Op internet boek ik online reizen en hotels, ik sluit mijn verzekeringen online af, bankier, beleg, en shop online. Daarnaast worden veel tickets voor theaters, bioscopen of festivals online besteld. Toch lukt het in ziekenhuizen en bij huisartsen veelal niet om een gewone afspraak direct online in te boeken. Minder dan 30 procent van de huisartsen is voor patiënten via e-mail of andere onlinesystemen bereikbaar, in ziekenhuizen zijn nog veel minder artsen zo bereikbaar. Er zijn nog steeds ziekenhuizen die werken met ponsplaatjes, de meeste overige ziekenhuizen hebben deze recent pas afgeschaft.

Waarde van e-mailadressen
In mijn ziekenhuis (Bravis) worden pas sinds één jaar de e-mailadressen van patiënten vastgelegd. Terwijl juist deze emailadressen van onschatbare waarde zijn. Bijvoorbeeld om, volledig geautomatiseerd en geanonimiseerd, een tevredenheidenquête onder patiënten te houden, om patiënten met nieuwsbrieven te informeren of te herinneren aan een afspraak. Waarom komt de digitale ontwikkeling niet van de grond? Terwijl toch ieder ziekenhuis in zijn jaarverslag en beleidsplan heeft staan dat de patiënt centraal staat. Ik zie een aantal oorzaken die ervoor zorgen dat e-health niet van de grond komt.

Verschillende oorzaken
Allereerst zijn ziekenhuizen te groot. Kleine ict-veranderingen leiden al gauw tot grote en dure projecten. Geld dat door zorgverleners liever in medische zorgvernieuwing wordt gestopt. Kleine praktijken met enkele artsen kunnen veel makkelijker op nieuwe ontwikkelingen inspelen en daar gaat het vaak beter en sneller. Ik kan het weten, want ik werk zowel in een ziekenhuis als in een kleine zelfstandige kliniek.
In de tweede plaats; dokters vernieuwen op medisch gebied en niet op automatiseringsterrein. Dokters zijn dokter geworden vanwege interesse in de medische zorg, niet vanwege interesse in informatica.
Ten derde: het kost veel tijd en energie om nieuwe dingen op te zetten. Dokters hebben al te veel patiënten en maken daardoor geen extra tijd vrij voor zaken die eigenlijk niet sec op hun vakgebied liggen. Ik merk zelf dat je heel goede ondersteuning moet hebben voor die extra activiteiten, als die er niet is, schiet het erbij in.
In de vierde plaats ook wij artsen zijn net als de meeste mensen gewoontedieren: we werken nu eenmaal zo en waarom zouden we het anders doen? Het gaat al jaren goed zo en nieuwe technologie, die verandering van werklogistiek met zich meebrengt, haalt je uit je comfortzone en dat is lastig.
Ten vijfde: er is geen echte marktwerking. Iedere dokter heeft meer dan genoeg patiënten en hoeft dus ook geen moeite te doen om patiënten binnen te halen door meer service te bieden. Sterker nog, dokters moeten eerder proberen patiënten buiten de deur te houden omdat de budgetten van zorgverzekeraars vaak te krap zijn.

Start-up
Zijn artsen daarmee digibeet; ben ik digibeet? Nee! We zijn mensen met hart voor het vak en patiënten. Maar wij zitten gevangen in grote systemen. Om e-health structureel van de grond te krijgen, moeten alle partijen (ziekenhuizen, verzekeraars en dokters) middelen vrijmaken. Mijn advies: pak projecten op als een start-up. Maak projecten overzichtelijk en behapbaar, stel duidelijke doelen en stuur bij. Die ervaring heb ik met zowel huidconsult.nl als met Webcamconsult.com. Beide zijn kleinschalig, eenvoudig op te schalen en voorzien in een behoefte bij patiënten. Ik denk dat als ict bijdraagt aan de tevredenheid van een patiënt, elke dokter meedoet.

Dick van Gerwen is dermatoloog bij Bravis Ziekenhuis Bergen op Zoom en Dermateam Middelburg. Initiatiefnemer van Webcamconsult.com