Het oorspronkelijke wetsvoorstel van Tweede Kamerleden Renske Leijten (SP), Lea Bouwmeester (PvdA) en Harmke Bruins Slot (CDA) zou het zorgverzekeraars onmogelijk maken hun winsten in de vorm van premieverlaging terug te geven aan verzekerden, schreven wij destijds in de Volkskrant.
Ook de Raad van State, de Nza en de DNB hebben gewezen op de ongewenste gevolgen van het wetsvoorstel. Al deze kritiek heeft er nu toe geleid dat de drie partijen, met Lilianne Ploumen als vervangster van Bouwmeester voor de PvdA, afgelopen juli een aangepast wetsvoorstel naar de Tweede Kamer hebben gestuurd waarin staat dat zorgverzekeraars winst uitsluitend mogen uitkeren via premieverlaging. Ze mogen hun winst ook gebruiken om andere zorgverzekeraars binnen een concern te steunen of om zorgexperimenten mee te financieren. Toch zou de Tweede Kamer ook dit aangepaste wetsvoorstel moeten verwerpen.
Risicodragend kapitaal
Een verbod op winstuitkering heeft tot gevolg dat zorgverzekeraars geen risicodragend kapitaal kunnen aantrekken. Aantrekken van kapitaal kan dan alleen door (bank)leningen aan te gaan of door reserves te vormen. Zorgverzekeraars zullen dus een groter deel van hun winsten in hun reserves gaan stoppen, waardoor minder geld overblijft voor premieverlaging. Dit maakt de zorgverzekering duurder.
Investeringen terugverdienen
Sinds dit jaar is in ons land een buitenlandse zorgverzekeraar actief: het Luxemburgse IptiQ, onderdeel van Swiss Re. IptiQ heeft drie zorgverzekeringen overgenomen, Promovendum, National Academic en Besured, om de Nederlandse zorgverzekeringsmarkt te kunnen betreden. De investeringen die IptiQ heeft gedaan voor deze overname en de inrichting van een organisatie voor zorginkoop wil het concern winstgevend maken. Met een verbod op winstuitkering kan IptiQ zijn investeringen niet terugverdienen. Het bedrijf lijdt schade als gevolg van het verbod op winstuitkering.
Drie verzekeraars met aandeelhouders
Ook de moederbedrijven van Zilveren Kruis (Achmea) en de Amersfoortse (A.S.R.) hebben aandeelhouders. Als Zilveren Kruis, de Amersfoortse, Promovendum, National Academic of Besured verlies lijden, moeten de drie moedermaatschappijen bijspringen. Maken de zorgverzekeringen winst, dan zien de moedermaatschappijen Achmea, A.S.R. en Iptiq daar ten gevolgen van dit wetsvoorstel niets van terug. Dat is niet redelijk.
De overige zes zorgverzekeraars zijn onderlinge waarborgmaatschappijen, waar de verzekerden eigenaar zijn. In het aangepaste wetsvoorstel worden de belangen van de verzekerden beter gewaarborgd. De onderlinge waarborgmaatschappijen zijn daardoor wel enigszins geholpen met het nieuwe wetsvoorstel. In totaal zijn dus drie zorgverzekeraars de dupe van het wetsvoorstel.
In strijd met EU-regelgeving
De Nederlandse zorgverzekeraars hebben zich te houden aan de Solvency II richtlijn van de EU. In artikel 206 van deze richtlijn is onder meer vastgelegd dat landen alleen wettelijke verplichtingen aan privaatrechtelijke zorgverzekeraars mogen opleggen als deze noodzakelijk zijn voor het beschermen van het algemeen belang. Het is onwaarschijnlijk dat het Europese Hof een verbod op winstuitkering zal beschouwen als noodzakelijk voor het beschermen van het algemeen belang. Een zorgverzekeraar die het winstverbod aanhangig maakt heeft grote kans door het Europese Hof in het gelijk te worden gesteld.
De Raad van State heeft er verder op gewezen dat het verbod op winstuitkering waarschijnlijk in strijd is met de regels voor vrij verkeer van kapitaal in de EU en een inbreuk vormt op de bescherming van eigendom zoals vastgelegd in het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens. Het aangepaste wetsvoorstel neemt deze bezwaren van de Raad van State niet weg. Met zulke belangrijke rechten als het vrij verkeer van kapitaal en bescherming van eigendom mag ook niet zo lichtzinnig worden omgesprongen als in het wetsvoorstel wordt gedaan.
De indieners van het wetsvoorstel realiseren zich kennelijk nog steeds niet welke consequenties een verbod op winstuitkering heeft. Ze hebben onvoldoende geluisterd naar de kritiek op hun eerdere voorstel. De Tweede Kamer doet er goed aan dit gewijzigde wetsvoorstel te verwerpen.
Wim Groot & Henriette Maassen van den Brink, hoogleraren economie aan respectievelijk de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Amsterdam
Oneens met Groot. Het verbod op winstuitkering dient wel degelijk het algemeen belang. Het is maar hoe je er tegenaan kijkt. Een zorgverzekeraar verankert met een verbod op winstuitkering de maatschappelijke rol en positie in het zorgstelsel. Deze wet geeft garanties dat oude ziekenfondsreserves en de opbrengsten van zorgverzekeraars ten goede komen aan de zorg of aan verzekerden. Want de missie van een zorgverzekeraar in het stelsel is te zorgen voor goede zorginkoop voor de burgers. Premiegelden (inkomensafhankelijk en nominaal), bijdragen Rijksoverheid en eigen betalingen burger worden betaald voor zorg en niet voor inkoop met winstoogmerk. Winst kan wel worden gebruikt voor doeleinden ter verbetering van de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. Eigenlijk gaat het mij al te ver als winst wordt ingezet voor premieverlaging en/of solvabiliteit collega verzekeraar. Beter is het het toezicht op de inkoop te verbeteren, want daar gaat echt van alles mis.
Tja.. je kunt het ook bekijken vanuit de positie van zorgaanbieders en heb Groot en van den Brink daar nog niet op mogen betrappen. Ieder zo zijn eigen lobby nietwaar?
Ik herhaal mijn tekst uit 2010.
“De voormalige algemeen directeur van Zorgverzekeraars Nederland, Pieter Hasekamp, adviseerde in 2010 op Skipr afschaffing van de Wet marktordening gezondheidszorg(Wmg). Die gedachte kan worden versterkt door de bevindingen van de onderzoekers in de rapporten “Evaluatie Wet marktordening gezondheidszorg” en “Evaluatie Zorgverzekeringswet en Wet op de zorgtoeslag” (Publicatie december 2009 ZonMw). In deze rapporten stellend de onderzoekers dat de Wmg zeer wel mogelijk strijdig is met de Europese Wetgeving maar daar nog niet aan getoetst is en dat de NZa haar taken niet goed kan uitvoeren door meerdere knelpunten.
Als koepelorganisaties zoals de KNMP en Orde van Medisch Specialisten zich druk maken over de toekomst van hun beroep dienen zij stappen richting het Europese Hof van Justitie te zetten.”
Einde citaat.
We zijn ruim 8 jaar verder en zowel de verschillende zorgkoepels als Groot en van den Brink kijken nog steeds een andere kant op.. het zorglandschap ziet er steeds fijner uit.
Vrije keuze conform een private markt: zero.
Open einde regeling zoals verzekeren zou moeten inhouden: zero.
Ik kan wel doorgaan maar E Bomhoff schreef in december 2016 in Trouw precies ook waar het aan mankeert. Is de Zvw een verzekering of een voorziening? Wat is het verschil tussen beiden en waarom doen we dan toch alsof de Zorgverzekeringswet een voorziening is?
We blijven lekker doen alsof.. marktwerking vóór en dóór ambtenaren….