Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties11

Aanpak pgb kan anders en beter

Aline Saers
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft in zijn onlangs verschenen onderzoek ‘De opmars van het pgb’ onderzocht waarom de afgelopen jaren steeds meer mensen kiezen voor het pgb. Ik was blij te lezen dat het SCP ‘het juist wenselijk acht dat het aantal pgb-houders toeneemt’. De onderzoekers schrijven: ‘De pgb-regeling is in het leven geroepen om de keuzevrijheid van cliënten te vergroten, waarmee de regie over het eigen leven ondanks beperkingen wordt bevorderd. (...) In vergelijking met zorg in natura is het gebruik van een pgb bovendien vaak goedkoper.
Aanpak pgb kan anders en beter

Toch gaat dit onderzoek vooral over hoe het aantal pgb-houders omlaag kan, als maatregel om de kosten voor de AWBZ te drukken. En dat terwijl een budgethouder al een stuk goedkoper is dan zijn collega die de zorg rechtstreeks van een instelling krijgt. Twintig procent van de gebruikers in de AWBZ heeft een pgb en zij besteden gezamenlijk maar tien procent van het totale bedrag van de AWBZ. Per Saldo, de landelijke vereniging van budgethouders, denkt dat het huidige stelsel in de toekomst inderdaad onbetaalbaar wordt en deelt de mening dat nagedacht moet worden hoe ze te hoge uitgaven te beteugelen. Alleen zien wij andere mogelijkheden dan de SCP-onderzoekers in hun rapport voorstellen.

Verkeerde getallen

Eerst wil ik even rechtzetten dat het SCP uitgaat van het verkeerde groeipercentage. De onderzoekers stellen vast dat het pgb groeit, terwijl uit de cijfers van het CVZ blijkt dat de groei afvlakt. De groei zal hoogstens 1500 per maand zijn. De overheid rekent met een hoger getal. Vanwege dit verschil zullen de uitgaven voor het pgb minstens 72 miljoen euro lager uitvallen dan begroot. Dit betekent dus dat eerder genomen maatregelen de groei al voor een deel beteugelen.

Pgb al flink gekort

Wat ik vooral opvallend vind in het onderzoek is de constatering dat de groei in uitgaven voor het pgb zit in de groei van het aantal mensen met een pgb, terwijl bij zorg in natura het juist in de stijging van kosten per gebruiker zit. Per Saldo vindt dit zorgelijk. Het bevestigt de stelling dat de budgethouders de afgelopen jaren flink hebben bijgedragen aan de bezuinigingen in de AWBZ; denk aan de pakketmaatregel en de introductie van gebruikelijke zorg als niet verzekerde zorg. Dat de kosten van zorg in natura per persoon flink stijgen, is voor mij reden om het mandateren van de indicatiestelling aan zorgverleners kritisch te blijven volgen.

Verbeter de indicatie

Een goede indicatie is sowieso een belangrijke oplossing voor het beheersbaar houden van het aantal zorgvragers, ongeacht of er wordt gekozen voor zorg in natura of een pgb. Nu is vaak één telefoontje genoeg terwijl een huisbezoek beter inzicht geeft in iemands beperkingen en mogelijkheden; in een gesprek kan de indicatiesteller beter zien welke zorg iemand wérkelijk nodig heeft. Soms is dat meer dan gemiddeld, maar soms ook een stuk minder dan gemiddeld.

Stimulerende werking

Bij een goede indicatie zou daarnaast ook duidelijk worden wat het SCP ‘stimulerende werking’ noemt. Hierbij zou het gaan om mensen die volgens de onderzoekers geen zorg zouden aanvragen als het pgb niet bestond. Zij kiezen voor een pgb, omdat het er nu eenmaal is. Het SCP komt uit op een bizar hoog percentage. Ze noemen een getal van 43 procent, waardoor iets minder dan de helft van het pgb-gebruik veroorzaakt zou worden door de zogenoemde ‘stimulerende werking’. Daarmee wordt de suggestie van oneigenlijke groei gewekt, terwijl ik zie dat bij de aanwas van het pgb juist een grote groep zit die heel bewust kiest voor een pgb vanwege eigen regie of omdat er geen naturazorg voor handen is, maar zij inmiddels heel blij zijn met het pgb. Daarnaast is er inderdaad een klein percentage budgethouders – ITS, zomer 2010, zegt 8 procent – dat enkel en alleen kiest voor een pgb om hun mantelzorger te betalen. Ik betreur het heel erg dat onder de noemer ‘aanzuigende werking van het pgb’ juist het ongenuanceerde hoge percentage van 43 procent groei volop aandacht heeft gekregen in de media. Dit dupeert het pgb en alle ware budgethouders.

Zorg in natura

Een apart probleem zie ik als het gaat om het aanbod van zorg in natura. Dat mensen enkel en alleen uit nood kiezen voor een pgb, is iets wat uitgebannen moet worden. Om mensen werkelijk te kunnen laten kiezen tussen een pgb of zorg van een instelling, is meer passende zorg in natura nodig. Zorgkantoren moeten meer en passende zorg in natura contracteren. Dit levert een enorme besparing op het pgb op. Uitgaande van de cijfers van het onderzoek van ITS zouden in dat geval – en dan rekenen we voorzichtig – 4.400 mensen per jaar voor zorg in natura gaan kiezen. De pgb-uitgaven zakken dan met 53 miljoen euro per jaar.

Pak bemiddeling aan

Ik blijf van mening dat bij een solide pgb geen budgethouders horen die de eigen regie, beheer en zorglevering overlaten aan bemiddelaars. Juist bij mensen die gebruikmaken van een bemiddelingsbureau zien we een verhoogd risico op fraude. Met de start van het keurmerk voor bemiddeling willen we fraude terugdringen bij de huidige budgethouders. Voor de nieuwkomers met een pgb moet bemiddeling worden uitgesloten.

Graag praten met de staatssecretaris

Ik hoop dat mevrouw Veldhuijzen van Zanten nog eens goed nadenkt voordat ze haar maatregelen voor het pgb bekendmaakt. De gezamenlijke patiënten- en gehandicaptenorganisaties presenteerden in juni vorig jaar een hervormingsvoorstel langdurende zorg. Kern van dat voorstel is om de regie bij de mensen zelf te leggen, bij de mensen die zelf zorg nodig hebben. Hierdoor wordt de zorg niet alleen beter en efficiënter, maar met dit voorstel kan de overheid ook ruim 2 miljard euro besparen. Ondanks eerdere toezegging heeft de staatssecretaris ons nog niet betrokken bij haar plannenmakerij. Misschien doet ze dit nog. Ik zie een uitnodiging van harte tegemoet.

Aline Saers, directeur Per Saldo, belangenvereniging pgb-houders

Lees meer

Weblog Aline Saers

11 REACTIES

  1. Bij de belasting aangifte van 2011,kun je ziekte kosten wel aangeven maar je houd niets over dit jaar omdat ze er een hoog percentage van af halen.
    Dat betekend dat er velen zijn die geen huurtoeslag krijgen,minder wtcg,
    Ook geen dieet enz meer kunnen nemen,wat voor velen levens bedreigend is.Het kan mensen duizende euro,s schelen.
    En dan ook nog zo,veel med bijbetalen.
    Dus dat krijgen ze weer lekker in de staats kas terug.
    Ziek zijn is voor velen geen leven maar overleven .OOk bijdragen cak gaat voor velen omhoog omdat ze netto?meer over houden.

  2. Lees alle reacties
  3. Zorgkantoren vind ik een complete graai cultuur.
    Betalen hier en daar veel te weinig uit huishoudelijke hulp 11,43 per uur in zuidhorn.
    Zonder reis kosten hulp en de hulp is ook niet verzekerd..
    Als de hulp in werktijd iets overkomt ben je ,je leven lang de klos.
    Waar is dat geld gebleven????????

  4. Het hele PGB gebeuren is ten onder gegaan aan zijn eigen succes. Nu de kosten de pan uit gaan rijzen, moet er wel iets gedaan worden. Op zich is het niet zo verkeerd om weer terug te gaan naar het begin waarvoor het PGB eigenlijk bedoeld is, dus voor de zeer ernstige chronische zieken en gehandicapten. Vandaar uit zouden alle bestaande, daarvoor in aanmerking komende budgethouders opnieuw “onder de loep moeten worden genomen” om te bezien of zij alsnog in aanmerking komen voor de “zwaardere” PGB eisen. Nu blijven de reacties, vanwege de te verwachten grote bezuinigings ingreep allemaal bij verwijten over en weer. Nu blijkt wederom dat in tijden van crisis “ieder voor zich gaat”…

  5. Het is jammer dat mevrouw Saers alle bemiddelaars over 1 kam scheert en eigenlijk daarbij voortdurend het woord fraude in 1 adem noemt. Er zijn ook goede bemiddelaars mevrouw Saers.
    Ik leef mee met de mensen die zeg maar 80 jaar zijn en terminaal ziek, maar toch in eigen omgeving de laatste levensjaren (of korter) willen doorbrengen. Helaas kan dat in de ogen van mevrouw Saers niet. Deze mensen zullen naar een zorginstelling moeten want bemiddelaars mogen hierbij niet worden ingeschakeld om de zorgvraag af te stemmen op het zorgaanbod.
    Naar mijn mening is het essentieel dat bemiddelaars geen zorg leveren. Let daar eens op. Je zult zien dat de kans op frauduleus handelen daarmee drastisch afneemt!

  6. Ik mis een stellingname van Per Saldo over het feit dat begeleiding en kortdurend verblijf naar de gemeente gaat.
    Daarbij verdwijnt het RECHT op deze voorziening en iedere gemeente is vrij in het pakket dat ze gaan aanbieden. Van maatwerk zal geen sprake meer zijn….
    Zie ook:
    Geachte Mw. Klijnsma

    Ik las dat U forse kritiek heeft op de plannen van de regering om op de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking te bezuinigen.
    Prima dat U met deze kritiek komt en daarmee, althans dat hoop ik, aansluit bij de kritiek die bijvoorbeeld komt van Platform VG.
    Maar Uw bewoording die ik heb gelezen, is vrij algemeen en ik zou het nog beter hebben gevonden als U precies zou zeggen welke onderdelen U onaanvaardbaar vindt, omdat Uw partijgenoten (raadsleden en wethouders) in de diverse gemeentes de indruk wekken akkoord te gaan met het bestuursakkoord tussen de regering en gemeentes.
    En dat akkoord laat nu juist wel toe dat mensen met een (verstandelijke) beperking hard getroffen worden.

    Een voorbeeld: mijn verstandelijk gehandicapte zoon gaat elke dag naar zijn dagverblijf om daar te werken op een niveau dat hij aan kan. Ambachtelijk werk in de keramiekgroep. Het dagverblijf heeft daarvoor geïnvesteerd in een oven en andere gereedschappen om de mooie producten (die te koop zijn) te produceren. Hij heeft het uitstekend naar zijn zin en is teleurgesteld als hij een dag niet naar zijn werk kan.
    De financiering van deze zorg vindt plaats met name op basis van een indicatie begeleiding-groep. Hij heeft ook een indicatie voor begeleiding-individueel. Een aantal vormen van zorg, die tot voor kort door de instelling konden worden aangeboden, moesten worden beëindigd of er moest extra voor worden betaald door de ouders of verwanten. Dit was het gevolg van eerdere bezuinigen etc. Wij betalen de extra kosten, omdat we dat kunnen. Veel ouders kunnen dat niet. Onze zoon woont thuis en dat willen we zo lang als we dat kunnen, volhouden. Hij kan nergens anders de op maat gemaakte aandacht krijgen die hij thuis krijgt. Ik ben 66 en mijn echtgenote 63.

    Als de regeringsplannen en nu dus ook het bestuursakkoord doorgaan, zal de begeleiding-groep in ieder geval niet meer uit de AWBZ betaald worden op basis van een wettelijk recht en zijn indicatie. Dat betekent dat vanaf het moment dat de AWBZ stopt met betalen, hij thuis moet blijven. Tenzij de gemeente via de WMO de financiering van zijn dagverblijf voortzet. Maar daar ziet het niet naar uit in Rotterdam. Het college van B&W, inclusief Uw partijgenote Jantine Kriens, waar ik over het algemeen veel waardering voor heb, heeft zich uiteindelijk, neergelegd bij het bestuursakkoord en zal er dus aan mee gaan werken dat uit te voeren. Tijdens een raadsdebat over het WMO meerjarenbeleid, zeer kort voor de ondertekening van het akkoord, heeft ze al laten weten dat de financiering van dagverblijven anders zal worden, minder kreeg ik de indruk.

    In Rotterdam bestaat bovendien de behoefte om veel financiering van de zorg aan deelgemeentes over te laten en de Raad lijkt een groot voorstander te zijn van spreiding van zorg en het onderbrengen in (wijk)woonservice gebieden. Alhoewel de controle vanuit het gemeentebestuur daarop nauwelijks te organiseren valt, kan ik daarbij wel enkele voordelen bedenken. Dit zou echter betekenen dat de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, die nu op dagverblijven wordt gegeven per woonservice gebied in de wijken, georganiseerd en aangeboden zal gaan worden. Dan dreigt de situatie te ontstaan dat mensen met allerlei soorten beperkingen bij elkaar worden gezet. Kunt U zich voorstellen wat daarvan de gevolgen zijn voor mensen met een verstandelijke beperking? Vooral als het gaat om mensen met zwaardere beperkingen dan wat ‘licht-vg’ wordt genoemd. Dergelijke mensen kunnen zich meestal niet verzetten tegen dwang van anderen.

    Dus mijn zoon, die vanwege zijn verstandelijke beperking en zijn (zwaar) autisme de hele dag heen en weer loopt, daarbij bijna constant zachte maar ook harde geluiden maakt, moet dan samen met mensen met een lichamelijke beperking en ouderen verzorgd worden in een dagverblijf of hoe dat dan ook moge heten tegen die tijd. Dat zou werkelijk absurd zijn. Niet alleen omdat in zo’n situatie nooit de specifieke aandacht en zorg aan mijn zoon kan worden gegeven, die hij nu krijgt, maar hij zal geconfronteerd worden met bezwaren van andere mensen in dat dagverblijf, die er niet tegen kunnen dat hij de hele dag constant heen en weer loopt, daarbij soms springend allerlei kreten slaakt en andere geluiden maakt. Als pleegvader heb ik daar ook heel sterk aan moeten wennen en heb eerlijk gezegd nog weleens momenten dat ik even de kamer uitga.

    Ze, zijn collega’s en verzorgers op het dagverblijf in het woonservice gebied, zullen hem vanzelfsprekend proberen te beletten heen en weer te lopen en continu allerlei geluiden te maken, met als gevolg dat hij zich niet meer thuis voelt zoals hij dat nu voelt en zich beperkt gaat voelen in zijn bewegingen en uitingen. En juist dat veroorzaakt een behoefte bij hem om zich nog meer te laten horen etc. Hij zal er slechter door gaan slapen (toch al een probleem) en zich zeer ongelukkig gaan voelen, zonder dat hij dat kan vertellen, want hij kan niet praten. U ziet de vicieuze cirkel naar de bodem al voor U neem ik aan. Dat wordt een groot drama voor hem en voor ons. Als je autisten dwingt om iets te doen, werkt dat bij veel autisten contraproductief, althans bij onze zoon. Ik heb het dan nog niet eens over sommige mensen met een verstandelijke beperking die er de gewoonte van maken om aan haren te trekken van anderen of op andere manier vormen van agressiviteit vertonen. Op een gespecialiseerd dagverblijf voor mensen met een verstandelijke beperking weet men daarmee wel om te gaan. Het zorgpersoneel op die dagverblijven is getraind en voorbereid in het omgaan met deze vormen van geweld. Mijn echtgenote werkt een dag per week als vrijwilligster op het dagverblijf en ziet dus zelf waar het zorgpersoneel mee geconfronteerd wordt. Alleen goed en specifiek opgeleid personeel kan daar mee omgaan.

    Als het ooit zover zou komen dat de huidige dagverblijven voor mensen met een verstandelijke beperking moeten worden gesloten of ook opengesteld moeten worden voor mensen met een andere (lichamelijk, visueel) beperking, zal het zorgpersoneel nog minder in staat zijn om op de persoon gerichte zorg, die hij/zij volgens het persoonlijke zorgplan nodig heeft, aan te bieden. Die persoonlijke zorgplannen, waarover de politiek zo enthousiast is, worden dan een farce.

    Daarom verzoek ik U en Uw collega TK leden, zeker van Uw eigen partij, er alles aan te doen om niet alleen de regeringsplannen op dit gebied te blokkeren, maar ook Uw partijgenoten in de gemeente besturen ervan te doordringen dat zij het bestuursakkoord zoals het er nu ligt, niet te aanvaarden. En mocht dat niet lukken, er op toe te zien dat de dagverblijven voor mensen met een verstandelijke beperking op basis van gemeentelijke-wmo financiering open kunnen blijven voor de groep zwakken in de samenleving waar U ook op doelde in Uw kritiek op de regeringsplannen.

    Met vriendelijke groeten,
    een ouder van een autistische zoon met een ernstige verstandelijke beperking.

  7. Bij neurologische stoornissen moet het een GGZ arts doen die verstand heeft van de desbetreffende neurologische stoornis. Dit kan je een huisarts niet toevertrouwen. Die heeft er veel te weinig kennis van.
    Bij Autisme dient dit door een Autisme team gedaan te worden.

  8. Dit is geen blog, dit is een verzoek om bij de staatssecretaris aan tafel te mogen zitten. Klinkt allemaal heel redelijk. Toch twee punten, (1) de SCP-analyse en de resulterende 43% zijn gebaseerd op onwaarschijnlijke modelaannames. De huidige kritiek van Per Saldo is echter niet sterk. Mijn advies: laat een economisch onderzoeksbureau/wetenschappers in de zorg eens kritisch kijken naar het SCP-rapport. (2) Per Saldo maakt de indruk alleen op te komen voor de prima opgeleide zelfstandige Nederlanders. PGB’s bieden bij uitstek de mogelijkheid om zorg te leveren aan groepen die door Zorg in Natura niet worden bereikt, zoals allochtonen. Dat is de kracht van PGB, maar dan heb je wel bemiddelingsbureau’s nodig en zal er administratief veel fout gaan (niet altijd fraude). Als ik me voorstel dat Per Saldo met VWS tot een overeenkomst komt, dan weet ik wel wie de verliezers zijn. En dat terwijl de leden van Per Saldo beter passen bij Zorg in Natura dan de groep die nu dreigt te worden uitgesloten.

  9. ik zou zeggen meer PGB, dit scheelt Den Haag 25%, de overhead kosten van zorgaanbieders waar de directies gigantische salarissen hebben.
    Zelf heb ik ook PGB en is het goed te gaan zoeken naar een goede hulpverlening voor acceptabel uurtarief ,zodat er van PGB weer geld terug kan en gaat.
    dus Den Haag doe die oogkleppen nu eens open en kijk verder dan de neus lang is.
    daarbij de zorg is niet duur maar wordt duur gemaakt terug naar de basis terug naar de zorg,naar de mensen op de werkvloer en huisarts.
    Weg met CIZ die ver van e zorg staan, weg met zorgkantoor dure organisaties die niets toevoegen aan de zorg

  10. Dit blog bevestigd mijn eerdere conclusie elders op deze website vorige week, dat het huidige zorgstelsel niet meer functioneert.
    Het aanbod van ZiN aanbieders zit ‘op slot’ in veel steden en regio’s en DAT is de reden dat veel mensen gedwongen worden om middels een PGB, zorg af te nemen. Het zorgkantoor contracteert schraal (omdat er veelal geen ander aanbod is of wet en regelgeving kleinschalige zorgaanbieders niet in ZiN toe kan laten) en voorheen was er dan ook te weinig ruimte voor nieuwe initiatieven.
    Het systeem functioneert niet meer op deze manier en juist het PGB heeft het mogelijk gemaakt, om nieuwe initiatieven te ontplooien waardoor de klant een betere en bredere keuze heeft.
    De groei in het algemeen, zit eerder in een complexere maatschappij, een groeiend aantal mensen en sneller en beter diagnostiseren. Communicerende vaten tussen PGB en ZiN bieden mogelijk een oplossing. Groei in PGB, betekend daling ZiN budget. Onder meer op deze wijze, na een verankering van het PGB in de wet, is het mogelijk de kosten te beheersen.
    Stimulering van kleinschalige zorgaanbieders (gereguleerde ‘marktwerking’) en hen mogelijkheden bieden toe te treden tot Zorg in Natura of een nieuw systeem van PGB (voucher? persoonlijk zorgbudget?) biedt mogelijkheden. Dit zal ervoor zorgen dat de huidige Zorg in Natura aanbieders gedwongen worden te innoveren en DAAR zijn kosten te besparen. Zolang vele ZIN aanbieders nog een overhead draaien van rond de 50%, weet ik wel waar te besparen is.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.