Nederland telt elf Regionale Overleggen Acute Zorgketen (ROAZ’en). Ze stimuleren de samenwerking tussen spoedzorgaanbieders. Een ROAZ-regio telt gemiddeld 1,5 miljoen inwoners. De regio’s zijn gevormd rondom elf traumacentra: acht umc’s plus de grote ziekenhuizen te Zwolle, Tilburg en Enschede. Aan dat regionaal overleg nemen professionals deel zoals medisch managers van ambulancediensten, seh-artsen, seh-verpleegkundigen traumatologen, andere medisch specialisten en ook patiëntvertegenwoordigers.
De afgelopen jaren hebben de ROAZ’en uitstekende adviezen en projectverslagen  uitgebracht over de beste acute zorg voor tal van typen spoedpatiënten. Zelden reageerden regionale bestuurders en zorgverzekeraars erop, laat staan dat ze de adviezen tot uitgangspunt van hun beleid maakten. Om de adviezen grotere kans van opvolging te geven stel ik voor de positie van de ROAZ’en te versterken door andere regelgeving. Dat is om vier argumenten wenselijk: zie mijn blog van vorige week.

ROAZ adviseert preferente verzekeraar

Stel, in een ROAZ-regio staat de kwaliteit van de acute zorg gedurende de nacht op de tocht. Er is dan te weinig medische expertise beschikbaar. Aanwezige en telefonisch bereikbare verpleegkundigen en artsen ervaren een zware werkdruk. In mijn voorstel zet de preferente zorgverzekeraar dit vraagstuk hoog op haar beleidsagenda. Zij komt niet met eigen voorstellen. Nee, de zorgverzekeraar vraagt advies aan het ROAZ. In de adviesaanvraag hanteert de zorgverzekeraar een deadline, bijvoorbeeld een tijdstip over zes maanden. Heeft het ROAZ geen consensus bereikt, dan ontvangt de zorgverzekeraar een rapport met minderheids- en meerderheidsadviezen. In dat laatste geval beoordeelt zij de totstandkoming van het advies, doet een laatste verzoeningspoging en komt met een voorlopig eigen standpunt. Is er dan nog geen consensus, dan vindt opschaling plaats naar het Zorginstituut Nederland te Diemen dat over doorzettingsmacht beschikt.

Zorginstituut Nederland als laatste redmiddel

Om de beleidsvoorbereiding en -bepaling te realiseren zijn twee veranderingen in de regelgeving nodig:

1. VWS wijst een preferente zorgverzekeraar aan voor elke ROAZ-regio. Die is aanspreekpunt voor de acute zorgaanbieders aldaar. Andere zorgverzekeraars worden geacht hun preferente collega te volgen. Voor alle duidelijkheid: deze preferentie geldt niet voor andere ziekenhuisdiensten zoals electieve ingrepen en chronische zorg.
2. Het Zorginstituut Nederland krijgt doorzettingsmacht bij regionale verschillen van inzicht over het optimale aanbod van acute zorg. Zij heeft die als laatste redmiddel: alleen als het ROAZ er niet uitkomt, treedt dit instituut op.

Ik bepleit deze wijzigingen in de regelgeving om de volksgezondheid bij spoedeisendheid te bevorderen, de toegang en kwaliteit van de acute zorg te borgen en de kosten voor acute zorg te beheersen. Indien alle partijen in een regio deze besluitvormingsprocedure vrijwillig accepteren, is mijn model nu al mogelijk. Ik roep msb– en ziekenhuisbestuurders, professionals,  zorgverzekeraars en ROAZ’en op om alvast ermee aan de slag te gaan.