspraak fysiek en de tweede en derde op afstand. Op dit moment is de eerste afspraak ook op afstand mogelijk. Wij kunnen dan inschatten wie fysiek moet langskomen en wie op afstand behandeld kan worden. Tegenwoordig behandelen wij ook patiënten die we nooit fysiek op de poli hebben gezien. Alles verloopt via een videoconsult. Qua effectiviteit van de behandeling zien wij geen enkel verschil.

Op ieder moment

Videoconsulten worden over het algemeen aan het begin of eind van de dag ingepland. Deze clustering is helemaal niet nodig. Webcamconsult is juist zo ontwikkeld dat je op ieder moment het consult kunt doen. Net als in een fysieke wachtkamer is er ook bij een webcamconsult een wachtkamer, alleen virtueel. Dus met notificaties, als de patiënt in de virtuele wachtkamer heeft plaatsgenomen. Zo zou je patiënten op locatie en op afstand door elkaar kunnen behandelen. De behandelaar heeft tenslotte de volledige regie.

Beschikbaar voor iedereen

We merken dat niet-gespecialiseerde webcamconsultaanbieders, zeg maar de generieke online vergaderoplossingen, deze functionaliteit niet aanbieden. Wij hebben het voordeel dat het ontwikkelteam van Webcamconsult in Nederland zit. Zij voeren optimalisaties of aanpassingen door op verzoek van de aangesloten zorginstellingen. Als blijkt dat deze aanpassingen interessant zijn voor iedereen, wordt bij iedereen deze optie ook toegevoegd. Webcamconsult blijft hierdoor van, door en voor de zorg.

Aan de slag

De technische infrastructuur binnen zorginstellingen moet geschikt zijn voor digitale zorg. Dat is gelukkig steeds minder een probleem; beeldschermzorg is bijna overal mogelijk. Belangrijk daarbij is dat de wil er is.
Op het moment dat zorg wil innoveren, loopt dat vaak via veel interne partijen/commissies. Dat vertraagt de transitie. Dat terwijl je nu, a la minute, aan de slag kan met videoconsulten. Natuurlijk begrijp ik de zorgvuldigheid binnen zorgorganisaties, maar een online consult is in wezen niets anders dan een patiëntbezoek op locatie. Waarom doen we hier zo moeilijk over? Tijdens corona heeft het zichzelf dubbel en dwars bewezen.

Door: Milan Tjioe, dermatoloog in het Bravis ziekenhuis