Het gebrek aan maatwerk en gebrek aan flexibiliteit wordt regelmatig genoemd in reacties. “Een mens is geen profiel”, schrijft iemand. “Dit biedt geen ruimte voor (menselijk) maatwerk en voor passende zorg. Voor iedere hulpvraag die niet past in het profiel moet maatwerk gemaakt worden. Dat kost geld en is de omgekeerde wereld. Begin met maatwerk en kijk vanaf dat punt of er misschien iets bestaat wat collectief is.”

Laat wijkverpleegkundige bepalen

Een wijkverpleegkundige schrijft dat het huidige proces veel natuurlijker is. “Nu kijken we dagelijks kritisch wat echt nodig is en bouwen we af waar dat kan en verantwoord is. Cliëntprofielen geven onnodig veel meer administratief werk. Daar ben ik tegen. De handen moeten aan het bed.”

De wijkverpleegkundige heeft geen probleem met indicatiestelling, schrijft een wijkverpleegkundige. “Dit is weer bedacht om te bezuinigen op zorg en waardoor de wijkverpleegkundige weer meer moet registreren. Men hoopt alles beter te kunnen controleren. Waar is het vertrouwen in de wijkverpleegkundige? In Omaha wordt toch duidelijk voor welke gebieden een cliënt zorg krijgt. Daar hoeft toch nog niet een cliëntprofiel bij. Ik hoor van wijkverpleegkundigen die al langer in het vak zitten dat dit al vaker is geprobeerd en dit vele medewerkers heeft gekost omdat je niet vanuit je professie de zorgtijd mag bepalen. De zorgprofielen geven niet de zorgminuten aan die daadwerkelijk nodig zijn. Laat de wijkverpleegkundige dit bepalen. Waarschijnlijk kost dit minder geld.”

Een andere respondent: “Ik zet als indicerend wijkverpleegkundige liever een zelfgekozen instrument in om de draaglast en draagkracht van mijn cliënt in beeld te brengen.”

Verkeerde prikkel

Volgens een aantal respondenten is er met de nieuwe systematiek een verkeerde prikkel. Iemand schrijft: “Uiteindelijk gaat het om bezuinigingen, dit is een andere manier om dat voor elkaar te krijgen.” Een ander: “Je kunt patiënten/cliënten in een hoog profiel plaatsen en zo min mogelijk zorg leveren, zodat er zoveel mogelijk geld over blijft voor de zorginstelling. Dit moeten we niet willen.”

Voegt niets toe

Een gedegen onderzoek is op zijn minst belangrijk, stelt een respondent. “Het lijkt nu vooral om de kosten te gaan in plaats van kwaliteit van zorg waarbij de cliënt een (verkeerd?) hokje in geduwd wordt.” Een respondent: “Onnodige administratie die geen toegevoegde waarde heeft, maar juist de afstand tussen patiënt en zorgverlener groter maakt, waardoor de kans op een hoge kwaliteit steeds kleiner wordt…” Een andere wijkverpleegkundige die reageerde: “Cliëntprofielen voegen niet toe aan de inhoud of kwaliteit van de zorg. Het is heel goed dat we naar een andere vorm van bekostiging zoeken dat recht doet aan wijkverpleging. Dan zou het ook over de opbrengsten van de zorg moeten gaan en niet alleen over de hoeveelheid zorg die je gegeven hebt.”

Motivatie voor beroep neemt af

De situatie van cliënten kan sterk wisselen, aldus meerdere wijkverpleegkundigen. “Dit betekent veelvuldig her-registreren in het nieuwe model. Het beoordelen van ‘juiste profiel’ zal bron van discussie worden; is vaak niet eenduidig. Het gaat de wijkverpleegkundigen helaas nog meer tijd kosten aan administratie. Motivatie voor beroep neemt af vrees ik. Doel zou toch moeten zijn minder administratie in plaats van meer in deze tijd van tekorten!” Een andere verpleegkundige: “Bovendien wordt er een grotere scheiding gecreëerd tussen verpleegkundigen en lager opgeleiden. Dit is niet goed voor de sfeer op de vloer en zal onherroepelijk leiden tot het vertrek van zorgmedewerkers. Dit kunnen we ons niet veroorloven. Kort gezegd: Doe het niet!”

Professionalisering

De overgrote meerderheid van de 144 respondenten was het oneens met de stelling. Er waren vijftien wijkverpleegkundigen, beleidsmedewerkers en adviseurs vóór de stelling. We lezen: “Professionalisering van ons vak”, “Dit gaat ons helpen om de wijkverpleging verder te ontwikkelen” en “Weg van de minutenregistratie!”.

Een wijkverpleegkundige die meedoet aan de pilot vindt het ideaal: “Tijdens de intake vraag je dit stuk van de vragenlijst namelijk al uit. Wel ben ik benieuwd hoe dit de kleine organisaties gaat helpen overeind te blijven.”

Duidelijkheid

Verschillende wijkverpleegkundigen denken dat door de cliëntprofielen direct helder wordt wat voor cliënt ze voor zich hebben. “De cliëntprofielen kunnen mij zeker helpen in het indicatieproces omdat het voor mij duidelijk maakt wat de draagkracht en last zijn van de cliënt en zijn/haar mantelzorgers/netwerk. Het is zeker geen doel op zich maar het kan wel een goed hulpmiddel worden, mits het nog verder ontwikkeld gaat worden.”

Minder ongewenste praktijkvariatie

“Het zal er voor gaan zorgen dat we op een eenduidige manier gaan werken en dat we minder ongewenste praktijkvariatie hebben”, gelooft een andere wijkverpleegkundige. “Wat weer als gevolg heeft dat mensen weten wat ze van de wijkverpleging kunnen verwachten en dat we data kunnen gaan verzamelen om meer inzichten te verkrijgen. Als meer werk zie ik het zeker niet. Als je nu al inzet op van zz naar gg dan kost de cliëntprofielen je geen extra tijd. Als je nu nog niet op die manier werkt dan vraagt het een andere denkwijze. Dat kan je nu extra tijd kosten (dat is altijd zo als je iets nieuws aanleert) maar als je het eenmaal gewend bent dan kost het je geen extra tijd meer.”

Focus op ‘het nieuwe zorgen’

Er zullen veranderingen moeten komen, vindt een wijkverpleegkundige. “Cliëntenprofielen kunnen de zorgmedewerkers er op aansporen om nog meer te werken aan de zelfredzaamheid van de cliënt en ons als wijkverpleegkundige te laten focussen op ‘het nieuwe zorgen’.”