Lokale en nationale overheden moeten meer beleidsruimte krijgen als ze menen dat de kwaliteit van een dienst in gevaar is of arbeidsvoorwaarden in een sector verslechteren.
Versoepelen aanbestedingsregels
Ook oud-Europees commissaris Mario Monti adviseert de Europese Commissie de aanbestedingsregels te versoepelen om de interne markt socialer te maken. Daar kan de Europese Commissie niet omheen. Door de politieke ontwikkelingen in Brussel is de recente brief van ambtenaren van de dienst mededinging van de Europese Commissie – met de boodschap ‘aanbesteden moet’ – achterhaald.
Dramatisch slecht
Eindelijk. De invoering van de Wmo in 2006 was dramatisch slecht. Zonder fatsoenlijke overgangsregeling werden thuiszorgorganisaties met een ‘big bang’ overgeleverd aan marktwerking. Gemeenten en thuiszorg waren niet vertrouwd met de spelregels voor aanbesteden. Het gevolg was maatschappelijke onrust. Duizenden werknemers verloren hun baan. Ouderen begrepen niet waarom de thuiszorgmedewerker met wie zij een vertrouwensband hadden, niet meer mocht komen. Thuiszorginstellingen gingen bijna failliet doordat ze onder de kostprijs Wmo-zorg leverden.
Aanbestedingsprocedures
Voorvechters van marktwerking wijzen op de grote kostenbesparingen die de aanbestedingen hebben opgeleverd. Gemeenten laten de thuiszorg veel voordeliger uitvoeren dan de zorgkantoren in de AWBZ. Veel geld blijft echter hangen in dure aanbestedingsprocedures waar adviesbureaus goed geld aan verdienen. Nieuwe aanbieders maken fikse transitiekosten, omdat ze markten niet kennen. Uit onderzoek van de Erasmus-universiteit blijkt dat de aanbestedingen in Rotterdam per saldo negatief uitvallen.
Efficiency afdwingen?
Toegegeven, de uitvoering van de huishoudelijke hulp in de AWBZ kon goedkoper. Maar was marktwerking het juiste middel om meer efficiency af te dwingen? Veel beter is het de bedrijfsvoering op andere leest te schoeien. Buurtzorg Nederland laat zien dat daar heel veel winst mee valt te boeken. (Zorgvisie – Bart Kiers)
