“We hebben net drie Expertisetafels ‘Wijkverpleging in de praktijk’ met zorginstellingen achter de rug. Een prangende vraag daarin was: hoe kom ik aan niveau 5 verpleegkundigen? Het tekort is nijpend. Maar hoe groot het probleem is, verschilt per zorgorganisatie. Dit hangt onder meer af van de zorgverzekeraar en de veranderopdracht waar de organisatie voor staat. Waar de ene zorgverzekeraar onder voorwaarden toestaat dat niveau 4 in 2015 indiceert, houdt de ander voet bij stuk: alleen niveau 5 mag indiceren. Het hangt dus af van je zorgverzekeraar hoeveel ‘speelruimte’ er is bij indiceren in dit eerste jaar. Zorginstellingen die al veel niveau 5 verpleegkundigen in dienst hadden, zijn in het voordeel.
Meer met minder
Ook is een veelgehoorde noodkreet: hoe voorkom ik dat mijn wijkverpleegkundige verzuipt? Die moet nu werkelijk alles doen: van collega’s coachen tot zorg indiceren én organiseren. Maar eigenlijk is niet de workload sec het probleem. Maar hoe de wijkverpleegkundige daarmee omgaat. Waar leg je de focus? Hoe betrek je collega’s en vereenvoudig je processen? De wijkverpleegkundige moet nu in een razend tempo nieuwe competenties ontwikkelen. Maar zodra ze de nieuwe manier van werken beheerst, wordt haar workload minder. Dan kan zij méér, met minder. Maar zover zijn we dus nog niet, dat vergt tijd en energie.
4-sporen-aanpak
Wat wij doen is met een 4-sporen-aanpak ‘versnellingen’ aanbrengen met specifieke rol- en organisatieontwikkeling. Want ook het team en het management moeten mee in het ‘omdenken’. Oftewel: wat de cliënt zelf nog kan, bepaalt de aanpak. Dat vraagt om grote aanpassingen: van nieuwe ICT- en classificatiesystemen tot de implementatie van zelfsturing. De verpleegkundige kan alleen het ‘omdenken’ in praktijk brengen, als de hele organisatie hierop gericht is.
Grote veranderingen brengen dus grote veranderdruk met zich mee. Alleen komt het stoom bij veel verpleegkundigen nu uit de oren. Het management moet dus alert zijn: ondersteunen, faciliteren en investeren in zowel competentie- als organisatieontwikkeling. En wat tijdelijke ‘speelruimte’ van zorgverzekeraars zou prettig zijn. Als we het maar eens zijn over die stip op de horizon: een goed opgeleid ‘leger’ aan niveau 5 om wijkverpleging naar een hoger niveau te tillen.”
4-SPOREN-AANPAK WIJKVERPLEGING
1. Faciliteer wijkverpleegkundigen. Geef ze een duidelijke rol en positie in zorgen sociale wijkteams.
2. Versnel rol- en competentieontwikkeling.
3. Besteed aandacht aan organisatieontwikkeling. Neem management en zorgprofessionals mee in het ‘omdenken’.
4. Zorg voor instroom. Voorkomuitstroom niveau 5.
Annemarie Koopman is directeur Zorg en ontwikkelt kennis- & capaciteitsoplossingen voor de gezondheidszorg.
Deze rubriek is geschreven door een partner van Zorgvisie en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie
