‘Vroeger was alles beter’ geldt niet voor de zorg. (Her)invoering van het ziekenfonds of een nationaal zorgfonds is niet alleen enorm duur, het is ook nog eens slecht voor de kwaliteit van zorg en de keuzevrijheid.
Berekening Centraal Planbureau
In het rapport Zorgkeuzes in kaart berekende het Centraal Planbureau vorig jaar dat de kosten van (her)invoering van een nationaal zorgfonds of ziekenfonds 5.3 miljard euro bedragen. Voor een nationaal zorgfonds of ziekenfonds moet een heel nieuw ambtelijk apparaat worden opgebouwd, nieuwe regelgeving worden ingevoerd en nieuwe ict-systemen worden ontwikkeld. Het nationaal zorgfonds moet een kapitaalbuffer opbouwen. Alle transitieproblemen – denk even aan de problemen die de overheid heeft met grote ict-operaties en met de uitbetaling van pgb’s – brengen hoge kosten met zich mee en leiden tot lagere arbeidsproductiviteit.
Onteigening zorgverzekeraars
Naast het optuigen van een nieuw apparaat moeten ook de bestaande zorgverzekeraars worden onteigend. Als de overheid de reserves van de zorgverzekeraars zou confisqueren, zou dat 3.4 miljard euro opleveren. Echter, zelfs een kabinet met de SP en 50PLUS mag niet zo maar andermans eigendom afpakken. Het is waarschijnlijk dat de totale reserves eigendom blijven van de zorgverzekeraars. Zij kunnen daar een goede doelenstichting mee beginnen of een andere mooie bestemming voor verzinnen. Op die manier zou zo’n 6.7 miljard euro aan kapitaal van verzekerden verdwijnen. Dat is nog niet alles. Het is goed mogelijk dat – al dan niet door een rechter gedwongen – de overheid de zorgverzekeraars moet compenseren voor de geleden schade en gemiste inkomsten. Het CPB berekent dat het compenseren van de zorgverzekeraars voor gemiste inkomens 19.7 miljard euro kost.
Als we dit bij elkaar optellen, kunnen de kosten van (her)invoering van een nationaal zorgfonds of ziekenfonds oplopen tot 31.7 miljard euro. Dat is zes keer zo veel als de belastingverlaging die het kabinet-Rutte dit jaar heeft doorgevoerd. Het is bijna evenveel als we in vijf maanden uitgeven aan zorg en in een heel jaar uitgeven aan onderwijs. Per huishouden zouden we ruim 4.000 euro moeten betalen om een nationaal zorgfonds op poten te zetten.
Selectieve contractering
De kosten zijn niet het enige probleem van het nationaal zorgfonds. De opstellers van het pamflet Op naar een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico beloven dat met een nationaal zorgfonds ‘… patiënten en zorgverleners het weer voor het zeggen krijgen’. Hiermee zou een einde komen aan de mogelijkheid van selectieve contractering van zorgaanbieders. Zorgaanbieders bepalen voortaan welke behandelingen ze aanbieden en patiënten mogen zelf hun zorgverlener kiezen.
Een essentieel element van de marktwerking in de zorg is de contracteervrijheid. Zorgverzekeraars zijn niet verplicht om met elke zorgaanbieder een contract aan te gaan. Zorgaanbieders zijn ook niet verplicht met elke zorgverzekeraar een contract te hebben. Zorgverzekeraars hebben de afgelopen jaren de mogelijkheid van selectieve contractering gebruikt om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Zo hanteren ze volumenormen bij het contracteren van kankerbehandelingen. Ziekenhuizen die bepaalde verrichtingen niet vaak genoeg uitvoeren om er goed in te zijn, worden niet gecontracteerd. Iedereen is het erover eens dat deze concentratie goed is voor de kwaliteit van de kankerzorg.
Met de afschaffing van de selectieve contractering, zoals het nationaal zorgfonds belooft, wordt een belangrijk middel om de kwaliteit van zorg te verbeteren overboord gezet. Dan kan ook het streekziekenhuis weer ingewikkelde operaties uitvoeren waar het weinig ervaring en kennis voor in huis heeft. De patiënt is de dupe van de achteruitgang in de kwaliteit van zorg die hiervan het gevolg is.
Keuzevrijheid verzekerden
Een derde nadeel van een nationaal zorgfonds is het ontbreken van keuzevrijheid voor verzekerden. Als je nu ontevreden bent over je zorgverzekeraar kun je ervoor kiezen over te stappen naar een van de acht andere zorgverzekeraars. Als je vindt dat jouw zorgverzekeraar niet de goede zorg inkoopt, kun je kiezen voor een restitutiepolis die je volledig vrije keuze biedt. Met een nationaal zorgfonds, uitgevoerd door de overheid, kan dat niet. Je kunt niet even een andere overheid kiezen als je ontevreden bent over de zittende overheid.
De zorg wordt niet beter
Het huidige zorgstelsel is niet perfect. In een eerdere bijdrage met een evaluatie van 10 jaar Zvw hebben we aangegeven waar het stelsel tekortschiet. Echter, (her)invoering van een nationaal zorgfonds of ziekenfonds is een dure grap die de zorg niet beter maakt. Het is misplaatste nostalgie naar een tijd – de beginjaren van de 21e eeuw – waarin de wachtlijsten in de zorg lang waren, de kwaliteit van zorg vaak niet aan de verwachtingen voldeed en we erg ontevreden waren over het zorgstelsel.
Wim Groot en Henriette Maassen van den Brink. De auteurs zijn hoogleraar economie aan de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Amsterdam.
Er is maar één oplossing om van dit verrotte en door en door zieke zorgstelsel af te komen! Niet meer meewerken! Massaal stoppen met betalen. Kijken hoe de zorg elite dan gaat reageren. Dit graaisysteem zullen ze zich niet graag af laten nemen, daarom was VVD en aanhang ook zo op dit goede idee tegen! Uw gezondheid is niet belangrijk, geld, daar draait het om. Binnenkort begint het irritante overstap circus weer, weg 700 miljoen. Weg ermee!
ppep, jij lacht over het gegeven dat onder het huidige zorgstelsel honderdduizenden Nederlanders géén zorg kunnen afnemen omdat ze het hoge eigen risico niet kunnen betalen???
Wat zegt dat over jou?
Het CPB is al sinds jaar en dag niet meer onafhankelijk want er zitten uitsluitend liberalen.
Ze hebben dan ook niet meegenomen dat er met een Zorgfonds ook enorme kosten worden bespaard. Zo vertellen zorgverleners een derde kwijt te zijn aan door Zorgverzekeraars opgelegde bureaucratie enz.
Ik verwacht wel op korte termijn een inhoudelijke reactie van de professor op genoemde punten .
De professor heeft inmiddels kenbaar gemaakt dat hij ambities heeft ( nieuwe minister van VWS, opvolger van mw Schippers) .
Dat schept verplichtingen.
Het argument dat het voorstel de ‘keuzevrijheid voor verzekerden’ zou aantasten, is idioot. Áls mensen keuzevrijheid willen op het gebied van zorg, gaat dat om de keuze voor een behandelaar of voor een bepaalde behandelvorm. De vrijheid om een bepaalde verzekeraar te kiezen, is hooguit een indirecte manier om dit te bereiken. Deze passage wekt de indruk dat de auteurs (zoals veel economen van de oude stempel) het contact met de werkelijke behoeften van mensen zijn kwijtgeraakt.
Het argument is ook in tegenspraak met het pleidooi voor ‘selectieve contractering’ in de voorgaande paragraaf. De auteurs vinden dat selectieve contractering nodig is om de kwaliteit van de zorg te verbeteren (zijn daar geen andere manieren voor ?) en vermoedelijk ook, al komt dit niet expliciet aan de orde, om de kosten binnen de perken te houden. Het is nogal wiedes dat dit juist een beperking van de keuzevrijheid van patiënten met zich meebrengt. Er kunnen redenen zijn om andere aspecten zoals kwaliteit en kosten belangrijker te vinden dan keuzevrijheid, maar als je een minuut later klaagt dat de keuzevrijheid wordt bedreigd, spreek je jezelf nogal tegen. Hebben de auteurs dat niet in de gaten of zijn ze hypocriet?
Het is niet nodig om de reserves van de huidige zorgverzekeraars te onteigenen. De meeste zorgverzekeraars zijn niet-winstuitkerende organisaties, geen vennootschappen met aandeelhouders. Een nationaal zorgfonds kan worden verwezenlijkt door deze verzekeraars met elkaar te laten fuseren. Organisaties die publieke taken uitvoeren zijn in het verleden al regelmatig verplicht gefuseerd, laatstelijk de Kamers van Koophandel. Aangezien de verzekeraars geen winstoogmerk hebben, hebben ze ook geen reden om rechtzaken aan te spannen. De reserves zijn geoormerkt voor zorgfinanciering, dus als een zorgverzekeraar zou willen blijven bestaan terwijl de oorspronkelijke reden van bestaan is weggevallen (en een andere doelstelling in de statuten zet), kan het nog niks met dat geld.
Een ongelooflijk zwaktebod van Groot en Maassen van den Brink om als inleiding van hun artikel het voorstel voor een nationaal zorgfonds te vergelijken met ranja-nostalgie. (De grote veranderingen in de bouw van bakfietsen zijn hun blijkbaar ook ontgaan.) Schrijf dan liever niets als je geen zin hebt een onderwerp serieus te nemen.
Zorgverzekeraars zijn elk jaar honderden miljoenen kwijt aan reclame, sponsoring en ‘klantenbinding’. Met een Nationaal ZorgFonds wordt dit overbodig. Daarnaast maken zorgverzekeraars per jaar gemiddeld een miljard euro winst met premiegeld – geld dat wordt opgepot in hun reserves. Met een Nationaal ZorgFonds is ook dat niet langer nodig. We kunnen ook een vuist maken tegen de farmaceutische industrie en op geneesmiddelen elk jaar al gauw 750 miljoen besparen. In totaal besparen we 3,5 miljard.
Met al deze besparingen kunnen we het eigen risico – de boete op ziek zijn – afschaffen.
Wim Groot en Henriette Maassen van den Brink zijn gekocht door de zorgmaffia! Zij hopen op een beter betaald baantje bij deze zorggraaiers. Het wordt tijd dat de slapende uitgewrongen burgers eens wakker worden. Je kunt volgens deze mensen kiezen, waar willen wij wel kiezen? Dit corrupte zorgsysteem zullen ZE niet gauw weggeven. De elite mag lekker graaien in de overvolle zorgpot. Het is ons door de strot gedrukt, met het ziekenfonds was niets mis. Weg met die zorgbobo's met hun belachelijke salaris van 1.4 miljoen! Weg met hun glimmende kantoren en leasevloot! Weg met hun bemoeienis van de zorg! Het gaat niet om uw gezondheid,nee, het gaat om uw geld! Zolang geld boven de mens staat gaat het mis!
" Echter, zelfs een kabinet met de SP en 50PLUS mag niet zo maar andermans eigendom afpakken"
Die reserves zijn geen eigendom van de zorgverzekeraars maar door de deelnemers betaalde premie. Dat lijkt me niet hetzelfde als eigendom. Kan me zo voorstellen dat zorgverzekeraars dat wel zo willen zien.
Punt van het huidige stelsel is dat de hebzucht van de zorgverzekeraars de zorg onbetaalbaar maakt. Daarnaast is de zogenaamde marktwerking een wassen neus want feitelijk zijn er maar een stuk of vijf grote bedrijven die alle sub-merken bezitten. Dat is niet hetzelfde als marktwerking.
De administratieve druk door het moeten organiseren van een veelheid aan administraties ten opzichte van maar een keer overhead bij een centrale regeling lijkt me ook een evidente mogelijkheid tot besparen.
Het niet hoeven vullen van de zakken van aandeelhouders is wellicht nog een mogelijke besparing.
Eerste helft van het stuk is prima. Iedere grote stelselwijziging brengt hoge overgangskosten met zich mee die door de zorgfondsmensen wijselijk worden genegeerd. En dat gaat niet alleen over de financiën, maar ook over de onrust die bij de zorginstellingen en de mensen die daar werken gaat ontstaan.
In de tweede helft wordt een karikatuur van de oude ziekenfondsverzekering neergezet. Dan zijn de auteurs even populistisch bezig als de zorgfondsmensen.
Ik las ergens de mening dat bijna overal een zorgfonds zou bestaan. Als dat zo is, dan wordt het begrip gelukkig erg ruim genomen. In de ons omringende landen bestaan verzekeringsstelsels die worden uitgevoerd door private en risicodragende verzekerraars. Of we die nu krankenkassen of mutualiteiten noemen. Ze mogen alleen geen winst maken en misschien moeten we die mogelijk maar gauw uit de Zorgverzekeringswet schrappen. Ik las ook ergens dat dergelijke systemen beter functioneren dan zuivere overheidssystemen. Helemaal waar.
Uitstekend verwoord door Herman Suichies!
3/3 In de afgelopen jaren heeft in Nederland het denken over alternatieven is volledig afwezig geweest, toch zien we aan de aan ons omringende landen dat geen enkel land ons stelsel van volledig private zorgverzekeraars heeft overgenomen. Integendeel, op de VS, Zwitserland en Nederland na, kent geen enkel ander land het stelsel van volledig commerciële zorgverzekeraars. De meeste landen werken met een ZorgFonds en daar zien we geen exploderende zorgkosten. Daar waar in Nederland geen enkel alternatief wordt geboden, vindt in de VS al een langdurige discussie plaats over een ZorgFonds. Gerenommeerde economen als Friedman berekenden dat dit goedkoper is en leidt tot betere toegang tot zorg voor iedereen.
De Britse KPMG-consultant Mark Britnell reisde de hele wereld over naar het beste zorgstelsel. In zijn boek ‘In search of the perfect Health System’ concludeert hij dat een ZorgFonds op de langere termijn beter is voor de kwaliteit van zorg, het welzijn en de kosten voor de samenleving. Wij nodigen iedereen uit, zeker ook Arend van Wijngaarden, om zich aan te sluiten bij het Nationaal ZorgFonds en te bouwen aan een alternatief voor het verslindende zorgstelsel dat we nu hebben.
Herman Suichies, huisarts en ambassadeur voor het Nationaal ZorgFonds
2/3 Natuurlijk begrijpen we dat de beweging voor een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico discussie oproept. Een debat wat de afgelopen jaren afwezig is geweest en altijd wordt afgedaan als ‘verlangen naar het ziekenfonds’. Wij vinden het vreemd dat uitgerekend hoogleraren economie zo weinig kritisch kijken naar het huidige verspillende stelsel. Neem nu de zogenaamde keuzevrijheid om te kiezen voor zorgverzekeraar en polis. In de afgelopen jaar stapte maar 12 procent van de bevolking vaker over. Maar liefst 66 procent nooit. We weten dat het overstapcircus al miljarden heeft gekost, maar Wim Groot hebben we er nooit over gehoord. Wel hoorde we hem over vermeende fraude van 11 miljard, dat bleek maar 11,1 miljoen te zijn volgens de Nederlandse Zorgautoriteit. Ook beweerde Groot dat het afschaffen van de vrije artsenkeuze een miljard aan zorgkosten zou besparen en minister Schippers nam dat graag over. Nooit kwamen ze met een onderbouwing en de zorgverzekeraars gaven aan zich niet te herkennen in die berekening. De aannames die gebruikt worden om het Nationaal ZorgFonds als duur weg te zetten is een bij elkaar geschrapte optelsom van posten die helemaal niet nodig zijn.
1/3 Een zorgstelsel dat uitgaat van zorg die voor iedereen toegankelijk is, vanuit compassie en mededogen, die uitgaat van de patiënt en de zorgverlener. Dat verlangen uit zich in de beweging voor een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico. Een stelsel gebaseerd op een kleine centrale regelpoot en sterk georganiseerde regionale uitvoerende netwerken. Jos de Blok laat met Buurtzorg zien dat een groot en log apparaat helemaal niet nodig is.
Op 31 augustus gaf Zorgvisie podium aan twee hoogleraren economie die betogen dat het Nationaal ZorgFonds een dure exercitie wordt. Het valt mij op dat ze uitgaan van aannames die totaal niet stroken met het voorstel dat wij doen. Het gaat niet om nationaliseren van de zorgverzekeraars, dat is inderdaad duur en een juridisch eindeloos traject. Het voorstel is om de wettelijke taak om het basispakket te garanderen te verleggen naar het Nationaal ZorgFonds. Een variant die het Centraal Plan Bureau niet doorrekende en een werkwijze die huidig minister van Economische Zaken toepaste bij het publiek maken van de taak van de productschappen.
Ik denk dat Prof. dr. Groot ernaast zit.
Het NZF gaat Nederland minstens 30 biljard Euro kosten!
Bovendien zal Nederland naar alle waarschijnlijkheid door het vagevuur verzwolgen worden.
Toch ook een belangrijk, nog onvermeld punt in deze vrolijkmakende discussie.
Ik denk dat we niet te veel tijd moeten verkwisten aan het reageren op luchtkastelen gebouwd door populistische splinterpartijtjes. Beter is het om je schouders op te halen of hard te lachen.
Resume: Auteurs creeeren angst, gebruiken nonvalide argumenten en aanames en praten als marktprofeten die een klok horen luiden. De medische professies beginnen te beseffen dat ze de macht uit handen hebben gegeven en dat ze samen met de mensen (de zorg is van ons allemaal) een nieuw medisch zorg stelsel morgen gaan vormgeven. Dat is ingewikkeld, zeker! Het begint bij landelijke politici die oprecht en betrokken zijn. En alle oud-politici in de besturen van de ZV zouden zich achter de oren moeten krabben.
*Selective contractering (SC): Vandaag onderzoek wurgcontracten; ZV hebben geen inhoudelijke kennis van zorg, sturen louter op budget per zorginstelling; onbewezen stelling dat SC tot betere zorg Leiden, veeleer tegendeel!
*Keuzevrijheid: Blijft zo vwb. 1e Lijn, vwb. 2e/3e lijn is keuzevrijheid een schijn, want patient heeft geen echte kennis/ inzicht, ook niet mbv. internet. Transparantie is dooddoener in zorgdiscussie,zie openbaarmaking tarieven door CZ.
Als klant ervaar je alsmaar meer gestegen kosten, beperkende voorwaarden, uitgeklede kwaliteit verpleeghuiszorg, steeds meer zaken voor eigen rekening, ( ontoegankelijke ggz) medicatie niet meer leverbaar, fysio na ernstige ongevallen te snel op eigen kosten. Beperking keuzevrijheid. En een toenemend leger aan bureaucratisch gecontroleer, die er allemaal goed aan verdienen + marktwerking bracht ons geen kwaliteitsverbetering. Zorg dat de macht van verzekeraars niet nog groter wordt, want we zitten in de tang.
*Onteigening ZV: Is primair ethisch(politiek) vraagstuk, secundair juridisch. 10 Miljard EV is eigendom vd bevolking! A propos: Helft totaalinkomsten ZV (22 miljard) wordt obv. 'risicoverevening' vooraf uitbetaald, Hoezo marktrisico?! Schijnwerkelijkheid van marktdenkers.
Bangmakerij! Reactie staccato in 3 delen:
*5,3 miljard CPB: Herberekenen svp. obv. Juiste aannames. Alle kennis en ICT is aanwezig, is kwestie vh verschuiven v middelen en capaciteiten. Cruciaal is scheiding politiek (budget+inhoudelijk zorgpakket), ministeries (ICT-standaard) en uitvoerende ZBO (NZF=Zorgregisseur) die bestuurd wordt door brede vertegenwoordiging medische professies&patienten, ondersteund door financials, juristen etc. Kern zorg is interactie medici<>patient, Moet weerspiegeld zijn in bestuur NZF. (wordt vervolgd)
Eens met 'bvrr'. Maar ook de aanname van deze economen dat er sprake is van marktwerking in de zorg is wat kort door de bocht. Grappig genoeg blijkt dat ook uit de argumentatie hier. De toegenomen keuzevrijheid wordt geprezen, maar net als in januari worden gebrek aan transparantie en zicht op kwaliteit genoemd als 'niet goed'. Je kan dan wel kiezen, maar hebt geen benul op basis waar van. Dan is de hypothese van de efficiënte markt dus platgeslagen op prijs. Dus voor een paar euro premievoordeel wissel je van verzekeraar. Effect is dat verzekeraar nimmer zal investeren in preventie van jouw gezondheid (en dus vermijding toekomstige zorgkosten).
Ook al zou je dit marktwerking noemen, dan is de vraag wat je er aan hebt.
Wat een onzin. Selectieve contractering verhoogt helemaal niet de kwaliteit. En die restitutiepolissen worden geadviseerd… zorgverzekeraars weigeren zelf dan de behandelingen te vergoeden conform waar de burger recht op heeft.
Hoeveel miljard verspilling is er in de afgelopen 10 jaar geweest? Daar hebben schrijvers het niet eens over…
En niet alleen een dure grap maar mogelijk ook aantoonbaar ongewenst. Ik herinner mij een onderzoek van EHCI waarin een vergelijkend onderzoek tussen de Beveridge stelsels (o.a. National Health UK) en de Bismarck stelsels is gedaan. De algemene conclusie was dat de Bismarck stelsels het aantoonbaar beter doen.
Maar een politieke discussie echt op inhoud voeren als je bij verkiezingen moet scoren is natuurlijk not done.