Door Marenne Terlingen en Tea van Lingen, programmateam JuMP. Dit artikel maakt deel uit van de KiZ-special over de Juiste Zorg op de Juiste Plek. Naar de overzichtspagina
Het programma JuMP is in 2018 van start gegaan en loopt tot eind 2022. De ambitie is om de Nederlandse medisch specialistische zorg toekomstbestendig te maken. Dat gebeurt door samen met anderen de juiste zorg aan de patiënt te bieden, op de plek en manier die het beste bij die patiënt past. Concreet richt JuMP zich daarbij op drie doelen: integrale zorg voor de patiënt, zo dicht mogelijk bij de patiënt thuis en kwalitatieve en betaalbare medisch specialistische zorg.
Voorlopers
De kracht van JuMP is dat het de kennis en kunde die in ziekenhuizen aanwezig is, bundelt en verspreidt. JuMP gaat daarbij niet op zoek naar het beste voorbeeld. Dat kan een lang en complex traject zijn. Er wordt juist gezocht naar de processen die zijn doorlopen en de interventies die zijn gedaan om hiermee de kopieerbaarheid te vergroten. JuMP richt zich niet enkel op het mooie plaatje, maar ook op de achterkant van het borduurwerkje.
Om dit vorm te geven is een klankbordgroep opgericht met voorlopers op het gebied van Juiste Zorg op de Juiste Plek in de medisch specialistische zorg. Deze voorlopers, en alle personen uit het netwerk van JuMP, brengen elk hun eigen ervaring en expertise in. Samen brengen ze in kaart wat de succesfactoren zijn van instellingen en regio’s waar Juiste Zorg op de Juiste Plek wérkt.
Bewegingen
Om te kunnen starten, is het belangrijk voor ziekenhuizen om focus aan te brengen in wat Juiste Zorg op de Juiste Plek in de praktijk betekent. JuMP heeft de beoogde transitie samengevat in een aantal ‘bewegingen’. Het gaat om de brede implementatie van intercollegiale teleconsultatie, substitutie, juiste zorg, ziekenhuiszorg thuis, e-health, taakherschikking, netwerkzorg, spreiding en concentratie en preventie.
De volgorde en het tempo van de ontwikkeling op deze bewegingen verschillen per instelling én per regio. Zijn er ambassadeurs in huis voor nieuwe vormen van zorg verlenen? Hoe staat het met de ICT? Is er sprake van een afgebakende regio? Hoe zijn de huisartsen en VVT-instellingen in de regio georganiseerd? Is er sprake van krimp of groei? Wat is het effect van sociaaleconomische factoren op de zorg? Al deze factoren hebben effect op de prioriteitstelling bij Juiste Zorg op de Juiste Plek.
Bouwstenen
De ambitie verschilt per regio. Maar hoe hieraan wordt gewerkt niet zozeer. Door meerdere instellingen met elkaar te vergelijken, blijkt dat in programmaplannen Juiste Zorg op de Juiste Plek steeds dezelfde thema’s terugkomen.
Dit heeft geleid tot een JuMP-framework van acht bouwstenen. Acht knoppen waar ziekenhuizen, intern en extern, aan moeten draaien om de beweging naar Juiste zorg op de juiste plek tot een succes te maken. Het gaat om:
- Leiderschap
- Regiovisie
- Populatie & patiënten
- Professionals
- Stakeholders
- Programma-organisatie
- Financiën
- ICT-infrastructuur
Stroomversnellers
Op basis van interviews met voorlopers zijn voor alle bouwstenen ‘stroomversnellers’ ontwikkeld. Dit zijn handreikingen met tips, succesfactoren of praktische hulpmiddelen om zelf aan de slag te gaan. Daarnaast ontwikkelt de NVZ met de Federatie van Medisch Specialisten een serie implementatiekaarten, waarmee een bewezen effectieve toepassing van Juiste Zorg op de Juiste Pleksnel te implementeren is in de eigen instelling.
Betrekken van professionals
Jaarlijks meet de NVZ hoe ver de leden zijn met de implementatie van de acht bouwstenen met behulp van de JuMP-scan. De uitkomst bepaalt de agenda van het programma JuMP voor het komende jaar. De resultaten in 2020 laten zien dat er nog werk te doen is op alle thema’s, maar in het bijzonder op het betrekken van de professionals in de organisatie. Ook zijn er nog inspanningen nodig om ervoor te zorgen dat de patiënten en inwoners van de regio mede aan het stuur komen te zitten.
De professionals in de organisatie hebben een sleutelrol bij het anders inrichten van zorg. Bij het coördineren en vormgeven van de zorg en in hun contact met patiënten en zorgprofessionals van andere instellingen.
Leiderschap door professionals
Leiderschap door zorgprofessionals is dus een belangrijke succesfactor voor Juiste Zorg op de Juiste Plek. Ook alle andere medewerkers in een ziekenhuis dragen, bewust of onbewust, bij aan het veranderen van de zorg. Zo heeft een kwaliteits- of veiligheidsadviseur goed zicht op de effecten van (veranderingen in de) zorg, zowel op uitkomstmaten als de gemeten ervaring bij de patiënt.
Ervaring en behoeften patiënt
Bij het ontwikkelen van een regioplan, of bij het anders aanbieden van zorg, is het belangrijk om de patiënt te betrekken vanaf de start. De ervaring en de behoefte van de patiënt moet het uitgangspunt zijn voor het bieden van goede zorg en duurzame kwaliteitsverbetering. Dat geldt niet alleen in de spreekkamer, maar ook voor het vormgeven van Juiste Zorg op de Juiste Plek.
De grootste ambities voor Juiste Zorg op de Juiste Plek in 2020 zijn netwerkzorg en e-health. De leden van de NVZ gaven dit aan, nog vóór het uitbreken van de corona-pandemie. Corona heeft deze ambities zeker versneld. Zo komen patiënten steeds vaker digitaal bij de dokter en werken instellingen intensiever samen aan integrale zorg.
Samen
Om de zorg in de toekomst blijvend anders te kunnen organiseren moeten ziekenhuizen, revalidatiecentra en andere aanbieders van zorg aan de slag. Niet per instelling, maar samen. Daar kunnen alle zorgprofessionals aan bijdragen vanuit hun eigen expertise en vakgebied. Het verplaatsen, vervangen en voorkomen van zorg is complex en vraagt een lange adem. Maar samen, met de gebundelde kennis en ervaring, kunnen en moeten ziekenhuizen de uitdaging aan.
Wilt u meer weten over het programma JuMP? Wilt u de resultaten van de JuMP-scan lezen? Of bent u op zoek naar inspiratie hoe u zelf aan de slag kunt met de acht bouwstenen? Kijk op zorgvoorjump.nl.
