Wat gaan we doen als er een verlies is van 1 of 2 procent van de omzet, terwijl we inzetten op een winst van een vergelijkbaar bedrag? Eerst natuurlijk navragen: hoe komt dat? Is er sprake van een structureel probleem of is het eenmalig om de veranderingen te kunnen doorvoeren? Zijn er aan het begin van het jaar simpelweg te weinig kosten bespaard om aan de nieuwe tarieven te kunnen voldoen, en is de organisatie aan het eind van het jaar wel op het juiste kostenniveau?

Of zijn er diepere oorzaken? Ik kan er wel een aantal bedenken. Het vormgeven van de zorg in de wijk heeft bijvoorbeeld veel meer voeten in de aarde dan iemand ooit had kunnen dromen. Ook het verhogen van het opleidingsniveau van medewerkers blijkt niet zo gemakkelijk als wenselijk. Daarnaast kan de vraag natuurlijk ook zijn ingezakt als gevolg van concurrentie van nieuwe aanbieders in de buurt.

Als we zo ongeveer helder hebben waar de tegenvallende jaarcijfers aan te wijten zijn, willen we weten of het bestuur het hoofd koel houdt. En vooral wat het gedaan heeft om het in 2016 structureel beter te doen.

Die vragen roepen al snel de wedervraag op of de bank het hoofd wel koel houdt. Tsja, dat hangt van veel zaken af. Een ervan is de kracht van de balans. Een ander is het vertrouwen dat wij als bank hebben in de verandercapaciteit van de organisatie en de daadkracht van het bestuur. Is de organisatie aan het watertrappelen om angstvallig het hoofd boven water te houden? Of is er sprake van een tijdelijke dip die deel uitmaakt van een duurzaam plan voor de komende jaren?

De politieke besluitvorming is namelijk alweer een stap verder in de gedachtes over de te verlenen zorg: concurrentie op prijs en kwaliteit. Ook wordt er geëxperimenteerd met een persoonsvolgend budget.

Ik hoop dan ook van harte dat alle organisaties het vizier nu al op de periode 2017-2020 richten. Ondertussen zal ik – of waarschijnlijker een van mijn collega’s – u deze zomer nog wel een paar keer doorzagen over wat er in 2015 gebeurd is en in 2016 aan het gebeuren is. Vooruit kijken is belangrijk, maar de achteruitkijkspiegel kan ons ook heel veel leren. 

Anja van Balen, Sector Banker Zorg bij de ABN