Op 30 juni jongstleden is de motie-Van der Staaij/Bruins Slot over het risico op zorgmijding aangenomen. Een uitvloeisel van die motie is een aantal maatregelen die tot een lagere eigen bijdrage in de tweedelijns-ggz moet leiden. Een van die maatregelen is de zogeheten 18.000+-budgetmaatregel. Dit behelst een verlaging per 1 januari 2012 van de tarieven van 18.000+ dbc’s tot het tarief van de dbc met dezelfde diagnose in de tijdklasse van 12.000-17.999 minuten.
In strijd met het recht op medisch noodzakelijke zorg
Ter onderbouwing stelt de minister van VWS in haar aanwijzing van 1 december 2011 dat zorglevering van 18.000 minuten en langer vaak ondoelmatig zou zijn. Deze onderbouwing is ondeugdelijk en strijdig met het recht op medisch noodzakelijke zorg. Feit is dat er verschillende 18.000+-behandelingen zijn die door multidisciplinaire richtlijnen worden aanbevolen. Er is bovendien wel degelijk wetenschappelijk bewijs dat het hierbij gaat om doelmatige zorg. Niet voor niets heeft ZonMw recent twee onderzoeksaanvragen gehonoreerd naar de (kosten)effectiviteit van Mentalization Based Treatment (MBT) voor patiënten met een zeer ernstige borderline persoonlijkheidsstoornis. Dit programma vormt een doelmatig alternatief voor chronische draaideurpatiënten met een hoge individuele, maatschappelijke en economische ziektelast.
Kwetsbare patiënten worden de dupe
Invoering van de maatregel zal tot gevolg hebben dat voor een aanzienlijk deel van patiënten met zeer complexe problematiek de financiering ontoereikend is. Er zijn raden van bestuur van diverse instellingen die nu al stappen nemen om gespecialiseerde 18000+-behandelingen voor de meest kwetsbare patiënten te beëindigen.
Dbc-productstructuur in de kern aangetast
De dbc-productstructuur is ontwikkeld om te komen tot een adequate bekostiging van het bestaande behandelaanbod, zodanig dat marktpartijen kunnen onderhandelen over de prijs van volledige behandelingen voor patiënten. De verschillende tijdsklassen en bijbehorende tarifering zijn het resultaat van zorgvuldige kostprijsberekeningen. De huidige maatregel doorkruist deze systematiek doordat berekende tarieven worden weggegooid en het principe van tarieven op basis van de mediaan in een tijdsklasse overboord wordt gezet. Ik heb sterk de indruk dat niet iedereen zich bewust is van de precieze betekenis van de maatregel en de precedentwerking die hiervan uit kan gaan. Eigenlijk gaat de politiek op de stoel van de behandelaar zitten en beslissen over het moment waarop de operatie maar eens klaar moet zijn.
Gevolgen voor specialistische instellingen
Nadat de motie was aangenomen heeft de Kamer op 29 september aandacht besteed aan de (ongewenste) effecten van deze budgetmaatregel voor (een beperkt aantal) instellingen die complexe topzorg leveren. Om deze effecten te verzachten, is een hardheidsclausule geïntroduceerd. Deze hardheidsclausule is vertaald in een maximering van de korting tot 2 procent van het instellingsbudget. Maar daar blijft het helaas niet bij. De beleidsregel voorziet namelijk in een dubbele korting. Vooraf worden instellingsbudgetten met een maximum van 2 procent gekort op basis van prestaties in 2010. Daarnaast krijgen instellingen in 2012 te maken met ‘afgetopte’ tarieven. Voor de Viersprong zou dit betekenen dat het externe budget vooraf met 2 procent gekort wordt en lopende het jaar 2012 een korting volgt van 10 procent op 18.000+-dbc’s. Uit de beleidsregel blijkt niet hoe de maximering tot 2 procent wordt gerealiseerd. In die zin wordt de wens van de Kamer om de (ongewenste) effecten van de maatregel te mitigeren vooralsnog niet gehonoreerd.
Juridische houdbaarheid is twijfelachtig
De 18.000+-maatregel wijkt fundamenteel af van andere (generieke) kortingsmaatregelen in die zin dat specifieke instellingen achteraf worden gekort op basis van prestaties in het verleden. Uit de aanwijzing van de minister noch de beleidsregel blijkt waarom. Het is zeer de vraag of deze gang van zaken juridisch houdbaar is. Feitelijk worden instellingen hier als het ware ‘gestraft’ omdat zij in het verleden hun verantwoordelijkheid hebben genomen door complexe zorg te ontwikkelen en te leveren aan de meest kwetsbare patiënten. Voor de Viersprong zijn de gevolgen van deze maatregel niet te dragen. Wij voelen ons daarom gedwongen om, als een bevredigende oplossing uitblijft, juridische stappen te ondernemen.
Alternatieve oplossingen
Omdat de Viersprong haar behandelverantwoordelijkheid voor de meest kwetsbare groep wil blijven nemen, is zij op zoek naar alternatieve oplossingen. Mogelijkheden zijn:
(1) een uitzondering of maatwerkoplossing voor bewezen (kosten)effectieve behandelingen,
(2) een alternatieve dekking voor de beoogde opbrengst (26 miljoen euro) van de maatregel zoeken en deze te beperken tot 2012,
(3) de dbc-productstructuur en bijbehorende tarifering intact laten en de maatregel beperken tot een (eenmalige) korting op basis van prestaties in het verleden, of
(4) een combinatie van twee of meer van deze oplossingen.
Rond de tafel om problemen te bespreken
Volgende week zitten VWS, ZN, GGZ Nederland en aanbieders om tafel om de geconstateerde problemen te bespreken. Ik heb begrepen dat vrijwel alle betrokken partijen ongelukkig zijn met de maatregel. Ik ga er daarom vanuit dat er in het voortraject geen sprake was van kwade opzet, maar dat patiënten en instellingen slachtoffer dreigen te worden van een ondeugdelijke motie in combinatie met de tijdsdruk op uitvoering. Tegen die achtergrond hoop ik dat alle partijen gemotiveerd zijn om te komen tot een bevredigende oplossing.
Roel Verheul, voorzitter raad van bestuur psychotherapeutisch centrum De Viersprong en bestuurslid GGZ Nederland
Lees meer:
NZa: ‘Geen vangnet nodig in ggz bij overgang naar dbc’s’
Weblog Roel Verheul
Dat verpleegkundig rekenen een must was daarvan was ik al heilig overtuigd i.v.m patiëntveiligheid, maar dat boekhouden ook een verplicht vak zou worden was in mijn stoutste dromen (lees nachtmerries en dan niet het hinnekende soort) niet vertegenwoordigd. Kunnen de mensen van de centen niet gewoon een tijdje leuk zelf van zorg afhankelijk worden en dan uit 1e hand hun verhaal doen?
Ruim maar meer plaats in voor voedopkundige maatregelen op der spartaanse wijze
Enorm zorgelijke ontwikkeling, ik dacht juist dat we er ook waren voor de kwetsbare in de samenleving moeten zijn. Dit kabinet haalt de hele GGZ overhoop, afdelingen moeten sluuiten en mensen krijgen minder zorg. Dit is asociaal beleid.
Volgens mij is het wel mogelijk om bij dubbe diagnoses 2 dbc’s te openen, dan kom je minder snel aan de 18000 minuten… maar inderdaad, dan moet je wel twee diagnoses hebben!
Zorgvuldige kostprijsberekening?? Wat een onzin. 1. Om te beginnen is er in de kostprijsberekening geen onderscheid gemaakt tussen de aanlevergegevens van psychiaters, psychologen en psychotherapeuten, alles is op een hoop gegooid en gemiddeld. De psychiaters konden daardoor fluiten naar hun beloofde uurtarief van 145,-. Dat is tussen de 80-110 2. De verlengde armconstructie heeft, net als in 1990 en verder geleid tot een onnodig hoge declaraties (de dbc tarieven voor psychiaters liggen >10% hoger dan bij psychologen, lees de pso krijgen minder dan, royaal tarief nog voor hun ivm voor de dbc’s. 3. de dbc berekening bij de somatische zorg zijn een aanfluiting voor zorgvuldige berekeningen. De declaraties zijn flink gestegen waardoor er veel specialisten meer binnenhalen dan 150,- per uur. 4. De omzet in de GGZ is geen 100% gestegen, er is een toename van 75% doordat de kosten van de 2e lijns psychologen/ps.th. bij de 2e lijns psychiatrie zijn gevoegd. Cijfers kunnen niet liegen maar leugenaars wel cijferen, las ik ergens.
ik heb verleden maand mijn behandeling van de ambulante 2e lijnszorg stop gezet. Nou ben ik vrijwillig en niet gevaarlijk voor de samenleving,dus kan ik vragen om mijn dossier te sluiten. Maar ik mis de ondersteuning nu wel en weet mij soms geen raad. Ben alle hulp nu kwijt omdat ik die 200 euro niet kan betalen. Raak verder in een isoloment enz enz. Echt heel jammer, ik had al 6 jaar ambulante 2e lijnszorg en dat ging goed zo.
laten we hopen dat het zover niet hoeft te komen, maar vooralsnog lijkt de kans me groot dat pas na nieuwe Brendan’s in de publiciteit moeten komen (of misschien wordt hij zelf wel door deze maatregel getroffen, voordat de boekhouders zien dat hun bezuiniging direct tot extra uitgaven heeft geleid.