Voor patiënten met de diagnose hiv, hart- en vaatziekten en reuma zag hun situatie er enkele decennia geleden heel anders uit. Met de beperkt beschikbare behandelmethoden werd de ziekte langzaam of snel erger, met grote gevolgen voor de kwaliteit van leven en met soms een vroegtijdig overlijden tot gevolg. Een wereld van verschil met het heden. Mede door de inspanningen van geneesmiddelenbedrijven kunnen mensen met deze ziekten blijven leven en deelnemen aan de maatschappij, met een veelal goede kwaliteit van leven.
Zo’n vooruitgang vergt jarenlang onderzoek, kennisvergaring, investeringen en geduld. Na verschillende mislukkingen volgt misschien het succes. Binnen de oncologie zetten we tegenwoordig belangrijke stappen. Met bijvoorbeeld immunotherapie wordt het lichaamseigen afweersysteem ingezet tegen kankercellen. Sommige mensen met kanker kunnen hierdoor langer leven, met een betere kwaliteit van leven. MSD doet momenteel wereldwijd 600 verschillende klinische onderzoeken bij tientallen verschillende tumortypen. Zodat we mensen die nu kanker krijgen een beter vooruitzicht kunnen geven. Immers, in Nederland zijn 5 jaar na een diagnose met kanker gemiddeld slechts 6 op de 10 patiënten nog in leven.

Kosten versus waarde en uitkomsten

Toch gaat de discussie over geneesmiddelen vandaag de dag vooral over de kosten terwijl we ook zouden moeten kijken naar de waarde en uitkomsten die er werkelijk toe doen voor patiënten. Het is een illusie om te denken dat bezuinigen op geneesmiddelen de betaalbaarheidsproblemen in de zorg zal oplossen. Nederland heeft een van de duurste gezondheidsstelsels binnen Europa maar heeft een van de laagste uitgaven aan geneesmiddelen: al vele jaren stabiel op nog geen 10 procent van het totale zorgbudget. De sterke groei van de kosten van nieuwe geneesmiddelen in het ziekenhuisbudget ziet er macro-economisch een stuk genuanceerder uit. We betalen in Nederland namelijk voor middelen die uit octrooi zijn doorgaans zeer lage prijzen.
En de hoge prijzen en winsten dan? De ophef over de introductieprijs van nieuwe middelen is van alle tijden en leidt tot veel aandacht. Minder aandacht is er voor de kortingen die geneesmiddelenbedrijven aan VWS, zorgverzekeraars en ziekenhuizen geven en die leiden tot maatschappelijk verantwoorde lagere prijzen, bijvoorbeeld voor onze nieuwste behandeling tegen kanker. Na verloop van tijd, door concurrentie en na verval van het octrooi, dalen de prijzen nog verder en blijven ze tegen lagere kosten voor altijd voor de samenleving beschikbaar. Kijk naar de eerder besproken hiv-remmers, cholesterolverlagers en reumamiddelen. Bij succes zijn de winsten inderdaad navenant; tegelijkertijd gaat er veel geld terug naar onderzoek en ontwikkeling: bij MSD 25 procent van de omzet.

Verspilling tegengaan

Duurzaam betaalbare zorg is ook de zorg van geneesmiddelenbedrijven. MSD streeft naar het juiste geneesmiddel voor de juiste patiënt op het juiste moment, met duidelijke start- en stopcriteria om over- en onderbehandeling, verkeerd gebruik en verspilling tegen te gaan. We ontwikkelen daarom diagnostische testen en bieden ondersteunende oplossingen en diensten voor gepast gebruik van onze middelen, en werken mee aan het opzetten van geneesmiddelenregisters. Dit alles om te meten of we de uitkomsten bereiken die ertoe doen voor patiënten, zoals minder bijwerkingen en een betere kwaliteit van leven.
Ook zetten we ons in voor de beschikbaarheid van anticonceptie voor vrouwen in ontwikkelingslanden en geven we hiv-medicijnen voor een deel kosteloos weg. Als ontdekker en enige producent van een geneesmiddel tegen rivierblindheid doneert MSD dit middel aan de Wereldgezondheidsorganisatie die het distribueert in de 35 landen waar de ziekte voorkomt – zolang het nodig is.

Alzheimer en antibioticaresistentie

Bij alle hoopgevende ontwikkelingen onder meer in de behandeling van kanker, blijft er nog veel werk aan de winkel. Bijvoorbeeld ook om een ziekte als Alzheimer te bestrijden, waar wij bij MSD al vele jaren onderzoek naar doen. Hopelijk maken we in de nabije toekomst een doorbraak mee. Intussen groeit het besef dat een grotere antibioticaresistentie vraagt om nieuwe, innovatieve middelen. Onze medewerkers en onderzoeksgelden worden dan ook mede hiervoor ingezet.
Bezuinigen op innovatie in de zorg doet geen recht aan de waarde van nieuwe geneesmiddelen voor de zorg en patiënten. Zonder innovatieve geneesmiddelenbedrijven waren eerdergenoemde middelen nooit ontwikkeld. We blijven dagelijks werken aan een kwalitatief betere en duurzaam betaalbare zorg. En steken de hand uit naar iedereen die dit streven met ons deelt en samen op zoek wil gaan naar echte oplossingen voor een gezondere toekomst.

Kaja Natland, Managing Director MSD