Zorgvisie poneerde aan haar lezers de volgende stelling: Wie 24 uur per dag zorg nodig heeft kan niet meer thuis wonen.

De poll werd relatief vaak ingevuld (107 reacties), maar de reacties waren ook bijna perfect verdeeld. 52 mensen gaven aan het hier niet mee eens te zijn en 55 waren het wel eens, hoewel veel mensen ook aangaven dat hun antwoord afhing van de precieze setting (geclusterd/niet-geclusterd en met mantelzorg of zonder).

Veel verwarring

Lezers die het oneens waren met de stelling haalden aan dat met goede ingeregelde VPT-pakketten de zorg echt wel rond te krijgen is. Maar, merkten tientallen lezers op, zolang dit ook kan in de omgeving. Zo is het de vraag waar ‘thuis ‘precies is. In geclusterde woningen is het al veel makkelijker om goede zorg te leveren en het is ook essentieel dat familie en kennissen beschikbaar zijn om bij te springen.

“De term 24-uurszorg schept veel verwarring, omdat het lijkt of er iemand 24 uur per dag naast je moet zitten om je hand vast te houden”, schrijft een Strategisch beleidsadviseur in de ouderenzorg. “In werkelijkheid zijn er geen zorgvormen waar dit zo werkt, behalve de IC.”

Randvoorwaarden

“Het gaat er niet om of iemand 24/7 zorg nodig heeft, maar of dat het netwerk in staat is om die 24/7 zorg (ondersteund door hulpmiddelen en de professionals) thuis vorm te geven”, vult een bestuurssecretaris aan. “Als de draaglast en draagkracht van het netwerk niet meer toereikend is, dan is dat het moment om naar een setting te verhuizen waar 24/7 professionals beschikbaar zijn. Dat kan tijdelijk zijn, maar ook voor veel langere tijd.”

“Als randvoorwaarden in het netwerk geregeld kunnen worden lukt het vaak wel”, schrijft een wijkverpleegkundige. “Meer maatschappelijke betrokkenheid zoals het opiniestuk beschrijft heeft veel meerwaarde denk ik. Bij de zorgvrager zelf is ook de motivatie zo zelfredzaam mogelijk te zijn onontbeerlijk.”

Niet te doen thuis

Maar onder de lezers die het eens waren met de stelling is men pessimistischer over de zorg thuis. “Mensen die 24/7 zorg nodig hebben moeten te allen tijde daarop kunnen rekenen, schrijft een onderzoeker zorguitgaven. “In een thuissetting is dat eenvoudigweg lastiger dan in een geclusterde woonvorm, woonzorgcentrum of verpleeghuis. Rekenen op vrijwilligers en mantelzorgers is dan te risicovol, evenals op de digitale ondersteuning.”

“Op de site van het Zorginstituut staat dat als je niet meer alleen kan zijn, je in aanmerking komt voor een Wlz-indicatie”, schrijft een wijkverpleegkundige “Dat is niet voor niets, want dat is veel praktischer dan aanwezigheid voor ieder individu te organiseren. We hebben een groot tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden, dus het is niet te doen thuis. Daarnaast is is het voor de mensen zelf ook niet veilig of verantwoord om alleen te zijn, uitgezonderd mensen die een huisgenoot hebben die dat aankan.”

Luxe die we niet kunnen permitteren

Een bestuurder van een ouderenzorginstelling schrijft het volgende: “Het concept van VPT thuis (dus niet-geclusterd) ook voor tijdsintensieve zorg is ontstaan in een tijd waarin de arbeidsmarktkrapte nog niet echt speelde. Het was een soort van ideaalmodel dat ervan uitging dat je altijd thuis zou kunnen blijven wonen. Maar inmiddels kennen we allemaal de zogenaamde zorgkloof; het aantal zorgvragers neemt enorm toe gelet op de vergrijzing en het aantal beschikbare medewerkers neemt de komende jaren af.

“In dat perspectief kunnen we ons eenvoudigweg de luxe van reizende zorgmedewerkers niet meer permitteren, omdat reizen per definitie inefficiënt is. Zware, tijdsintensieve zorg moeten we om die reden concentreren en alleen in de thuiszorg kunnen medewerkers blijven reizen voor cliënten die minder tijdrovende zorg nodig hebben.”

Een dochter van een zorgbehoevende vrouw laat weten dat een zorgmedewerker vier keer per dag langs kwam, maar niet op de momenten dat haar moeder zorg nodig had. De vrouw kon niet meer zelfstandig eten klaar maken en had hulp nodig om naar de wc te gaan, aan te kleden en weer naar bed te gaan. “Zij werd soms in de ochtend pas om 11:00 uur uit bed gehaald en moest er in de avond alweer om 19.00 uur in. Daardoor moest ze een inlegger gebruiken, want ze kon te lang niet naar de wc geholpen worden. Het ontbijt werd gegeven, dat wil zeggen klaargezet, en tijdige inname medicatie,  lunch en avondeten moesten we zelf maar uitzoeken. De zorg kwam op andere tijdstippen. Het is gewoon niet haalbaar om dit in een thuissituatie fatsoenlijk te regelen.”