Het hoofdlijnenakkoord maakt het wel bijzonder moeilijk. Hoop, lef en trots, is de cynische titel. Ik beperk me tot de zorgparagraaf.
Hoop is nodig om te zorgen dat de arbeidsmarkt in de zorg niet nog verder oververhit raakt door de ondoordachte plannen van dit kabinet in wording. Immers zijn voor extra verpleeghuizencapaciteit mensen nodig die er nu al niet zijn. Het is ook volkomen ongerijmd om in deze tijd te denken aan extra verpleeghuizen terwijl de gehele sector nu juist aan het bezien is hoe we in de toekomst de buurt beter kunnen betrekken om intramuralisering terug te dringen.
Hoop is ook nodig om alle mensen aan te trekken die de extra zorg gaan leveren die de halvering van het eigen risico gaat opleveren. Maar liefst 19.000 extra mensen zijn daarvoor nodig, volgens het CPB. Waar halen we die dan vandaan? Uit het buitenland? Oh nee. Daar vinden de extreemrechtse partijen ook weer wat van.
Het getuigt beslist van lef om niets te zeggen over de grote uitdagingen in de zorg. Wat gaan we doen aan het arbeidsmarktprobleem? Flink snijden in de zzp’ers! Los nog van het feit dat dit juridisch heel ingewikkeld uitvoerbaar is (net als vele andere plannen in het akkoord), hoe gaat dat dan het arbeidsmarktprobleem oplossen in tijden van schaarste? Mensen die er nu voor kiezen zzp’er te worden in de zorg gaan dan in andere sectoren aan de slag.
Dan rest ons trots. Ik neem aan dat het hier gaat om een spelfout en dat er knots had moeten staan. Want het is knots om de cadeautjes voor de rijken te financieren door te bezuinigen (kaasschaaf van 10 procent) op het budget voor gemeenten als juist de zorg ontzorgd moet worden en burgers, het sociaal domein en decentrale overheden aan zet zijn. Het is knots om te pleiten voor passende zorg en vervolgens maatregelen te nemen die daar haaks opstaan. En is het knots om symboolpolitiek te bedrijven met het eigen risico als er veel betere manieren zijn om kwetsbare patiënten te beschermen.
Ik beloof u plechtig dat ik het cynisme snel vaarwel zeg. Ik wacht even tot dit kabinet gevallen is. Dat gaat vast snel.
Door Marcel Canoy, hoogleraar gezondheidseconomie aan de VU en adviseur bij de ACM
