Het is best bijzonder dat het International Consortium for Health Outcome Measures (ICHOM) is neergestreken in Rotterdam. ICHOM is een van de leidende organisaties in de wereld als het gaat om het meten van de kwaliteit van zorg. Het bijzondere aan de sets van ICHOM-indicatoren is dat patiënten aan tafel hebben gezeten bij het ontwerpen. Ze hebben mee gedacht, mee gepraat en mee besloten. Het draait bij ICHOM om uitkomsten die relevant zijn voor patiënten. De sets zijn zo ontworpen dat ze universeel bruikbaar zijn, waardoor internationale vergelijkingen mogelijk zijn. Zorgaanbieders en patiënten in verschillende landen kunnen van elkaar leren. De Martini-Klinik in Hamburg, gespecialiseerd in prostaatkanker, laat indrukwekkende kwaliteitsverbetering zien.

Enthousiasme over VBHC

Veel Nederlandse zorgaanbieders zijn enthousiast over VBHC. Het Erasmus MC en de Santeon-ziekenhuizen zijn strategische partners van ICHOM. De Nederlandse ziekenhuizen behoren internationaal ook tot de koplopers als het gaat om VBHC. Patiënten zijn blij met VBHC omdat zij eindelijk echt centraal staan. Artsen en verpleegkundigen zijn enthousiast omdat meerwaarde bieden voor patiënten appelleert aan hun oorspronkelijke motivatie om de zorg in te gaan. Zorgbestuurders gebruiken het begrip voor strategische vergezichten om de juiste koers voor hun organisatie uit te zetten.

Kritiek op VHBC

Toch vallen er ook kritische geluiden te horen over VBHC. Het opzetten, organiseren en registreren van kwaliteit kost erg veel tijd en levert een gigantische bureaucratische rompslomp op voor ziekenhuizen. Wordt de zorg wel echt beter van al dat meten? Blijft er wel voldoende tijd voor echte aandacht aan patiënten? Om te luisteren naar de noden van de mens achter de patiënt? Moet niet het vakmanschap van de artsen en verpleegkundigen veel meer centraal staan? Het permanent verbeteren door reflectie over het handelen, elke dag weer, samen met andere professionals. En vooral door goed te luisteren naar de individuele patiënt als expert van zijn eigen ziekte.

Vaktitels en meerwaarde

Vaktitels als Zorgvisie, Skipr en Qruxx bieden een platform voor discussies over kwaliteit van zorg. Ze brengen de goede voorbeelden onder de aandacht, zodat een groot publiek er zijn voordeel mee kan doen. Dat doen ze kritisch en onafhankelijk. Als zaken evident niet goed zijn, besteden wij daar ook aandacht aan. Op die manier doen de vaktitels mee aan de missie die veel zorgaanbieders hebben: het leveren van goede en veilige zorg. Meerwaarde bieden aan patiënten. Wij proberen de mensen die de zorg organiseren daarbij te helpen. Dat is hopelijk onze meerwaarde.

Toegangs-fee voor journalisten

Vanzelfsprekend reageerden wij positief toen de redacties van Zorgvisie en Skipr een uitnodiging ontvingen van het Erasmus MC voor de ICHOM-conferentie in Rotterdam. Bezoekers betalen 1.100 euro om bij ICHOM naar binnen te mogen. Dat is vrij fors voor een not-profit organisatie, maar kennelijk nodig om de kosten te dekken. Journalisten mogen bij dit soort evenementen gewoonlijk gratis naar binnen. Dat heet vrije nieuwsgaring. Maar ICHOM vraagt een toegangs-fee van 250 euro voor journalisten. In de circa twintig jaar dat ik mee loop in de zorg heb ik nog nooit meegemaakt dat een organisatie geld vraagt van journalisten om hun werk te mogen doen. Conferenties van andere grote internationale organisaties als de IHI, HIMMS en SXSW doen dat ook niet. Over het algemeen zijn ze blij met de ‘free publicity’.

Gemiste kans

Ik heb ICHOM gevraagd waarom ze überhaupt geld van journalisten vragen om aan het werk te mogen. Hoe verhoudt deze perspolitiek zich eigenlijk tot de missie van ICHOM? ‘ICHOM is a not for profit organisation focused on making a difference through value based healthcare.’ Per mail gaat de afdeling communicatie niet inhoudelijk in op de vraag. De boodschap is dat pers wel degelijk welkom is en daarom slechts een kleine bijdrage hoeft te betalen. Als u zich afvraagt waarom Zorgvisie en Skipr niet aanwezig zijn, dan weet u waarom. Omdat we het principieel onjuist vinden dat organisaties, profit of not for profit, geld aan journalisten vragen om hun werk te mogen doen. ICHOM in Nederland, een gemiste kans.