Met de invoering van de Zorgverzekeringswet is de burger een consument geworden en de professional een leverancier van zorg. Professionals voelen zich hierdoor niet gezien en cliënten verdwalen in het systeem.

De focus op zorgfinanciering, kwaliteitssystemen en indicatoren, bedoeld om de zorg beter te maken, heeft een overdaad aan administratieve lasten gecreëerd. Zorgprofessionals besteden nu zo’n 40 procent van hun tijd aan registreren in plaats van aan directe cliëntenzorg. Ik hoor van onze professionals dat dit niet is waarom ze voor hun vak gekozen hebben (20 procent registratietijd vinden professionals in de ggz acceptabel), waardoor ze het gevoel hebben dat ze de betekenis van en voldoening in hun werk verliezen.

Ervaring meewegen

Een oplossing gaan we niet vinden in diezelfde structuren en bestaande gedachtengoed van waaruit dit ontstaan is. De oplossing ligt niet in het maken van nog meer beleid op afstand. Het vraagt een verandering waarbij bestuurders, beleidsmakers en financiers dichter naar de professionals én de cliënt toe bewegen en de kennis en ervaring van deze groepen meewegen in nieuw beleid.

Ideaal gezien werken beleidsmakers en zorgprofessionals samen bij het bedenken en implementeren van nieuw beleid. Diversiteit is daarin belangrijk. Als beleidsmakers alleen maar academisch denkende mensen zijn, krijg je academisch beleid. Als je een verpleegkundige mee laat denken, krijg je praktischer beleid. Iemand die jong is brengt andere ideeën aan dan iemand die ouder is. En iemand met een andere culturele achtergrond kan voor beleid belangrijke gevoeligheden benoemen die anders over het hoofd worden gezien.

De dagelijkse praktijk

Buiten het systeem stappen is lastig. Toch zie ik dat op steeds meer plekken vernieuwende stappen worden gezet. Professionele staven worden betrokken bij plannen, een zorgverzekeraar doet mee aan een proef waarbij anders geregistreerd wordt. De stem van ervaringsdeskundigen krijgt steeds meer positie in de ggz. Met de invoering van het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg wordt kwaliteit in deze zorg veel meer vanuit de dagelijkse praktijk van de cliënt en professional samen in beeld gebracht en verantwoord.
Dit is een andere, betere manier van beleid maken. Ik ben ervan overtuigd dat het ook voor beleidsmakers boeiender wordt, want het beleid wordt zinvoller en relevanter en de implementatie eenvoudiger. En is daarmee voor de cliënt en professional relevanter voor de praktijk van alledag.