Heeft de Demmings-methode van kwaliteitsverbetering, plan-do-check-act, nog wel betekenis in de corona-pandemie?  Die vraag stellen Don Berwick, oprichter van het Institute for Healthcare Improvement (IHI) en Kedar Mate, de nieuwe CEO van IHI, aan het begin van hun lezing op de digitale conferentie van IHI BMJ. De digitale conferentie ‘Breaking down barriers’ bijeenkomst was oorspronkelijk gepland in Kopenhagen voor april 2020. Maar de coronacrisis leidde tot uitstel.  Berwick en Mate reflecteren over de impact van de coronacrisis op de gezondheidszorg.

Reparatiewerkplaatsen

De coronacrisis legt de verschillen in gezondheid genadeloos bloot. Het virus raakt kwetsbare bevolkingsgroepen het hardste. Laagopgeleide mensen en mensen die leven in armoede hebben qua gezondheid een heel andere uitgangspositie. Van echte kwaliteitsverbetering kan pas sprake zijn als de gezondheidszorg echt wat doet aan die verschillen, constateren Berwick en internist Mate. “Maar ziekenhuizen zijn nog te veel reparatiewerkplaatsen”, zegt Berwick. Patiënten gaan ernaar toe om hun lichamelijke kwalen te repareren. Ze negeren de sociale dimensie van gezondheid.

Veiligheid medewerkers

De coronacrisis vergroot de urgentie voor werkgevers om goed te zorgen voor zorgmedewerkers. De veiligheid op de werkvloer was door toenemende agressie op de werkvloer al een heet hangijzer. Covid bedreigt de veiligheid op een andere manier. Zorgmedewerkers lopen groter risico om covid te krijgen. Wereldwijd zijn er duizenden zorgverleners overleden aan covid. Voor werkgevers is het een belangrijke opgave om ervoor te zorgen dat de gezondheidszorg een veilige werkomgeving biedt.

Snelle vernieuwing

De coronacrisis versnelt vernieuwing in de zorg. In Londen stampten twaalf ziekenhuizen in enkele weken tijd samen het Florence Nightingale ziekenhuis uit de grond. “In normale tijden zouden ze jaren hebben gedaan over het verdelen van patiënten”, stelt Mate.

Het toelaten van wetenschappelijke artikelen gaat veel sneller, doordat er een enorme behoefte is aan kennis over covid. Ziekenhuizen over de wereld zoeken elkaar direct op. Medisch specialisten in Wuhan bespreken online hun aanpak met artsen in Amerika en Europa. De traditionele manier van wetenschappelijk onderzoek met gerandomiseerde trials blijkt veel te traag. Juist de Demmings-systematiek van kwaliteitsverbetering, plan-do-check-act, combineert snelheid en zorgvuldigheid en is bij uitstek geschikt in de coronacrisis.

Zinnige zorg

De coronacrisis maakt de discussie over zinnige zorg urgent. “Is het ziekenhuisbezoek een dinosaurus van de zorg?” vraagt Berwick zich af. Medisch specialisten hebben altijd stug volgehouden dat ze patiënten in levende lijven moeten zien. De coronacrisis zette een streep door veel ziekenhuisbezoeken. In het Amerikaanse zorgstelsel vormen financiële prikkels een belangrijke motor achter aanvullende onderzoeken die eigenlijk helemaal niet nodig zijn. Artsen en ziekenhuizen doen er volgens Berwick goed aan om dat zorgvuldig uit te zoeken welke onderzoeken nu echt nodig zijn en welke niet.