Dat de zorgkosten de pan uit rijzen heeft veel te maken met het nieuwe bekostigingssysteem ‘dbc’s op weg naar transparantie’ (DOT). Het blijkt een verhullende aanduiding te zijn van een ondoorzichtige praktijk, waarin facturen voor diagnose en behandeling van aandoeningen met de vork worden geschreven. (Dbc staat voor diagnose-behandelingcombinatie). De media rapporteren er regelmatig over: wij burgers doen steeds vaker een beroep op zorg. Dat roept ethische vragen op zoals ‘moeten ouderen boven de tachtig nog wel in aanmerking komen voor een nieuwe heup?’ Graag lever ook ik als burger een bijdrage aan de maatschappelijke discussie over de ‘verontrustend toenemende zorgvraag’. Niet door als cijferfetisjist een duit in het zakje van miljarden te doen, maar door mijn verhaal voor het voetlicht te brengen over een recente ervaring met mijn zorgverzekeraar.
Eén bezoekje, drie behandelingen
Begin van dit jaar verwees de huisarts mij vanwege een huiduitslag door naar de dermatoloog. Ik kon op korte termijn terecht in een polikliniek dermatologie in Amsterdam-West. De dermatoloog schreef een crème en een shampoo voor. Nu ik toch bij een huidarts was, nam ik de gelegenheid te baat om naar een vreemde eeltplek op een knokkel van mijn hand te laten kijken. Het zou met een gewricht te maken hebben. Een zalfje moest uitkomst brengen. Verder haalde de dermatoloog met stikstof snel een verdacht moedervlekje en een wratje weg. Al met al was ik hooguit een kwartier in zijn spreekkamer. Laat ik zeggen vijf minuten per kwaaltje. Dat ene bezoekje voor drie kwaaltjes resulteerde in een gepeperde rekening van € 340,37. Verdiend in één kwartier, dure apparatuur was er niet aan te pas gekomen. Lang niet slecht.
Kostenfactor
Navraag leerde dat de dermatoloog de aanpak van de drie kwaaltjes als drie behandelingen heeft doorgegeven aan mijn zorgverzekeraar Turien&CO. Die maakte daar drie dbc’tjes van. De afrekening (raak gekozen benaming door mijn zorgverzekeraar!) van 340,37 euro was samengesteld uit een honorarium van € 85,59 en een ‘kostenfactor’ van € 254,78. De medicijnkosten zijn hierin niet meegenomen. Merkwaardig in deze kwestie is dat niemand mij inzage kan geven in de specificatie van de afrekening. Zeker omdat zorgverzekeraar Turien&Co melding maakt van ‘DOT’, dbc’s op weg naar transparantie. Dan is mijn zorgverzekeraar blijkbaar nog maar pas op weg, want transparant is deze afrekening in het geheel niet. De opbouw van de factuur – honorarium en kostenfactor – werd mij onlangs uitgelegd door de assistente van de dermatoloog.
‘Bedotten’
Op mijn telefonische verzoek om specificatie van de afrekening kreeg ik van Turien nul op het rekest. Het enige wat mijn zorgverzekeraar had opgetekend, was de zeer algemene typering ‘zorgtype: eerste diagnostiek en reguliere behandeling – onderzoek of behandeling op polikliniek’. Ik kon mij voor meer informatie maar beter tot de desbetreffende dermatoloog wenden, luidde het advies. De assistente van de dermatoloog verwees mij op haar beurt voor de specificatie van de kostenfactor terug naar Turien&CO, omdat die zou kunnen uitleggen hoe de codering (en dus de prijsstelling) tot stand is gekomen. Een leek, een doorsneeburger zoals ik, zegt zo’n dbc niets. Ik wil weten hoe mijn afrekening is samengesteld, want ik moet deze in verband met de hoogte van het eigen risico zelf betalen. Maar niemand die mij dat kan vertellen, hoewel zorgaanbieders en verzekeraars allemaal meedoen aan het ‘bedotten’. Dat wil zeggen druk doende zijn om de dbc’s transparant te maken.
Schrijnend
Het is vermakelijk te zien hoe een zorgverzekeraar, althans aan de hand van mijn casus, zich profileert met ‘transparantie’ maar niet in staat is om een afrekening inzichtelijk te maken. Het is natuurlijk ook schrijnend. Los daarvan kun je je afvragen of het bedrag op deze factuur billijk is. De assistente van de dermatoloog verzuchtte dat ze vroeger voor zo’n bezoekje als het mijne een gewone (lees: niet al te hoge) rekening opstelde, maar dat dit door het dbc-systeem niet langer mogelijk is. De dermatoloog kan er dus niets aan doen dat hij zoveel incasseert. Turien&CO kan er ook niets aan doen, verneem ik van die kant. Het is de NZa die de dbc’s vaststelt, op basis van door DBC Onderhoud verzamelde en verwerkte informatie over wat er komt kijken bij de diagnose en behandeling van een bepaalde kwaal . Zo zitten we in een zorgsysteem gevangen, dat almaar duurder wordt en waarin ‘transparantie’ een sleutelbegrip is in het contact met ‘de klant’. Maar zorgverzekeraar en behandelaar verwijzen naar elkaar en geven niet thuis aan de verzekerde. Die trekt met de hoge premie en het eigen risico aan het kortste eind.
Jelle Jeensma, Edam
Het is een misvatting dat het DOT systeem bijdraagt aan het uit de pan rijzen van kosten. Op pagina 11 van het rapport ‘Naar beter betaalbare zorg’ (van de Taskforce Beheersing Zorguitgaven) valt te lezen:
‘In landen met uiteenlopende systemen zijn de zorguitgaven sterk gegroeid. Figuur 1.1 laat zien dat de zorguitgaven in vrijwel alle landen sterk zijn gegroeid. Of het nu gaat om Engeland met zijn NHS, Noorwegen en Denemarken met hun regionale zorginkoop of Zwitserland of ons land met meer marktgerichte instituties: de zorguitgaven zijn overal gestegen. Het soort stelsel heeft daarbij geen grote impact.’
De aldaar getoonde grafiek laat ook geen sprongetje zien op het moment dat in Nederland de DBC’s werden ingevoerd (2005).
De DBC’s (al dan niet in hun nieuwe DOT vorm) zijn dus niet de oorzaak. Maar zijn zij dan wel de oplossing? Waar de DBC’s in ieder geval toe leiden is dat kosten welke eerst voor de patiënt verborgen bleven (de kostenfactor 254,78 euro) nu wel zichtbaar worden.
Het eerder genoemde rapport stelt dat alle spelers in de zorgketen zich moeten inspannen om duidelijker te maken waar kosten vandaan komen, dat vraagt in ieder geval een actievere rol van de verzekeraar dan in het geval van de heer Jeensma. De NZa stelt inderdaad de de DBC’s vast, de tarieven en inhoud van de DBC’s zijn na te gaan in de ‘DBC zorgproducten tariefapplicatie’ op de website van de NZa. Dat hadden de verzekeraar of zorgverlener op zijn minst moeten kunnen vertellen.
Als vaker lees ik in reacties in Zorgvisies het gemak waarmee zorgverzekeraars rekeningen betalen; zelfs flinke rekeningen.
Probeer je – als je argwaan hebt over de hoogte van de rekening — je oor te luister te leggen bij de zorgverzekeraar, dan word je eigenlijk als een lastige vlieg door de zorgverzekeraar weggeslagen.
Die instanties moeten toch wel geweldige winsten maken want ook daar ‘krijgen’ de Bestuurders, met hun bevriende Raden van Toezicht en het onderliggende management onbeschoft hoge salarieringen.
Laat deze laatste zin nou ook opgaan voor — Bestuurders, met hun bevriende Raden van Toezicht en het onderliggende management — van ziekenhuizen en verpleeg- en verzorginginstellingen.
HOEZO DE ZORG IS ERG DUUR.
Slaap maar lekker door.
Heerlijk stukje van een ervaringsdeskundige , maar dit zal mevrouw Edith Schippers Kafka wel niet onder ogen komen en zo ja , dan zal zij zich in dit beleidsresultaat wel niet ”herkennen ” ?
En in het kader van ’transparantie’: Turien & Co is geen zorgverzekeraar voor de basisverzekering, maar uitsluitend tussenpersoon voor AveroAchmea en voor VGZ.
Inderdaad een mooi voorbeeld van de keerzijde van de DBC/DOT systematiek.
De dermatoloog is in deze overigens niet vrij te pleiten: hij is het die er voor kiest om drie(!) DBC’s te openen. Hij had ook een eenvoudige DBC kunnen kiezen die een vergoeding kent die meer recht doet aan de geleverde prestatie. Maar binnen de DBC-systematiek kan hij voor elk pukkeltje ook een aparte openen. Je moet er van uitgaan (helaas) dat als iets mogelijk is, dat het dan ook zal worden gedaan.
ik zou zeggen dat dit toch voldoende helder aangeeft hoe pervers dbc-en is
Leuke blog met een mooi doorkijkje in de DOT. Het is maar een voorbeeld, waar er tienduizenden, nee honderduizenden achter liggen. Leuk dat Zorgvisie hier aandacht aan geeft.