De Nederlandse gezondheidszorg heeft een hoop om trots op te zijn, blijkt uit artikelen in het laatstverschenen nummer van Zorgvisie magazine. En er valt nog veel te verbeteren. Langzaam lijkt het besef door te dringen dat het gaat om de mensen in die goed draaiende machine, constateert Samira Ahli in haar redactioneel commentaar.
De Nederlandse gezondheidszorg heeft een hoop om trots op te zijn. De zorg is er voor iedereen, professionals geven om hun werk en hun patiënten, onze instituten behoren tot de top van de wereld. Een goed draaiende machine. Maar, zo tekent LUMC-bestuurder Douwe Biesma terecht aan, dit is geen tijd om op de lauweren te rusten.
De wetenschap staat hoog in het vaandel. We willen behandelingen die bewezen effectief zijn. Toch is dat bij de helft van de behandelingen in het ziekenhuis helemaal niet zo zeker. Welke helft? Je hoort het de patiënt bijna hardop vragen. Het antwoord blijft vaag, want de ziekenhuizen hebben moeite met transparantie. Ook als het gaat over hun financiële huishouding.
Die ziekenhuizen, wie zijn dat dan? We praten vaak over ze alsof het mensen zijn. ‘We moeten ze niet in de kou laten staan’, ‘we moeten een open gesprek met ze aangaan’, zegt Sjaak Wijma van het Zorginstituut. We moeten ziekenhuizen verleiden om te stoppen met zorg waar de patiënt niks aan heeft. Dwang, oftewel overheidsingrijpen, is het laatste middel dat we willen inzetten tegen een gevestigde zorgorganisatie.
Iets minder schroom heeft de Nederlandse gezondheidszorg met dwang tegen echte mensen. Want dat zijn het, die broze witharige poppetjes achter de bloemetjesgordijnen van de verpleeghuizen. Als we Teun Toebes mogen geloven hadden het net zo goed tralies kunnen zijn. De jonge verpleegkundige is in een verpleeghuis gaan wonen om te ervaren hoe het is. Een totalitair regime, zo noemt hij het. We geven ieder jaar 18 miljard euro uit om ouderen op te sluiten. Het boek dat Toebes schreef over zijn tijd in het verpleeghuis is geen aanklacht tegen de zorg, benadrukt hij. Zeker niet tegen de mensen die deze zorg elke dag met ziel en zaligheid leveren aan de meest kwetsbaren. Deze professionals moeten we juist datgene laten doen waarvoor ze de zorg in zijn gegaan: uit liefde voor de mens zorgen.
Die roep om autonomie en zeggenschap voor zorgprofessionals klinkt ook luid en duidelijk bij de verschillende cao-onderhandelingen in de zorg. Minister De Jonge zegde in het debat over de nieuwe begroting van VWS in ieder geval al 10 miljoen euro toe om de zeggenschap voor zorgprofessionals een duw voorwaarts te geven. Hopelijk wordt het geld gebruikt om de stemmen van professionals en patiënten, van de mensen in de machine, weer hoorbaar te maken.
