Werkgevers krijgen nu het verwijt dat ze aan prijsdumping hebben gedaan. Maar hadden ze een alternatief? Een reële prijs bieden betekende buiten de boot vallen en omzetverlies (zie Thuiszorg Rotterdam). Ook dan valt niet te ontkomen aan ontslagen.

Indicatiestelling

Nog belangrijker dan de lage tarieven is de omslag in de indicatiestelling. Gemeenten kiezen in ruim tachtig procent voor de goedkope lichte vorm van hulp, terwijl dat in de AWBZ nog slechts twintig procent was. Daardoor zitten thuiszorgorganisaties opgescheept met te duur personeel.

Maatschappelijke winst?

Wat is nu de maatschappelijke winst van de WMO? Aanhangers van marktwerking roepen triomfantelijk dat de markt zijn werk heeft gedaan. De thuiszorg en zorgkantoren hebben in de AWBZ veel te vaak gekozen voor de dure vorm van thuiszorg. Thuiszorgorganisaties stellen dat de indicatiestelling het vermogen van cliënten om zelf de regie te voeren over het huishouden niet helder krijgt. Opvallend is dat bij een gemeente als Sluis, die zelf indiceert, de verschuiving naar alfahulpen veel minder drastisch is. Indicatiestellers gaan daar altijd op huisbezoek.

Kosten afgewenteld op AWBZ

Het is de vraag of de thuiszorg in de WMO uiteindelijk echt veel goedkoper is. Is het toeval dat de ondersteunende begeleiding in de AWBZ explosief stijgt nu de alfahulp oprukt in de WMO? Ook op andere wijze vindt afwenteling van de kosten op de AWBZ plaats. Thuiszorginstellingen teren in op hun AWBZ-reserves vanwege de lage tarieven in de WMO.

Zeeuwse model

Bussemaker zei in de Tweede Kamer te zullen ingrijpen als de problemen uit de hand lopen. Die tijd is nu aangebroken. De duizenden cliënten en werknemers die de dupe zijn van de WMO, zal de zegening van de markt ontgaan. Als een wet zo veel maatschappelijke schade aanricht, dan is het een draak van een wet. Stel een reële prijs vast, laat de thuiszorg concurreren op kwaliteit volgens het Zeeuwse model en breng de indicatiestelling op orde.