Dat zorgkantoren in deze drie provincies lagere tarieven hanteren, is volgens BDO in ieder geval een gedeeltelijke verklaring voor het grote aantal ouderenorganisaties in Drenthe, Utrecht en Zeeland dat verlies heeft gedraaid over 2023.  

Legitieme vraag

De oorzaak van het verlies bij de zorgorganisaties in de drie provincies ligt volgens BDO aan de opbrengstenkant, en de vergoedingen die de instellingen krijgen van de zorgkantoren. “In andere provincies liggen de verliezen van instellingen dichter bij de norm”, zegt onderzoeker Mike Tagage van BDO. “Daarom is de vraag of de zorgkantoren in deze provincies te veel beknibbelen een legitieme vraag.”

Andere kant

BDO keek ook naar de gemaakte kosten van deze zorginstellingen. Denk aan de verantwoordelijkheid van de instellingen om de cao-stijging te verwerken en voor hun alertheid bij het verhogen van prijzen door leveranciers. Juist die andere kant, de opbrengstenkant, lijkt hier een rol te spelen, denkt Tagage, die de financiën van ruim driehonderd instellingen bekeek.

In Drenthe heeft BDO twaalf instellingen onderzocht. Van die twaalf leed 33 procent verlies. In Utrecht onderzocht de accountantsorganisatie 26 instellingen. Daarvan heeft 42 procent verlies geleden. In Zeeland heeft BDO zes instellingen onderzocht en daar heeft 33 procent verlies geleden. Het gemiddelde verlies per provincie is 25 procent. 

Niet in lijn

BDO heeft via de jaarrekeningen geen inzicht in hoe de tarieven van de zorgkantoren zijn opgebouwd en welke kortingen zorgkantoren hanteren. “Toch vinden we in dit geval dat je niet alleen naar de kostenkant kunt kijken, maar ook naar de opbrengsten en of dat wel in lijn is met wat de instellingen doen. Krijgen ze wel betaald voor hetgeen ze doen? Dat is een vraag die ze zichzelf moeten stellen. De afwijkingen in deze drie provincies zijn heel bijzonder.”

Scheve verdeling

Het macrobudget voor de langdurige zorg wordt over alle provincies en de zorgkantoren verdeeld. Die verdeling kan scheef zijn. De toeslag die zorgorganisaties in grote steden krijgen zou een oorzaak kunnen zijn, maar in Flevoland en Groningen – waar BDO weliswaar minder instellingen heeft onderzocht – zijn er maar heel weinig verlieslijdende organisaties. “In de drie eerder genoemde provincies moet er dus iets aan de kant van de bekostiging zitten dat nog niet in lijn is met de verdeling van macro-kaders of de toekenning van hogere tarieven, zoals dat in de rest van het land wel gebeurt.” 

Hetzelfde tariefmodel

In Utrecht en Drenthe is het zorgkantoor van Zilveren Kruis. De zorgverzekeraar laat in een reactie weten dat het Zilveren Kruis zorgkantoor een inkoopbeleid heeft met hetzelfde tariefmodel en dezelfde criteria voor alle regio’s en dat ze in het algemeen geen specifieke aanleiding of oorzaken zien dat de regio’s Utrecht en Drenthe in financieel opzicht anders maakt dan andere regio’s. Ze zien wel verschillen tussen zorgaanbieders.

Resultaten verdubbeld

Over het algemeen verdubbelden de resultaten van de ouderenzorginstellingen in Nederland van 219,2 miljoen euro in 2022 naar 417,8 miljoen euro vorig jaar. Dat komt vooral door hogere tarieven en lagere rentelasten. Het rendement van de sector steeg van 1 procent in 2022 naar 1,7 procent in 2023. Vooral de middelgrote zorgaanbieders met opbrengsten tussen de 60 en 300 miljoen euro presteerden goed, is te lezen in de jaarlijkse ‘benchmark’ van BDO.

Meer duidelijkheid

BDO waarschuwt het kabinet wel dat er snel meer duidelijkheid moet komen over de bezuiniging van 700 miljoen. In de budgettaire bijlage van het hoofdlijnenakkoord staat dat de huidige begrotingsstanden als uitgangspunt worden genomen. Volgens berekeningen van brancheorganisatie ActiZ betekent dit voor de Wlz-zorg een korting van bijna 700 miljoen euro in 2025. 

Meer tijd nodig

Tagage: “Prinsjesdag komt eraan. Het zou mooi zijn als het kabinet woord bij daad stelt. De regeringspartijen hebben altijd gezegd dat ze meer voor ouderen willen betekenen. Ik snap dat de zorgkosten niet oneindig kunnen blijven stijgen, maar kijk wel op welk moment je bezuinigingen doorvoert. De sector moet de tijd krijgen om een transitie door te maken en is nog nauwelijks in beweging gekomen de afgelopen jaren om die investeringen te doen. Ze wachten op wat de overheid gaat doen met die bezuinigingen.”