Het ziekenhuis van Morgen staat voor de deur. Hoe snel deze veranderingen gaan, is nog onzeker. Tijd voor ziekenhuizen om af te wachten is er echter niet. Sterker: het is cruciaal om nu al invulling te geven aan het ziekenhuis van Morgen. Zes tips om vandaag te starten, zodat je tijdig en succesvol op de ontwikkelingen in kan spelen.

1. Doe ervaring op met diagnosestelling en patiëntmonitoring buiten het ziekenhuis

Diagnosestelling gaat grotendeels buiten ziekenhuizen plaatsvinden. Dit kan dichtbij de eerste lijn door nieuwe, in diagnose gespecialiseerde bedrijven, maar ook op afstand door grote technologiebedrijven die o.a. op basis van bigdata tot diagnoses komen. Individuele medische informatie in de Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) gaat daar een belangrijke rol bij spelen.
Daarnaast is er de ontwikkeling naar monitoring van patiënten op afstand. Dit is, zoals bijvoorbeeld blijkt bij Mercy Virtual Care Center in de VS, voor patiënten prettiger en voor ziekenhuizen veel goedkoper.
Voor beide ontwikkelingen is het wezenlijk om er als ziekenhuis bij betrokken te zijn, zowel vanuit een offensieve strategie (business naar je toe trekken) als vanuit defensief oogpunt (zorgen dat je niet al te veel business verliest).

2. Intensiveer samenwerken in de keten

De zorg kenmerkt zich nu nog door een vrij strikte scheiding tussen 1e, 2e en 3e lijn. Zowel tn aanzien van organisatie-inrichting als financiering. Deze verkokerde structuur leidt tot suboptimaal handelen vanuit patiëntperspectief. Om als ziekenhuis meer in te spelen op preventie, leefstijl, gezondheid en daarmee het voorkomen van onnodig SEH of ziekenhuisbezoek, is het nodig om steviger samen te werken in regionale ketens. Tijdens de herstelperiode na een ziekenhuisbezoek kan de zorgketen een belangrijke rol spelen in de optimalisatie van uitkomsten. Patiënten en verzekeraars zullen hier meer en meer om gaan vragen. Start daar nu al mee.

3. Verwelkom derden in je ziekenhuis, doe niet alles zelf

Hoewel de meeste ziekenhuizen vandaag de dag vol liggen, is het niet de verwachting dat dit zo blijft. Als bezettingsgraden gaan afnemen, wordt het steeds lastiger om basisvoorzieningen op peil te houden. Daarom is het van belang om daar nu al op anticiperen door:

• het binnenhalen van de 1e lijn;
• intensieve samenwerking met focusklinieken en diagnostische centra (laat hen delen van de ziekenhuiszorg overnemen die jouw ziekenhuis niet zelfstandig kan uitvoeren);
• versterkte relaties met de 1e en/of 3e lijn om kortdurend verblijf of 1,5 lijnsbedden in het ziekenhuis te realiseren.

4. Sorteer voor op zinnige waardevolle zorg

Het leveren van zinnige zorg, waarbij de patiënt zelf de regie heeft, komt nog meer dan nu centraal te staan in de 2e lijn. Het gaat dan, naast behandeling, meer om de kwaliteit van leven, om de sociaal-economische aspecten rond de patiënt en om de effecten van ingrepen op de lange termijn. Enerzijds omdat verzekeraars dit eisen, maar ook omdat patiënten meer dan ooit gaan vergelijken en voor het beste resultaat willen gaan. Een aantal ziekenhuizen is reeds gestart met het leveren van zinnige en kosteneffectieve zorg. Het ziekenhuis van Morgen zal moeten aantonen dat zorg waardevol en zinnig is. Een niet te negeren trend. Hiervoor zijn data-analyse, kostprijscalculatie en uitkomstonderzoek nodig – en daarmee ook nieuw personeel.

5. Start met andere manieren van verantwoording

In het ziekenhuis van Morgen is de verantwoording anders vormgegeven dan nu. Niet gebruikte indicatoren die nu nog worden bijgehouden gaan verdwijnen. Verantwoording richting verzekeraars en de overheid wordt ingericht middels Horizontaal Toezicht. Daar staat tegenover dat indicatoren die iets zeggen over de uitkomsten vanuit het perspectief van de patiënt, steeds belangrijker gaan worden. In diverse ziekenhuizen zijn al pilotprojecten gestart.

6. Investeer in wendbaarheid

Om op de nieuwe ontwikkelingen te anticiperen, is het belangrijk dat een ziekenhuis wendbaar is. Dat artsen, verpleging en overige medewerkers in staat zijn om zich snel aan te passen aan veranderende omstandigheden. Om de vaak starre structuren en het traditionele denken in ziekenhuizen te doorbreken. Om innovatie en vernieuwing in het ziekenhuis in alle facetten centraal te stellen. En om medewerkers de ruimte te geven om nieuwe technologie en werkwijzen uit te proberen en over de muren heen te kijken. Stimuleer innovatie, experimenteer en leer. Laat iedereen in het ziekenhuis wennen aan vernieuwing van de zorg. Omdat morgen anders is dan vandaag.

Frank van Berkel                                                                                Petra van Zeeland
partner Morgens                                                                                 senior consultant Morgens

Frank van Berkel en Petra van Zeeland, beiden van adviesbureau Morgens, hebben door hun jarenlange ervaring in de zorg een duidelijke visie op het ziekenhuis van Morgen. Zij adviseren zorgorganisaties bij verbetertrajecten, gericht op het versterken van hun ‘vooruitgangskracht’ zodat ze klaar zijn voor de uitdagingen van Morgen.