In de ruim 35 jaar dat ik zelfstandig gevestigd psychiater ben, heb ik nog nooit meegemaakt dat een huisarts weigerde de medicatiecontrole op zich te nemen. Ik stuurde dit bericht naar Medisch Contact als zogeheten Praktijkperikel. Binnen no time kreeg ik meer dan 35 reacties waarvan de honden geen droog brood lusten. Ik waande me even op Twitter.
De redactie had mijn prikkelende en provocerende uitspraken nog wat benadrukt door “Duur ontslag” en “Vier recepten per jaar leveren mij ongeveer € 140 op” vetgedrukt als kopjes eruit te lichten. Huisartsen krijgen geen vergoeding als zij een recept uitschrijven. De reacties waren vooral van huisartsen en ik begon te begrijpen dat de relatie tussen huisartsen en psychiaters ernstig verstoord lijkt.
Vanuit eigen perspectief
Als je een onvoorziene reactie krijgt op een uitspraak die je doet, dan stemt dat tot nadenken. Bij het doornemen van de reacties realiseerde ik me dat ik het praktijkperikel interpreteerde vanuit mijn eigen ervaring. Ik vind het vanzelfsprekend dat wanneer een patiënt weer goed genoeg voor zichzelf kan zorgen en alleen nog medicatie nodig heeft, dat die dan terugverwezen wordt naar de huisarts om de vervolgrecepten te verzorgen. Een patiënt ontsla ik pas als ik er zeker van ben dat hij goed voor zichzelf kan zorgen en slechts vier recepten per jaar nodig heeft om goed voor zichzelf te kunnen blijven zorgen.
Huisartsen lezen het perikel natuurlijk vanuit hun eigen perspectief. Zij worden kennelijk geconfronteerd met psychiatrische patiënten die zij vanwege de wachtlijsten moeilijk kunnen kwijtraken of liever gezegd in zorg kunnen krijgen. Ik snap hun felle reacties en ik denk dat de psychiater er goed aan doet hierover te reflecteren. Uit de reacties maakte ik ook op dat huisartsen niet betaald worden voor het uitschrijven van een recept; de psychiater ontvangt 35 euro voor een telefoontje of mailcontact dat ermee samenhangt.
Ik vraag me af of een dergelijk perikel van een cardioloog of andere medisch specialist waarbij de huisarts zou hebben geweigerd om complexe medicatie voor te schrijven ook zulke felle reacties opgeleverd zou hebben. Ik denk dus dat het iets te maken heeft met de relatie tussen de huisarts en de psychiater.
Irritatie onder huisartsen
Misschien komt veel van de irritatie onder huisartsen over de ggz voort uit het feit dat de ggz een doolhof is voor buitenstaanders. Het valt voor huisarts en patiënt niet mee om binnen de ggz op de juiste plek terecht te komen. Met de invoering van de POH-GGZ is veel verbeterd maar ook binnen de POH-GGZ worden vaak patiënten (onder verantwoordelijkheid van de huisarts) behandeld die eigenlijk in de specialistische ggz thuishoren. De specialistische ggz heeft lange wachtlijsten die naar mijn mening een artefact zijn van de wijze waarop we het georganiseerd hebben.
Patiënt helpen
Een patiënt moet je niet op de wachtlijst (laten) zetten, maar moet je helpen om zich als een verzekerde te gedragen. Hij kan de zorgbemiddelaar van zijn zorgverzekeraar bellen die binnen vier weken (Treeknorm) een plekje voor hem moet vinden. Per slot is het in de Zorgverzekeringswet van 2006 zo geregeld, dat de zorgverzekeraar voldoende zorg moet inkopen. In de zorgverzekeringswet komt de patiënt niet voor, maar ze gaat uit van een vrij speelveld tussen zorgverzekeraars, zorgaanbieders en verzekerden met de overheid als marktmeester. Wij moeten de patiënt dus helpen om zich als een verzekerde te gedragen want pas dan speelt hij een rol in de zorgverzekeringswet.
Psychiaters doen er goed aan om iets van de huisarts te leren. Ik ontsla eigenlijk nooit mensen maar schrijf wel ontslagbrieven. Patiënten weten dat als zij dit nodig vinden zij mij een mail kunnen sturen, waarna ik binnen twee weken een afspraak met hen maak. Ik noem dit het huisartsenmodel. Het komt overigens weinig voor dat iemand daar gebruik van maakt.
Verwachtingen
Medisch Contact wordt goed gelezen. Na het verschijnen van het perikel kreeg ik een telefoontje van een huisarts. Hij wilde geen vervolgrecept uitschrijven voor een patiënt (hij had een jaarrecept) die een jaar geleden bij mij in behandeling was geweest. Dit overrompelde mij en ik vroeg of het iets met het praktijkperikel te maken had. Het bleek een jonge collega te zijn die uitvoerde wat de oudere huisarts hem had geadviseerd. Ik vroeg of hij dit met zijn collega zou willen bespreken en dat ik graag met betreffende collega een artikel wilde schrijven over wat een psychiater en een huisarts van elkaar mogen verwachten. Een paar dagen later kreeg ik een mail van een psycholoog wier cliënt net 18 geworden was en van de jeugdzorg naar de huisarts was terugverwezen voor de medicatie. Ook deze collega weigerde de medicatieverstrekking op zich te nemen en toen dacht ik: “lieve help, in mijn onschuld lijk ik een beerput opengetrokken te hebben.”
Door: Gerard van den Berg, zelfstandig gevestigd psychiater te Utrecht
Huisartsen willen hun patiënten ook goed behandelen. Dat een herhaalrecept uitschrijven niet te declareren is, daar is de huisarts aan gewend en is ook niet het probleem. De eerste keer dat dit na een “afgeronde behandeling” moet gebeuren zou dit ook het liefst in een (declarabel) consult moeten gebeuren, dat zou de psychiater aan de patiënt kunnen meegeven.
Wat wel lastig is als in de “ontslagbrief” geen prognose staat, niet wordt aangegeven hoe lang de patiënt de medicatie nog moet gebruiken (bijvoorbeeld ADHD medicatie levenslang?, antipsychotica levenslang?, stemmingsstabilitoren levenslang?) of wanneer er weer een “specialistische controle of herbeoordeling” nodig is.
Meestal kun je lezen dat de patiënt geprofiteerd heeft van de behandeling (of daarvan heeft afgezien) en of de huisarts de medicatie (zonder meer) wil overnemen. Dat voelt toch een beetje als over de schutting gooien.
Snap ik. Dat heb ik ook van dit perikel geleerd. Sindsdien schrijf ik in de ontslagbrief dat als huisarts of patiënt dit nodig vindt hij mij kunnen bellen een kwartier voor het hele uur. Helaas kan ik niet voorspellen dus ik kan niet aangeven hoelang de patiënt met de medicatie door moet gaan. Dit leg ik wel aan de patiënt uit bij het laatste gesprek. Ook krijgt hij een recept mee voor 3 maanden en de huisarts krijgt de ontslagbrief binnen een week. Deze ervaring (column) gaat niet over geld maar over de onvrede van huisartsen over de GGZ waarvan ik de emotionele reacties van collega’s heel goed begrijp en dat mij zeer spijt.