Een grootse ambitie die inzet van alle mogelijke middelen vereist. Eenheid van taal en techniek worden met name genoemd. Dit zijn echter randvoorwaarden voor de echte uitdaging: de wil van de zorgverlener om een patiënt over te dragen met alle zorginformatie die ertoe doet. Bij een kwetsbare patiënt leidt ontbrekende informatie soms tot kritische situaties. Denk aan een allergische reactie of verslechtering van de patiënt doordat een actuele medicatielijst ontbreekt. Dan hebben we het nog niet eens over onnodige dubbele diagnostiek of tijdverlies door bellen, faxen en overtypen van informatie.

Sectorale organisatie gezondheidszorg

Dat organisaties, mensen en systemen gestructureerd en digitaal met elkaar kunnen communiceren, noemen we interoperabiliteit. Alleen al dat woord uitspreken is een uitdaging. Toch gaan we het nu realiseren en dat is de hoogste tijd. Qua digitale uitwisseling tussen zorgverleners en patiënt zijn we achterop geraakt in vergelijking met landen als Denemarken, Oostenrijk en Estland. Er is nog een strategische reden voor. Het zorgstelsel in Nederland is sectoraal georganiseerd; eerste lijn, tweede lijn, ziekenhuizen, ggz, verpleeghuizen, thuiszorg enzovoorts. Met eigen koepelorganisaties en bekostigingssystemen, zelfs eigen wetten. Ook het ministerie, Zorginstituut, de NZa en de zorgverzekeraars zijn intern allemaal in sectoren opgedeeld. Historisch verklaarbaar maar voor adequate ondersteuning van zorg in de praktijk erg onhandig, zo niet contraproductief. Steeds meer patiënten krijgen zorg uit verschillende sectoren. Denk aan complexe patiënten (algemene en academische ziekenhuizen), chronische patiënten (eerste lijn, specialisten en thuiszorg), psychiatrische patiënten (ggz, eerste lijn en sociaal domein) en ouderen (eerste lijn, wijkverpleging en acute zorg).

Zorgpartners included

Nog een strategische overweging is de noodzaak om e-health fors te laten groeien. De combinatie van tekorten aan zorgpersoneel en toename van multimorbiditeit maakt activering van burgers met het oog op hun conditie en management van aandoeningen een must. Dat is onmogelijk zonder data uit het primaire zorgproces. Wat de doelstelling van de minister enorm kan helpen is een beweging bij cliënten, patiënten en hun mantelzorgers om die data altijd op te vragen in hun eigen belang.
‘Patient Included’ is een bekend en terecht motto bij zorgvernieuwing. Laten we daar ‘Zorgpartners Included’ aan toevoegen: samenwerking tussen zorgverleners uit verschillende sectoren. Dat geldt overigens ook voor betrokken leidinggevenden en ict’ers. Stel je voor dat zorgpartners jaarlijks een week stage lopen bij elkaar om te ervaren hoe ze elkaar kunnen helpen met goede en tijdige informatie voor patiëntenzorg. Eenheid van Taal begint met elkaars omgeving en behoeften begrijpen, of het nu gaat om overdracht van patiënten, keten- of netwerkzorg. Interoperabiliteit is een mindset.

Jan-Christiaan Huijsman is programmamanager vernieuwing zorg-ict