Deze week houdt ICHOM, de internationale organisatie voor waardegerichte zorg, een conferentie in Rotterdam. Ook onze directeur Zorg, Joris van Eijck, zal er spreken. Van het succes van waardegerichte aanpak zijn legio goede voorbeelden, zoals de Martini Klinik in Duitsland. Als centrum gespecialiseerd in operaties bij prostaatkanker meten zij constant de relevante uitkomsten en ook de na-effecten. Zo kunnen zij continu de uitkomsten van zorg evalueren, bijstellen en verbeteren.

Uitkomstinformatie

Het afgelopen jaar is ook in Nederland hard gewerkt aan het beschikbaar krijgen van uitkomstinformatie. Daarmee is de bodem gelegd voor dit type waardegerichte afspraken in de zorg. Bij het verstevigen van die bodem is het enthousiasme van zorgaanbieders cruciaal. Denk aan de Santeon-ziekenhuizen. Hun drive om zich te verbeteren en te onderscheiden op kwaliteit maakt hen een logische partner voor waardegerichte afspraken. In de regio waar wij veel verzekerden hebben, is het Medisch Spectrum Twente zo’n partner.

Financieringsproblematiek

Toen de Nederlandse pioniers rond 2016 aan de slag gingen met waardegerichte zorg liepen ze tegen financieringsproblematiek aan. Menzis heeft toen samen met Santeon, ASR en CZ rondom borstkanker afspraken gemaakt voor betere uitkomsten. Noem het maar het eerste ‘prototype’ waardegerichte zorgcontract.

Als zorgverzekeraar hebben we een faciliterende rol, maar de professional is de spil. De behandeling van heupen en knieën was voor Menzis de eerste case. Dat is geen toeval: het ging om aandoeningen waarvoor al goede kwaliteitsinformatie beschikbaar was, evenals voor de behandeling van staar. Met 23 ziekenhuizen zijn we aan de slag gegaan om binnen deze zorgketen waardegerichte afspraken te maken.

Ook de patiënt betrekken

Naast de zorgverleners en partijen als ICHOM, dat internationaal indicatoren ontwikkelt, is het van groot belang ook patiënten zelf te betrekken. De patiëntenverenigingen waren enthousiast. Wij hebben toen een dag georganiseerd om van buitenlandse voorbeelden te leren. Na lancering en nulmeting in 2017 zijn de afspraken per 1 januari 2018 ingegaan. De eerste resultaten hopen we over een paar jaar terug te zien.

Waardegerichte afspraken over hartzorg

In de tweede helft van 2017 begonnen waardegerichte afspraken rondom hartzorg vorm te krijgen. In januari 2018 gingen de partijen aan de slag in intensieve samenwerking met de Nederlandse HartRegistratie (NHR). Met veel enthousiasme want: hier is een heel rijke kwaliteitsregistratie.

Verder in ontwikkeling

We zijn in 2018 de dialoog over waardegerichte zorg aangegaan met zorgverleners en organisaties die betrokken zijn bij de behandeling van borstkanker, reuma, geboortezorg en angst en depressie. Het hebben van kwaliteitsinformatie is essentieel om te starten, daarom is naar deze zorgsoorten gekeken voor vervolgstappen. Niet bij alle aandoeningen is al goede kwaliteitsinformatie beschikbaar, dat is een eerste hobbel om weg te nemen.

Een tweede bemoeilijkende factor is dat behandelstrategieën in het land behoorlijk kunnen verschillen. Wanneer het zorgpad ongelijk is tussen aanbieders, kan je minder makkelijk afspraken maken want er is dan geen ‘gemiddelde’ patiëntreis. Hierbij is het doel om de kwaliteitsverschillen tussen organisaties – zonder waardeoordeel- voor te leggen aan de zorgprofessionals en hen daarover met elkaar te laten spreken. Zo komen de professionals tot de best practices.

Uitkomsten die écht van belang zijn

Stukje bij beetje willen we deze manier van gezamenlijk afspraken maken over uitkomsten die voor de patiënt écht van belang zijn, uitbreiden naar andere zorgsoorten. Dat vereist goede informatie over de uitkomsten, helderheid over het zorgpad van een behandeling, en ook een transformatie van denken en verantwoordelijkheid. We moeten los van het denken in individuele zorgproducten en toe naar het denken over de gehele patiëntreis.

Wat spannend is, is wat de aantoonbare langetermijnresultaten zullen zijn. Zien we inderdaad kwaliteitsverhoging? Zien we een verlaging van de vervolgkosten? En zien we een verschuiving in welke patiënten wel of niet worden behandeld? Daarom gaan deelnemende partijen en Menzis goed evalueren. En bij nieuwe zorgsoorten stappen zetten, zoals bij ouderenzorg, chronische zorg, wondzorg, hulpmiddelen en farmacie.

Door: Wilja Strating, manager verantwoordelijk voor waardegerichte zorg en Ward Bijlsma, manager Zorg bij Menzis.