Het beantwoorden van deze vragen vergt een flexibele geest. Veel mensen in de zorg leven al volop in een nieuwe realiteit. Als je niet aan elke zorgvraag kunt voldoen, moet je voorkomen dat mensen ziek worden. Als dat betekent dat ze niet in het ziekenhuis thuishoren, moet je ze doorverwijzen naar de juiste plek. Om ervoor te zorgen dat ze daar ook geholpen kunnen worden, moet je het geld erachteraan sturen.
Een aantal ziekenhuizen praktiseert deze nieuwe zorgwijsheid door leefstijlloketten in te richten. Niet om daar weer extra zorg en extra omzet te genereren, maar om mensen naar de uitgang van het ziekenhuis te dirigeren en door naar de ingang van het sociaal domein. Een domein dat inmiddels mythische proporties aanneemt, zoveel hoop is erop gevestigd, maar zo weinig wordt er daadwerkelijk in geloofd. Als het aankomt op het stukje ‘geld erachteraan sturen’, zijn de ziekenhuizen namelijk vooralsnog aan wispelturige goden overgeleverd. Zorgverzekeraars spreken hier en daar hun zegeningen uit, maar vaak moeten ook de zorgaanbieders in de eigen buidel tasten en het geld meezenden. Zonder garantie dat het ooit weer bij ze terugkomt. Wellicht komt ooit de wens van de oude Zorginstituut-meester Sjaak Wijma uit: dat een deel van de ruim 100 miljard euro voor de zorg wordt overgeheveld naar de heersers van het sociaal domein, de gemeenten. Een stap in de goede richting is het opnemen van dit domein in het grote geheel van het Integraal Zorgakkoord.
De nieuwe zorgtempel van de preventie wordt intussen gebouwd in aardbevingsgebied, waar onder de oppervlakte politieke stemming wordt gemaakt, zoals bezuinigingen op preventie. In aardbevingsgebied is het belangrijk niet in zware betonnen constructies te bouwen. Slimmer is het, aldus de bekende architect ChatGPT, om te bouwen met lichte materialen en flexibele vloeren, die meebewegen als de grond onder je voeten lijkt weg te vallen. In de zorg vormen slimme innovaties en samenwerking deze flexibele delen. Wie nerveus wordt van al dit denken aan mythische nieuwe domeinen en aardbevingen, kan misschien nog het beste een lange wandeling in de natuur maken. Het nieuwe icoon van De Groene GGZ, Reinier van Arkel, toont aan dat alleen al kijken naar het groen stress en negatieve emoties kan verminderen.
