Governance in de zorg was de voorbije jaren dus geen rustig bezit. De Wet toetreding zorgaanbieders is geïntroduceerd, net zoals een nieuwe Governancecode Zorg en de Wet invloed zorgverleners. Voor 2024 zijn er twee belangrijke ontwikkelingen.

Intern toezicht

Ontwikkeling 1: doorontwikkeling intern toezicht Wet toetreding zorgaanbieders

De overgangstermijn voor zorgaanbieders die vóór de introductie van de Wtza geen toelatingsvergunning hoefden aan te vragen maar sindsdien wel, eindigt op 1 januari 2024. Voorbeelden zijn huisartspraktijken en tandartspraktijken. Veel van deze aanbieders worden nu ook voor het eerst geconfronteerd met de verplichting om een interne toezichthouder aan te stellen. Bijvoorbeeld een raad van toezicht. VWS ontving in 2023 signalen dat deze eis echter niet altijd als proportioneel wordt ervaren in verhouding tot het aantal zorgverleners. Daarom start VWS een verkenning naar de mogelijkheid om de drempelwaarde voor het instellen van een interne toezichthouder te verhogen. De uitkomsten worden medio 2024 verwacht.

Deze drempel is op dit moment bovendien nog afhankelijk van het type zorg dat wordt verleend, namelijk meer dan 10 of 25 zorgverleners. Een recente motie van GroenLinks-PvdA stelt voor om hierin twee wijzigingen aan te brengen. Ten eerste: voor alle type zorg een drempel vanaf 25 zorgverleners. Ten tweede: voor die drempel wordt niet langer het aantal zorgverleners geteld. Ongeacht het aantal uren dat ze werken, wordt het aantal fte aan zorgverleners geteld. Dit kan voor zorgaanbieders een forse verhoging betekenen, aangezien in de praktijk serieuze verschillen bestaan tussen de uren die zorgverleners werken en het aantal fte aan zorgverleners.

Wetsvoorstel

Ontwikkeling 2: Indiening Wetsvoorstel Wet integere bedrijfsvoering bij de Tweede Kamer

De internetconsultatie van het wetsvoorstel Wet integere bedrijfsvoering (Wibz) is al op 1 december 2022 afgerond. Het ligt dan ook voor de hand dat dit wetsvoorstel in 2024 wordt ingediend bij de Tweede Kamer.

Het wetsvoorstel introduceert wettelijke handvatten voor de NZa om te kunnen handhaven bij tegenstrijdige belangen, nadere regels over winstuitkering, extra intrekkings- en weigeringsgronden voor de Wtza-vergunning en modern toezicht op vastgoedtransacties. In de consultatiefase is onder meer kritiek geuit over de onzekerheid die ontstaat voor onderaannemers om winst te kunnen blijven uitkeren en de overlap van de tegenstrijdig belangregels met de bestaande regels daarover uit het Burgerlijk Wetboek. In hoeverre er daadwerkelijk iets met deze kritiek wordt gedaan, is lastig te voorspellen.

Afrondend

Zorgaanbieders worden komend jaar naar verwachting dus niet geconfronteerd met ingrijpende nieuwe governancewetten. Na drukke jaren geeft dat enige ademruimte. Nu de wetgever het jaar 2024 zal gebruiken om voor te sorteren op de introductie van nieuwe wetgeving in 2025, lijkt er van structurele regelrust echter geen sprake.

Door Bas van Schelven, advocaat gezondheidszorg bij Van Benthem & Keulen