Zorgverzekeraars vinden het van groot belang dat patiënten toegang hebben tot goede kwaliteitsindicatoren. Het is de kunst om vooral naar de betekenisvolle indicatoren te kijken. Momenteel vindt iedereen dat er nog te veel proces- en structuurindicatoren zijn. En het klopt ook dat een groot deel van de transparante indicatoren geen betekenis heeft voor patiënten, zoals Rob Tollenaar van DICA dat op Zorgvisie.nl meldt. Maar wat niet klopt is de conclusie van Prismant dat het aantal indicatoren alleen maar stijgt.

Minder indicatoren in 2018

Door de samenwerking tussen met name beroepsgroepen, patiëntenorganisaties en zorgverzekeraars is het namelijk gelukt om het aantal ‘losse’ indicatoren te beperken. Er is sprake van een daling: van 1500 in 2017 naar ongeveer 1350 indicatoren in 2018. Hoewel het aantal indicatoren is gedaald, stijgt juist het aantal aandoeningen waarvoor via kwaliteitsregistraties betekenisvolle uitkomstindicatoren transparant worden gemaakt. Per 2018 is dat in de ziekenhuiszorg voor 47 aandoeningen het geval.

Betekenisvolle kwaliteitsinformatie

Zorgprofessionals werken steeds meer aan het verbeteren van zorg op basis van kwaliteitsregistraties. Zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties stimuleren het beschikbaar komen van betekenisvolle kwaliteitsinformatie, waarbij de focus ligt op voor de patiënt relevante uitkomstindicatoren die onderdeel zijn van kwaliteitsregistraties. Met name bij indicatorensets die op registraties zijn gebaseerd, komen steeds meer uitkomstindicatoren. En door deze focus neemt het totale aantal indicatoren bij deze kwaliteitsregistraties per aandoening juist af.

Processen bijsturen

Ziekenhuizen leveren een grote inspanning om hun kwaliteit van zorg in beeld te brengen via registraties. Die registraties vormen de basis voor een continue terugkoppeling naar zorgverleners zodat zij processen kunnen bijsturen. Dit geeft een grote stimulans aan het op basis van feiten verder verbeteren van de kwaliteit van zorg. Zorgverzekeraars stellen voor om, vanuit de kwaliteitsregistraties, slechts een zeer beperkte set van met name uitkomstindicatoren transparant te maken. En voor zover daar behoefte aan is, kunnen zorgverleners zelf de overige proces- en structuurindicatoren gebruiken voor kwaliteitsverbetering. Op die manier kunnen zorgverzekeraars en patiënten focussen op de voor hen belangrijkste informatie en kunnen zorgverleners zich richten op handvatten voor (nog) betere zorg.

Constructieve oplossing

Zorgverzekeraars willen graag samen met andere partijen werken aan het terugdringen van de registratielast. Het is wenselijk om samen te komen tot een constructieve oplossing voor de indicatorensets waar geen registratie aan ten grondslag ligt. Ook voor deze aandoeningen moet toegewerkt worden naar transparantie van uitkomsten die relevant zijn voor de patiënt. We zouden bijvoorbeeld gezamenlijk meer kunnen inzetten op generieke PROM- en PREM-vragenlijsten, op zo’n manier dat de uitvraag van deze lijsten  acceptabel is voor patiënten en ziekenhuizen.
Ook is het wenselijk om samen met andere partijen te kijken naar de mogelijkheden om de niet langer onderscheidende indicatoren te laten vervallen, zonder dat de patiënt hiervan nadelen (zoals een tijdelijk gebrek aan informatie) ondervindt.

Sytske de Vries, Lydia Vunderink en Maike Schepens, beleidsadviseurs kwaliteit bij Zorgverzekeraars Nederland.