Het recht van medisch specialisten om via het ziekenhuis te mogen declareren is per 1 januari 2015 komen te vervallen. Hierdoor kunnen medisch specialisten in fiscaal opzicht niet langer als ondernemer worden aangemerkt, maar kwalificeren zij als werknemer in dienstverband. Het gevolg hiervan is dat medisch specialisten over hun gehele winst loonbelasting en sociale verzekeringspremies moeten afdragen, hun aftrekposten verliezen en mogelijk hun goodwill kwijtraken.

Behoud fiscale status

De Orde van Medisch Specialisten en de NVZ hadden al in december 2013 diverse modellen ontwikkeld in overleg met het ministerie van VWS en Financiën die het behoud van de fiscale status van ondernemer zouden kunnen waarborgen. Veel ziekenhuizen en medisch specialisten hebben gekozen voor het zogenoemde samenwerkingsmodel van de Orde en de NVZ. Er zijn verschillende variaties mogelijk, maar in de kern komt het erop neer dat medisch specialisten zich verenigen in een maatschap, een gezamenlijke bv of een eigen praktijk-bv en vervolgens een samenwerkingsovereenkomst sluiten, al dan niet via een coöperatie, met het ziekenhuis of met meerdere ziekenhuizen. Deze samenwerkingsovereenkomst is dan de opvolger van de oude toelatingsovereenkomst. Het idee is dat de specialistenmaatschap of -bv vervolgens het ondernemersrisico op zich neemt.

Meer ondernemerschap

Om zekerheid te krijgen dat fiscaal alles in orde is, dient de concrete structuur aan de Belastingdienst te worden voorgelegd. De Belastingdienst beoordeelt dan of het ondernemerschap niet uitsluitend ‘op papier’ bestaat maar of de medisch specialisten daadwerkelijk meer ondernemersrisico lopen dan tot nu toe het geval was. Concreet betekent dit dat de mogelijkheid moet bestaan dat kosten zoals investeringen in bedrijfsmiddelen, huur en personeelskosten ‘doorlopen’, terwijl de inkomsten van de medisch specialist achter kunnen blijven.

Ruling

Alleen een goedgekeurde samenwerkingsvorm door de Belastingdienst (een ruling) geeft medisch specialisten en ziekenhuizen de benodigde zekerheid. Dit is noodzakelijk. Inmiddels hebben wij de nodige ervaringen met ons Zorgteam opgedaan met de Belastingdienst. Het sombere beeld dat onder sommige medisch specialisten leeft, is naar ons idee niet terecht. Wij hebben ervaren dat er geschikte samenwerkingsvormen mogelijk zijn waarbij de medisch specialisten voldoende risico lopen om fiscaal ondernemer te blijven. Daarbij zijn er genoeg samenwerkingsvormen die prettig werkbaar en goed bestuurbaar zijn. Met een goede uitleg vonden wij bij de Belastingdienst voldoende gehoor, met mooie rulings als resultaat.

Nog veel open eindjes

Doordat veel ziekenhuizen en specialisten echter in tijdnood zijn gekomen, en de Belastingdienst ook niet altijd even voortvarend opereerde, hebben veel ziekenhuizen en specialisten op dit moment weliswaar een ruling, maar bevat die ruling nog zo veel open eindjes en voorwaarden, dat van echte rechtszekerheid geen sprake is. Met andere woorden: als de praktijk straks anders is dan in de ruling staat beschreven, kunnen nog omvangrijke belastingaanslagen volgen.

Bovendien beschikken sommige ziekenhuizen of specialisten überhaupt nog niet over een deugdelijke ruling. Dit is riskant. Formeel bestaat namelijk vanaf 1 januari 2015 voor de ziekenhuizen, die nog geen afspraak hebben gemaakt met de Belastingdienst, ten aanzien van de medisch specialisten van wie het ondernemerschap ter discussie staat een verplichting tot inhouding van loonheffingen.

Al met al een goede reden om als goed voornemen nog deze maand eens grondig te toetsen of de relatie ziekenhuis-medisch specialist juridisch en fiscaal nu écht goed geregeld is. Het zijn echt de laatste fiscaal-juridische loodjes, maar zoals bekend, wegen die het zwaarst.

Tom van Helmond, partner/advocaat (foto), Ralph Ferouge en Matthijs van Tol, belastingadviseurs,

Zorgteam Loyens & Loeff N.V.