We moeten aansluiting zoeken bij het werkveld. Medewerkers, het grootste kapitaal van een organisatie, moeten centraal staan en niet de sociale partners zelf. We moeten afstappen van het betuttelen en mensen weer empoweren en zeggenschap geven. Om echt samen op te trekken in deze koers is het goed om de vakbondsthema’s te integreren in het moderne hrm-werk. Thema’s als duurzame inzetbaarheid, professionaliteit, leiderschap, zeggenschap, eigen regie en verantwoordelijkheid en natuurlijk sociale zekerheid. De governance van organisaties moet rond deze thema’s worden ingericht en ze moeten onderdeel zijn van de gesprekken tussen medewerkers en leidinggevenden.

Personeelstekorten
Het is ook de vraag of we niet eens moeten stoppen met het afsluiten van sociale plannen in de zorg. Door de aanstaande personeelstekorten is er voor medewerkers veel meer rendement te halen als we hen zo ondersteunen dat ze samen met hun werkgevers hun eigen sociale plannen kunnen maken. Bij een aantal organisaties in de sector gehandicaptenzorg, zoals Sovak en Zuidwester, is dit al gebeurd en met prachtige resultaten. Ondernemingsraden hebben, gesteund door de raden van bestuur, het initiatief genomen om focusgroepen met medewerkers op te stellen. Deze focusgroepen bedachten heel andere thema’s dan de traditionele plannen.

Opbouwwerker
Gevolg: enorme betrokkenheid van medewerkers, er ontstond dialoog over arbeidsmarktfitheid en mobiliteit en er was maatwerk. Het CNV ondersteunt de medewerkers in dit proces. En niet als het te laat is, maar in een vroeg stadium op de werkvloer door samen na te denken over oplossingen en inspraak bij verandering. Er liggen prachtige kansen voor belangenbehartiging, maar op een andere manier, met andere uitgangspunten en andere rollen. De rol van de vakbond zal verschuiven van  onderhandelaar naar een soort ‘opbouwwerker’ en adviseur op het gebied van HRM. Minder betuttelend en meer gericht op ontwikkeling en verbinding van medewerkers. Dit met als doel om de   zeggenschap van mensen in organisaties te vergroten door hen te ondersteunen en daardoor sterk en weerbaar te maken.

HRM-dialoog
CNV Zorg & Welzijn heeft sinds een jaar deze nieuwe koers ingezet. Ik merk dat het een aantal fundamentele vragen oproept waarbij een andere instelling van vakbonden en werkgeverspartijen gevraagd wordt. Dit is lastig, het gaat niet snel, maar we komen wel voorruit. Wij blijven stevig inzetten op deze nieuwe koers en zullen de komende tijd een aantal keuzes maken. Steeds vanuit de visie waarin het langere termijn belang van medewerkers voorop staat en zeggenschap en persoonlijke verantwoordelijkheid centraal staat. Dan kunnen we de transitie maken van onderhandelingen vanuit een conflict naar een HRM-dialoog.