Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties9

Concurrentie tussen zorgverzekeraars werkt niet

Gezondheidseconoom en oud-hoogleraar Guus Schrijvers is actief in de gezondheidszorg. Hij is auteur van het boek Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel (ondertitel: Voor hetzelfde geld een betere gezondheidszorg). Schrijvers geeft lezingen en workshops en is lid van enkele stuurgroepen en commissies.
Er bestaan vier soorten van marktwerking in de zorg: de concurrentie tussen zorgaanbieders om contracten met zorgverzekeraars; de concurrentie tussen zorgaanbieders om de keuze van de patiënt; het persoonsgebonden budget waarbij de cliënt zelf contracten sluit met zorgaanbieders en ten vierde de concurrentie tussen zorgverzekeraars om de poliskeuze van verzekerden.
Guus-Schrijvers300.jpg

Deze laatste vorm van marktwerking om de poliskeuze willen drie politieke partijen reduceren (Groenlinks, Christen Unie, CDA) en drie (PvdA, SP en 50-plus) helemaal afschaffen. Drie zeggen hier niets over: VVD, D66 en PVV. Is het mogelijk de eerste zes partijen  op één lijn te krijgen zodat ze bij de kabinetsformatie elkaar op dit punt kunnen versterken? Of indien hierover bij de formatie  geen onderhandelingen plaatsvinden, is  een initiatief-wetsvoorstel van de eerste zes partijen op dit punt mogelijk? Dat kan dan later in de regeerperiode aan de orde komen.

Het volledig afschaffen van concurrentie tussen zorgverzekeraars houdt het volgende in:

1) Het zo inrichten van het vereveningsfonds dat het zorgverzekeraars weerhoudt om vooral gezonde verzekerden te werven

2) Uitdunning van het aantal polissen dat wordt aangeboden

3) Verzekeringen voor specifieke groepen (collectieven) alleen toestaan als deze gezondheid bevorderen

4) Geen projecten en zorginnovatie georganiseerd per verzekeraar

5) Geen uitvraag van kwaliteitsindicatoren door elke zorgverzekeraar afzonderlijk

6) Geen verbod op samenwerking tussen zorgverzekeraars in een regio  door de Autoriteit Consument en Markt of andere toezicht houdende organen

7) Geen onderscheid tussen zorgverzekeraars in te betalen nominale premie

8) Geen reclame in de massamedia om overstappen naar een andere zorgverzekeraar uit te lokken

9) Beleidsvorming meer concentreren bij het Zorg Instituut Nederland waardoor tegelijk zorgverzekeraars meer het karakter krijgen van uitvoeringsorganen

10) Geen opbouw meer van eigen vermogen door zorgverzekeraars als weerstandsfonds bij marktwerking

Elk van de genoemde zes partijen noemt enkele van deze tien punten in haar programma. Gezamenlijk komen ze uit op de tien opgesomde. Hoe belangrijk is het dat de Tweede Kamer de marktwerking tussen zorgverzekeraars reduceert dan wel afschaft?

 Concurrentie baat niet en schaadt wel
In 2006 kwam de Zorgverzekeringswet tot stand. De theorie was toen dat concurrentie tussen zorgverzekeraars de premie verlaagt en de kwaliteit verhoogt. Want daarmee weten zij meer verzekerden aan zich te binden. Deze theorie is niet bevestigd. Immers, na 2006 trad in Nederland geen trendbreuk op in de kostenontwikkeling. Evenmin trad een verandering op in rangordeningen tussen West-Europese landen: Nederland hoorde en hoort met haar zorg tot én de beste én de duurste landen. Kortom, deze marktwerking heeft niet gebaat. Wel geschaad, want burgers raakten door de vele aangeboden polissen het overzicht kwijt. Want zorgaanbieders moesten met elke zorgverzekeraar  aparte contracten sluiten en registraties bijhouden. Een recente internationale studie concludeert dat in ons land  concurrentie en de noodzaak tot meer samenwerking en integratie  op gespannen voet staan. Samenwerking en, daarmee samenhangend, onderling vertrouwen tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars zijn vereist voor actuele ontwikkelingen zoals  concentratie van complexe zorg in bepaalde ziekenhuizen en substitutie tussen tweede en eerste lijn.  Competitie sluit samenwerking niet uit maar  bemoeilijkt die wel.

Afschaffen
Vanwege deze bevindingen ben ik er voorstander van om concurrentie tussen zorgverzekeraars te beperken en op termijn af te schaffen. Van de genoemde tien punten kan ik op dit moment niet beoordelen welke snel te realiseren zijn en welke wetswijzigingen vereisen. Ze vormen wel een agenda voor onderhandelingen over dit onderwerp na de verkiezingen tussen aanstaande coalitiepartners. Dat geldt ook voor besprekingen tussen de zes genoemde partijen die over dit onderwerp dan één gemeenschappelijk standpunt kunnen innemen tijdens de nieuwe regeerperiode. Drie partijen met regeerambities, VVD, D66 en PVV, zeggen niets over concurrentie tussen zorgverzekeraars. Het zou de verkiezingscampagnes toekomstgerichter en  inhoudelijker maken en minder persoonsgericht en geframed, indien Edith Schippers, Pia Dijkstra en Geert Wilders in de komende weken melden wat hun partijen van plan zijn op dit punt.

Dit is de tweede aflevering van een serie columns over de hoofdstukken gezondheidspolitiek in verkiezingsprogramma’s van negen politieke partijen. Lees ook de eerste aflevering. De derde aflevering gaat over het wel of niet afschaffen van het eigen risico van 385 euro.

9 REACTIES

  1. Lees alle reacties
  2. Dit zorgstelsel werkt niet, heeft nooit gewerkt en zal nooit werken.
    Het leidt tot vervreemding, zowel bij zorgverleners als bij patienten.
    Het is duur, verspillend, bedreigend voor de gezondheid van velen, en kwaliteitsverlagend.
    Dit stelsel heeft vele miljarden gekost, en het heeft geleid tot maatschappelijke onrust, om maar niet te spreken van schade, helaas vooral bij de meest kwetsbaren in de maatschappij.
    Het zou de politiek sieren om dit onder ogen te zien, om met een Mea Culpa te komen ( "sorry, erg goed onderbouwd blijkt deze hobby van een kleine minderheid niet" ) , en om vooruit te kijken.
    Het zou het aantal boze burgers verminderen, en een deel van het vertrouwen in de politiek herstellen.
    Politiek: werk aan de winkel dus!
    De zorg is een item voor 2017!

  3. Heb ervaren dat introductie van innovaties zeker niet gemakkelijker is geworden. Al was het maar omdat uitrol bij voorbaat beperkt is tot deel verzekerden. Onvoldoende volume ondermijnt businessmodel. Door sommige zaken buiten de competitie te plaatsen (preconccurentieel) is dat te ondervangen. Maar dat geeft m.i. ook aan dat marktwerking tussen zorgverzekeraars rammelt.

  4. In de meeste vakken wordt een hypothese vooraf getoest, niet na 10 jaar miljarden rondgepompt te hebben in de hoop dat het werkt. Politiek is wat dat betreft ongelooflijk. Verder merk ik in mijn praktijk dat de wachtlijst groeit, maar de tarieven en budgetten en daarmee mijn omzet jaarlijks daalt terwijl allerlei bureaucratische kosten in tijd en geld maar blijven oplopen (ROM, kwaliteitsstatuut, Wkkgz). Wat nou marktwerking, een dure bureaucratische exercitie is het.
    PS kan iemand mij uitleggen waarom ik soms artikelen wel mag lezen, soms niet? Ik kan het nergens terugvinden.

  5. Beste Guus, in aanvulling op Herman wil ik je nog wijzen op een discutabele uitspraak: Nederland hoort volgens mij niet (meer) tot de beste landen in de wereld qua medische zorgkwaliteit. Dit blijkt uit een longitudinale analyse van OESO-indicatoren (Health at a Glance). Mijn onderzoeksbevindingen – die door niemand weersproken worden, hoezeer ik de discussie ook probeer aan te gaan – vind je op de website gijsvanloef.nl . Voor het overige ben ik het met je eens!

  6. Beste Guus
    Ik ben het helemaal met je eens maar wil je concurrentie beperken tussen zorgverzekeraars dan móet je wel de wet wijzigen. Die heeft marktwerking en concurrentie als fundament omdat men bij het instellen dacht dat concurrentie betere kwaliteit voor minder geld zou opleveren. Nu na 10 jaar blijkt dat het anders uitpakt zul je dus het fundament moeten wijzigen en dat betekent per definitie een wetswijziging. Je kan niet aan de ACM vragen zo hier en daar een oogje dicht te knijpen. De partijen die nu nog denken " het moet een beetje minder" houden zichzelf voor de gek. Binnen dit stelsel is een beetje minder reclame of wat minder polissen door gezamenlijke afspraken met ZVaars niet mogelijk, de ACM zal volgens de wet in actie moeten komen. De steun voor het NZF is niet voor niets zo groot en groeiend. Misschien is het tijd een fundamenteel andere weg in te slaan. Overheidsingrijpen met budgettaire sturing was nodig om het systeem gaande te houden. Kunnen we zorg dan ook gewoon als publieke voorziening gaan zien en de nepmarkt die niet echt bestaat en alleen maar veel geld kost en bureaucratie oplevert afschaffen?

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.