Zo is afgelopen jaar de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (Wbtr) in werking getreden. Daarnaast gelden per 1 januari 2022 de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) en de Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders ter vervanging van toelatingsparagraaf van de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi). Een belangrijke wijziging van de Wtza ten opzichte van de Wtzi is dat strengere eisen worden gesteld aan zorgaanbieders ten aanzien van de positie van interne toezichthouder.

Vernieuwde Governancecode Zorg

Als sluitstuk is naast deze wetswijzigingen op 1 januari 2022 ook de vernieuwde Goverancecode Zorg in werking getreden. De Governancecode is in lijn gebracht met de Wbtr en Wtza en verder aangevuld met adviezen van de Governance Innovatie- en Adviescommissie.

Al deze regels zijn ingegeven door de wens van de overheid en de roep van de maatschappij om verbetering van de kwaliteit van zorg, maar het is vooral een appèl aan de zorgbestuurders om de fouten uit het verleden te voorkomen.

Belangenverstrengeling

Een opvallende wijziging in de Governancecode is de best practice-regeling over de belangenverstrengeling. De Wbtr bepaalt al dat een bestuurder of toezichthouder, die een direct of indirect persoonlijk belang heeft bij een bepaald besluit, zich dient te onthouden van de beraadslaging en besluitvorming omtrent dat besluit. De Governancecode gaat veel verder bij de invulling van dit tegenstrijdige belang.

De Governancecode stelt dat iedere vorm van ongewenste belangenverstrengeling van enig bestuurslid of toezichthouder en de zorginstelling, evenals de schijn ervan, moet worden vermeden. Ga er maar aanstaan! Immers, hoewel de Code de belangenverstrengeling inkleurt door aan te geven wanneer deze ongewenst is, blijft het een subjectieve benadering. Als een bestuurder of toezichthouder meerdere belangen of (neven)functies heeft die elkaar raken of beïnvloeden, kan deze de schijn tegen hebben, omdat zijn onafhankelijkheid, objectiviteit of integriteit zodanig kan worden aangetast, dat het de zorgorganisatie kan schaden.

Weliswaar geeft de Governancecode diverse voorbeelden van mogelijke situaties van ongewenste belangenverstrengeling, maar voorkomen moet worden dat dit een afvinklijstje wordt.

Alert blijven

Eenieder zal steeds opnieuw alert moeten zijn of en wanneer hij als bestuurder of toezichthouder een tegenstrijdig belang dient. Want ondanks alle regelgeving en codes blijft het mensenwerk.

Door: Stephanie Schoonhoven-Stoot, kandidaat-notaris, De Clercq Advocaten