Hoeveel maanden Martin van Rijn na de verkiezingen nog demissionair door moet, is afwachten. Vandaag kwam in ieder geval een einde aan zijn officiële rol als staatssecretaris van VWS. Die taak nam hij op zich toen hij op 5 november 2012 aantrad in het kabinet-Rutte-II. Hij maakte van meet af aan duidelijk dat hij één grote taak wilde uitvoeren: de langdurige zorg hervormen. Waarschijnlijk de grootste hervorming die dit kabinet heeft opgepakt. Kunnen we stellen dat Van Rijn dit moeilijke dossier succesvol heeft volbracht? Ik denk van wel.

Transitie
Waar zijn voorganger Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA) haar handen niet aan de transitie wilde branden, durfde Van Rijn de lang besproken hervorming wel aan. Het is niet niks om verzorging, begeleiding en ondersteuning uit het domein van de Rijksoverheid te slopen en met een forse bezuiniging neer te leggen bij gemeenten en verzekeraars. Als PvdA-politicus maak je jezelf daar niet populair mee. Maar Van Rijn is dan ook geen politicus die zich zorgen maakt over populariteitscijfers of herverkiezingen. Hij is veel meer een technocraat die een moeilijke klus wil uitvoeren.

Scheiden wonen en zorg
De eerste problemen kwamen al direct toen bleek dat Van Rijn persoonlijke verzorging niet bij de gemeente stalde, zoals iedereen verwachtte, maar bij de zorgverzekeraars. De boze en teleurgestelde gemeenten hadden liever alle transitietaken in handen gehad. Het geruzie over de zogenoemde schotten tussen zorg in de Wmo en de Zvw gaat tot de dag van vandaag door. Het scheiden van wonen en zorg speelde op de achtergrond ook constant mee. Mensen wonen zo lang mogelijk zelfstandig thuis en gaan pas als het echt niet meer kan naar een verpleeghuis. Dus alle verzorgingshuizen kunnen wel tegen de vlakte. De maatschappelijke onrust die dit teweegbracht, kreeg Van Rijn in de Kamer herhaaldelijk voor de kiezen.

Pgb
Alhoewel de hervorming van de care enorme afbreukrisico’s bevatte, kwam het echte gevaar uit een heel andere hoek. Het vermaledijde persoonsgebonden budget. Als onderdeel van de gehele transitie moest de Sociale Verzekeringsbank voortaan de pgb’s uitbetalen. In eerste instantie leek dat een bijzaak. Toen de SVB er echter keer op keer een totale janboel van maakte, leidde het op 4 juni 2015 tot een motie van wantrouwen in een Kamerdebat wat Van Rijn maar ternauwernood overleefde.

Kastanjes
Een van de opvallendste aspecten van de regeerperiode van Van Rijn is zijn omgang met zorgbestuurders. Hij wilde de zorgorganisaties bewegen tot kwaliteitsverhoging en zette daarvoor het programma ‘Waardigheid en Trots’ op. In plaats van constant te belichten wat er fout gaat, wil Van Rijn de mooie dingen in de sector voor het voetlicht brengen, in de hoop dat goed voorbeeld goed doet volgen. Dat leverde hem de sympathie op van zorgbestuurders. Dat duurde echter tot het moment dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg vorig jaar met een zwarte lijst van slecht functionerende verpleeghuizen naar buiten kwam. Iets wat zorgbestuurders Van Rijn zeer kwalijk hebben genomen.
Aan het einde van de periode-Van Rijn kun je in ieder geval één ding concluderen: hij heeft voor zijn opvolger een heleboel kastanjes uit het vuur gehaald.