Mijn vader kreeg te maken met toenemende gezondheidsproblemen en kreeg twee apparaten om thuis metingen uit te voeren en door te geven. Met het ene gaat dat prima, met het andere niet. Reden: geen verbinding. Mijn ouders, voor hun leeftijd toch behoorlijk digitaalvaardig, kregen de bluetooth niet aan de praat. Wat nog erger is, de ondersteuning vanuit het ziekenhuis en de leverancier schiet te kort. Dus zit er niks anders op om toch maar handmatig de waardes af te lezen en door te geven.

Ondersteuning

Het is exemplarisch voor de fase waarin de gezondheidszorg zit. Zorgorganisaties maken steeds meer gebruik van moderne technologische mogelijkheden. Veel zorgprofessionals en patiënten staan daar voor open en zien er de voordelen van in. Maar dan moet het wel werken en als dat niet het geval is, moet er ondersteuning zijn. Anders leidt de digitale transformatie tot niets anders dan irritatie en verliezen zowel zorgverleners als patiënten het vertrouwen in de zorgtech die we juist zo hard nodig hebben.

Dat blijkt ook uit een van ons best gelezen artikelen van dit jaar, over het rapport Healthcare Horizons van KPMG. Daarin stellen de analisten dat we radicaal anders moeten kijken naar de zorg. En dat technologie weliswaar een hoop te bieden heeft, maar ook het gevaar in zich heeft dat er mensen buiten de boot vallen. Laaggeletterden en mensen die weinig te besteden hebben bijvoorbeeld. Dat kunnen en mogen we natuurlijk niet laten gebeuren, de gezondheidskloof zou kleiner moeten worden in plaats van groter.

Dat demissionair minister Ernst Kuipers de transformatie wil aanjagen door zorgorganisaties eerder aangevraagd IZA-geld te geven, kan helpen de vaart erin te houden. Heel positief, maar hoe sneller de transformatie gaat, des te belangrijker is om rekening te houden met potentiële achterblijvers.

Zorg-ict-markt

Letterlijk en figuurlijk draait het om verbinding. Anders komen we geen stap vooruit. Dat geldt ook voor de zorg-ict-markt. Kuipers kwam begin dit jaar met een actieplan om de scheve verhoudingen vlot te trekken. De leveranciers staan zo sterk dat hun klanten, de zorgorganisaties, weinig in te brengen hebben. De personificatie hiervan is ChipSoft, marktleider in epd-systemen voor ziekenhuizen. Uit een rapport van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) – dat dit jaar na de nodige juridische vertraging verscheen – blijkt dat gebruikers maar matig tevreden zijn over hun systeem. Toch koos ziekenhuis Zuyderland er dit jaar voor om er 75 miljoen euro aan uit te geven. Met als gevolg dat ze de komende jaren 30 miljoen moeten besparen.

De positie van ChipSoft is onaantastbaar. Daarom trok het nieuws dat de Sint Maartenskliniek overstapt naar concurrent Nexus ook veel aandacht: van epd wisselen is dermate duur en complex dat het weinig gebeurt. En eerlijk is eerlijk: ChipSoft is wel het bedrijf dat als eerste het nieuwe keurmerk kreeg voor het huisartseninformatiesystemen. Zo’n keurmerk is een van de instrumenten die Kuipers noemt in zijn actieplan.

Kerstcadeaus

Terug naar de kerstboom. Wat mij betreft ligt er voor elke zorgprofessional zinvolle en gebruiksvriendelijke technologie onder die hen ondersteunt bij hun fantastische werk. De ontwikkelingen rond AI en spraaktechnologie stemmen hoopvol. Voor de zorgbestuurder mag er een zak transformatiegeld liggen, maar vooral een heldere visie op wat ze daarmee gaan doen. Die moeten ze dan wel delen met de beleidsmakers, die naast een mooi ingepakt luisterend oor ook een goede fles daadkracht krijgen.

De leveranciers wens ik veel verbeeldingskracht toe. Zij kunnen immers helpen de zorg van de toekomst vorm te geven en mogelijk te maken. Ondanks het feit dat de negatieve kanten vaak de aandacht trekken, zijn er op dat vlak ook heel veel positieve voorbeelden te noemen. Als het lukt die met elkaar te verbinden, kunnen we komend jaar weer stappen zetten. Om mijn bijdrage te leveren, zal ik komend jaar weer het nieuws volgen en verslaan. En wie weet lukt het tijdens de kerstdagen samen om alsnog de bluetooth-verbinding voor mijn vader tot stand te brengen.