Aan de andere kant staan de mondige en kosmopolitische burgers die met behulp van apparatuur van Apple, Google, Microsoft en Philips steeds meer hun eigen gezondheid managen. De smartphone met een palet aan gezondheidschecks en sensoren is in aantocht, compleet met smart watches en glasses. Dit wordt het strijdtoneel tussen multinationals in consumentenelektronica. Gezondheid wordt very big business.

Twee werelden

Het zijn twee werelden. De ene bevindt zich in een verouderd en gesloten stelsel met circa honderd ziekenhuizen waarin innovatie moeizaam verloopt. De andere, geregeerd door marktwetten en hevige concurrentie, mikt op monitoring devices, sensoren en home care. Mooie ontwikkelingen voor zorginstelling en patiënt, zou je zeggen, maar die relatie komt nog steeds niet goed uit de verf. Een goed voorbeeld hiervan is HealthVault, een persoonlijk medisch dossier dat gegevens kan uitwisselen met epd’s en gekoppeld kan worden aan allerlei medical devices voor thuisgebruik. Het is jaren geleden al beschikbaar gekomen, maar de doorbraak moet nog altijd komen.

Beide werelden hebben elkaar nodig, maar maken om allerlei redenen geen goede verbinding. Het risico is daarmee aanwezig dat ieder zijn eigen weg gaat en de potentiele synergie onbenut blijft. Burgers meten allerlei waarden, gaan zichzelf diagnosticeren en zoeken naar hulp en passende behandelingen. Zorginstellingen doen hun eigen diagnostiek en negeren de aandacht voor lifestyle en preventie die de patiënt nog maar onlangs heeft ontwikkeld.

Achterhaalde exercitie

Terug naar het zis-epd. Iedere nieuwe implementatie loopt het risico een gesloten en intern georiënteerd systeem op te leveren. Door de razendsnelle introducties van meetapparatuur, geïntegreerd in smartphone en tablet, voor de ontketende burger en zorgconsument dreigt dit een deels achterhaalde exercitie te worden. De klassieke zis-epd-business case start immers met de zorgregistratie en -administratie gevolgd door planning, ondersteuning, beeld, lab en dossiermanagement. Vaak betreft het een ziekenhuis dat alle vormen van zorg voor iedereen wil bieden en rekent met 2 procent groei per jaar.

Nieuwe kansen

Als het ziekenhuis naar de marktontwikkelingen kijkt en de nieuwe kansen benut, zou de business case er heel anders uitzien: investeren in kennis over consumenten en klanten, social data en media, lifestyle en preventie-management, mobile health- en e-health-toepassingen, gevolgd door scherpe keuzes in marktsegmenten (populaties), diagnostiek en behandelingen. De focus daarbij ligt in alle opzichten op personalized care and medicine.

Eigenlijk zou je een heel nieuw bedrijf moeten opzetten. Ik ben benieuwd of de oude wereld zich kan vernieuwen met vormen van ‘creatieve destructie’.

Jan Christiaan Huysman