Iedereen met enige kennis van de sector weet het: de slinkende collectieve middelen kunnen in de komende jaren de groeiende vraag naar ouderenzorg simpelweg niet meer opvangen. Politici en ambtenaren neigen er steevast naar om dit vraagstuk binnen het publieke domein te willen oplossen. De zorg kan doelmatiger, zo is de hypothese waar men in de afgelopen jaren van uit is gegaan. Door stelselmatig met de kaasschaaf langs tarieven en budgetten te gaan terwijl de verlangde prestaties op hetzelfde niveau blijven of zelfs worden aangescherpt, kan het stelsel nog wel een tijdje vooruit, zo was klaarblijkelijk de gedachte. Inmiddels is deze strategie uitgewerkt getuige de vele klachten over de verschraling van zorg.
Het alternatief waar onze publieke dienaren sinds kort voor opteren is zelfzorg of vrijwilligerswerk door familie, vrienden of onbekende derden. Het is bon-ton geworden om ervan uit te gaan dat onze ouderen, als zij eenmaal afhankelijk worden van zorg, het probleem wel zelf oplossen. Dat daarmee het publieke financieringsprobleem kan worden weggeboekt is mooi maar het idee dat hiermee de kwestie is opgelost, is ronduit naïef. Veel van het werk dat in de zorg moet worden gedaan vraagt immers deskundigheid en daarnaast hebben veel ouderen simpelweg geen mantelzorgers of willen zij niet door onkundigen worden geholpen.
Publiek naast privaat
Gedeeltelijke private financiering van ouderenzorg wordt dus op enig moment onontkoombaar, zoveel is wel duidelijk, althans voor velen buiten de Haagse kaasstolp. Gelukkig zijn veel ouderen ook wel in staat om zelf een deel van de kosten te financieren. De rijkeren onder ons doen dat nu al of hebben voor de toekomst voldoende middelen geparkeerd. Maar voor de niet-bemiddelde Nederlander moeten er andere oplossingen komen. Pensioen- en levensverzekeraars kunnen een van die oplossingen aandragen door mensen een zorgspaarrekening te bieden of de mogelijkheid om ouderenzorg bij te verzekeren.
Privaat naast publiek. Het kan werken, maar het leidt wel tot een nieuw groot dilemma: het gevaar van tweedeling tussen luxezorg voor de bemiddelden en Hema-zorg voor degenen die alleen maar kunnen terugvallen op een verschraalde AWBZ. De grote uitdaging voor de politiek en de ambtenaren van VWS nu wordt om een gemengd systeem te bedenken. Daarin moet dan voor alle Nederlanders een zorgarrangement zijn te kiezen waarin een solidair betaalde publieke financiering naadloos wordt gekoppeld aan een private aanvulling naar eigen behoefte en financiële mogelijkheden. Als dat lukt, kan een schrille tweedeling worden voorkomen en is er voor elk wat wils.
‘Adviesprijzen’
Om ‘voor elk wat wils’ te bereiken, zullen onze beleidsmakers moeten afstappen van hun dogma dat de tarieven van ouderenzorg de door de cliënt gevraagde prestatie voor honderd procent dekken. Neem het tarief voor een bepaald zorgzwaartepakket van mensen die in een verpleeghuis wonen. Zo’n pakket heeft een min of meer vaste productdefinitie maar kan op verschillende manieren, verschillende niveaus van luxe worden verleend.
Het zou verstandig zijn om bij zo’n zorgarrangement uit te gaan van een uit de AWBZ betaald basistarief – of een adviesprijs zoals het elders wel wordt genoemd. De zorgaanbieder kan dan met een privaat betaalde opslag van dit tarief afwijken en daarmee het meer- of minderwerk verantwoorden. Een dergelijk systeem heeft meerdere voordelen. Voor de cliënt ontstaat meer keuzevrijheid tussen niveaus van kwaliteit en comfort terwijl hij of zij daarbij toch volledig gebruik kan maken van de financiering die de AWBZ als basis biedt. De zorgaanbieder kan met zijn arrangementen variëren en zich daarmee ook onderscheiden. De marktwerking in de zorg zal er aanzienlijk door verbeteren.
Compensatie voor bezuinigingen
Ook voor de overheid heeft een systeem met basisprijzen een groot voordeel. Deze creëert immers een privaat ventiel op het systeem van publieke financiering. De onvermijdelijke bezuinigingen op de AWBZ worden vanzelf gecompenseerd doordat zorgaanbieders met privaat betaalde opslagen toch de door cliënten gewenste kwaliteit kunnen leveren. Naarmate de publieke middelen in de toekomst noodgedwongen afnemen, neemt het privaat gefinancierde deel toe en blijft de kwaliteit van zorg in stand. Deze ontwikkeling zal vloeiend gaan en vanzelf meebewegen met de politieke keuzes om al dan niet te bezuinigen. Pensioen- en levensverzekeraars zullen er dan hopelijk voor zorgen dat mensen de private aanvulling ook makkelijk kunnen betalen.
Erkennen dat we de ouderenzorg op termijn niet meer helemaal uit publieke middelen kunnen betalen, is niet genoeg. We moeten er ook naar handelen; de tijd dringt!
Jeroen van den Oever, bestuurder Vierstroom Gouda
Waar blijft wmo geld ?In zuidhorn krijg je 2085euro voor 185 uur hulp min 550eu verzekering hulp,geen reisgeld hulp,geen vrijbesteedbaar bedrag,als alles er af is hou je 1.550euro over voor 185uur hulp,dat is veellll te weinig
graaipotten cultuur
In Belgie dragen de kinderen nog bij ten behoeve van hun ouders in het verpleeghuis. Ze hebben van oorsprong hetzelfde B.W.Ook maar eigen vermogen opsouperen tbv de zorg.
Neem als Vierstroom en bestuurder zelf het initiatief in eigen hand door (nu) keuzes te maken en deze aan te bieden aan uw klanten. Er is niets dat maakt dat de grote uitdaging op het bordje van de politiek en de ambtenaren van VWS wordt gelegd om een gemengd systeem te bedenken. Niet naar Den Haag kijken, maar zelf keuzes maken. Dan komt het vanzelf goed met uw betoog.
Pff, alsof ‘slinkende collectieve middelen’ een natuurverschijnsel zijn… Kom op mensen, inkomensafhankelijke premies!
Het getuigt van weinig inzicht in het werkveld als een bestuurder van Vierstroom, nota bene een organisatie die vele vormen van intra- en extramurale zorg verleent, zorgbehoevenden in bijvoorbeeld een verpleeghuis extra wil laten betalen voor wat luxere zorg. Hij verliest totaal uit het oog dat het besteedbaar inkomen van de minder draagkrachtigen door de eigen bijdrage al is gereduceerd tot een zakgeld.
Wat denkt hij dat daarvan kan worden besteed voor extra zorg???
Zelf zal hij tegende tijd dat hij zorg nodig heeft vast wel de nodige schaapjes op het droge hebben.
Wordt wakker en besef dat u een maatschappelijke verantwoordelijkheid draagt tegenover afhankelijke clienten!
het uitgangspunt is onjuist. we zullen iedereen er mee moeten confronteren dat er ooit een moment kan komen dat hij aanspraak moet maken op een vorm van zorg, waarvoor zijn eigen middelen ontoereikend zijn (zelfs bij een extreem goede aanvullende verzekering). wie dan een beroep moet doen op de algemene middelen (nu de AWBZ), zal er nu aan moeten meebetalen. het kan toch niet zo zijn dat we zorgafhankelijken steeds zwaarder laten betalen voor de zorg die zij nodig hebben, om de zorg betaalbaar te houden voor degenen die deze (nog!) niet nodig hebben.