Zijn verhaal staat niet op zichzelf. In de media verschijnt de laatste tijd het ene na het andere bericht over doorgeschoten administratieve lasten voor zorgprofessionals. Zo berichtten het Financiële Dagblad en Nieuwsuur over de zorgen van ggz-instelling Antes. Bestuurder Sjef Czyzewski waarschuwt voor een onwerkbare situatie door de veelheid aan verschillende en onderling vaak strijdige regels. ‘Er zijn meer dan driehonderd regels die we bij de uitvoering van de Zorgverzekeringswet moeten naleven.’ Czyzewski kreeg bijval van Joep Verbugt, bestuurder van GGZ Eindhoven en de Kempen (GGzE) en van brancheorganisatie GGZ Nederland. Hij luidt de noodklok over de ‘doorgeschoten regeldrift’ en waarschuwt voor nog meer regels nu vanaf 2015 gemeenten zelfstandig zorg inkopen.
Ontregeld of van koers?
Maar deze geluiden komen niet alleen van bestuurders van zorginstellingen. Ook oud-SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan stelde onlangs bij het afscheid van vier leden van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg dat regels de zorg beginnen te hinderen. ‘Is de zorg ontregeld of van koers geraakt?’, was een vraag die hij opwierp. Het antwoord van de vroegere voorzitter van de Sociaal Economische Raad was duidelijk: ‘De zorg ligt op koers, maar het systeem is te ingewikkeld. Het is nauwelijks uit te leggen aan patiënten.’
Hier heeft hij een punt. Voordat wij in de ggz iemand kunnen gaan behandelen, zijn allerlei gegevens nodig, variërend van een identiteitsbewijs en verzekeringsgegevens tot een verwijsbrief van een huisarts. Begrijpelijk vanuit het oogpunt van bekostiging, maar onbegrijpelijk vanuit het oogpunt van de urgentie van behandeling. De hulpverlener ziet dat zorg nodig is en wil aan de slag, de patiënt moet geholpen worden. Het is slecht uit te leggen dat dat moet worden uitgesteld tot aan alle voorwaarden is voldaan, omdat je de behandeling anders niet vergoed krijgt. Kan dit ook anders?
Te ingewikkeld
Volgens oud-minister Eduard Bomhoff zijn we met elkaar tot een te ingewikkeld systeem gekomen. ‘Klinieken hebben geen zekerheid over continuïteit van hun contracten; kleinere behandelaars in de ggz rapporteren dat ze tot 30 procent van hun tijd kwijt zijn aan bureaucratie in plaats van aan patiënten; wachtlijsten nemen weer toe.’ Wat dreigt is dat te veel ‘zorggeld’ verspild wordt aan regelgeving. Er zijn berekeningen die laten zien dat dit voor de ggz oploopt tot wel 1 miljard euro. We kunnen het nooit helemaal naar nul brengen, maar elke euro meer naar zorg is winst.
Van wantrouwen naar vertrouwen
De boodschap van al deze reacties is helder: er moet iets gebeuren. Maar wat? Joep Verbugt benadrukt dat controles op de uitgaven terecht zijn. En daar zal iedereen het met hem over eens zijn. Publiek geld moeten we verantwoord uitgeven. In een reactie op de door Sjef Czyzewski gesignaleerde problemen liet econoom Gjalt de Jong, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, weten dat alleen drastische maatregelen de regeldruk bij zorginstellingen terug kunnen brengen naar een acceptabel niveau.
Werkgeversorganisatie VNO*NCW ziet ook dat de regeldruk hoog is. Samen met MKB Nederland stelden ze daarom onlangs voor elk ministerie verantwoordelijk te maken voor de vermindering van zijn eigen regeldruk. Nu ligt de opdracht hiervoor bij het ministerie van Economische Zaken, terwijl andere departementen voor de meest knellende regelgeving zorgen. Wat econoom De Jong betreft begint die aanpak bij onderling vertrouwen en acceptatie dat perfecte regels niet bestaan. ‘Bestaande regels zijn ontzaglijk moeilijk om te schrijven, uit te voeren en te controleren.’ Ook de zorg kan worden ingericht op basis van dat vertrouwen, vindt De Jong. Of zoals Rinnooy Kan zegt: ‘De zorg heeft een ander perspectief nodig. Betere regels en betere bestuurlijke verhoudingen. Gebaseerd op bescheidenheid en gepaste verantwoordelijkheid.’
Gezamenlijke inspanning
Mooie woorden. Maar wat bovenal nodig is, is een gezamenlijke inspanning om te komen tot minder regeldruk van alle bij de zorg betrokken partijen – van aanbieders en professionals tot VWS, van de NZa tot de zorgverzekeraars. Het is daarom belangrijk dat er hard gewerkt wordt om dit najaar een gemeenschappelijk plan van aanpak te hebben liggen.
Jacobine Geel, voorzitter GGZ Nederland
Er is een oplossing wanneer er zelfsturende teams worden aangesteld (zoals Ricardo Semler de Braziliaanse economie heeft geholpen middels servant leadership). Dit betekent dat de hiërarchie verdwijnt en er logische samenwerkende teams gaan ontstaan. Dit in combinatie met het gebruiken van de technologieën die ervoor zorgen dat huisartsen, ziekenhuizen, zorginstellingen met honderden of duizenden locaties als 1 locatie beheerst kunnen worden. Elke locatie draait autonoom, maar is als 1 vestiging te managen. Ook domotica helpt om meer hulpbehoevenden te assisteren met dezelfde hoeveelheid personeel zonder dat de werkdruk stijgt! Deze zal zelfs afnemen zoals we zien bij zorginstellingen in het oosten van NL die deze technologie al toegepast hebben. Zij hebben meer tijd voor de cliënt en de kwaliteit van de zorg stijgt. Over het EPD en ECD: Als burgers in NL hun eigen dossier bij hen houden dan scheelt dat ook tijd en geld. In Amerika gebeurt dit al jaren. Het heet niet voor niks Elektronisch PATIËNTEN/CLIËNTEN dossier.
Oplossing? Weg met die marktwerking want die maakt tot nu toe alles alleen maar duurder.Het is een waarden-en normenloze actie die marktwerking en dat merk je op alle fronten. Kosten beheren door invoeren van honderden regels en dan denken dat het werkt> Mensen vermijden nu zorg sterker nog vanaf1 mei 2014 kunnen wij geen CZ en Achmea verzekerden meer aannemen!!Het is duidelijk dat AZIS Dleft en Jedema niet werken in de GGZ( misschien op een kantoor maar niet met patienten). In onze praktijk vergaderen we niet daar werken we alleen en toch zien wij een toename van tijdverlies in bureaucratie sinds het DBC-en een toename van rond 20% extra verloren niet te werken tijd.Huisarts als poortwachter prima en goed. Maar bij verlenging van behandeling moeten we naast uiteraard verslag vaker bellen om die verwijsbrief alsnog weer te krijgen. die huisartsen verzuipen ook in hun administratie. Miljarden reserves inmiddels door ZV opgespaard!!!5 miljard onnodig. En 2015 moet nog komen dan worden de ZV helemaal stinkend rijk. Had de overheid dit in eigen hand gehouden en bezuinigd dan……..Maar neen de VVD wilde marktwerking en wie wordt daar beter van???
Geachte mevrouw Geel,
ik begrijp uw belang als voorzitter van GGZ Nederland maar ik vind uw blog wel iets te gemakkelijk. Natuurlijk moeten we administratieve lasten en regeldruk in de zorg tegengaan, dat slaat ook teveel door en het initiatief van Rinnooy Kan is in dit licht een uitstekend initatief.
Om daartegenover evenwel te suggereren dat het opvragen van een identiteitsbewijs (verplicht om altijd bij je te hebben en op verzoek van te kunnen tonen), verzekeringsgegevens (iedereen is verplicht tot sluiten van een basisverzekering en heeft dus polis en pasje als goed is..) en een verwijsbrief van de huisarts (ja inderdaad, we hebben om allerlei goede redenen een poortwachter in ons stelsel, te weten de huisarts, die niet ten laste komt van eigen risico, dus ‘gratis’ en laagdrempelig kan worden bezocht). Deze voorwaarden – die ook de toegang tot de GGZ-zorg bepalen – zijn moeilijk té bureaucratisch te noemen…. Problematiek waar Rinnooy Kan op doelt is van hele andere orde, bijv. 3400 indicatoren die ziekenhuizen moeten invullen of een nieuwe richtlijn voor kinderartsen van 350 pagina’s. Uw voorbeeld is een minimale administratieve toets of zorg wel kan worden geleverd en ook of er sprake is van terechte zorg. Dat staat niet in verhouding tot de last waar Rinnooy Kan over spreekt.
Opvallend dat branche het over zich lijkt af te roepen dat financiers en toezichthouders ”van buitenaf” de koers uit lijken te (moeten?) zetten, omdat de kosten de pan uit (blijven) rijzen, en het zicht op uitkomsten vanuit klant / burger geredeneerd, nog maar matig in kaart te brengen zijn.
Branches lijken zich stuk te lopen op het bedenken van een modus waarop de organisatie geheel inzichtelijk heeft Wat men doet (verder reikend dan DBC) in de zorgverlening, Waarom en Waartoe, en waaruit de onderscheidende meerwaarde (uitkomsten) blijkt, en hoe gestuurd wordt op kosten. En dan niet op overstijgend proces- of aanbod niveau (dat geloven we nu allemaal wel na jaren ISO/HKZ) maar op klant- en medewerkerniveau.
Zorg ervoor dat methodiek niet verwordt tot iets dat vanuit aanbod of bekostiging gedreven is.
Regel de rest (bedrijfsvoering, formatie, juridische verantwoording etc.) aan de achterkant van het klant proces; 1:1 gekoppeld aan de vraag en zelfredzaamheid-particpatie.
Check het oplossingsinitiatief ”GGZ kernformulier nieuw Perspektief” (co-productie Novire – St. PerspeKtief te Delft)
Oproep voor de branche: zet methodiek en businesscase constructief (voor klant, medewerker en maatschappij) naar de eigen hand op klantniveau en zorg zelf voor integrale verantwoording. Blijf stakeholders een stap voor qua transparantie en deel de zorg over kosten en effectiviteit.
‘Daar waar de spreadsheet (de boekhouder) binnen komt, gaat het verstand het raam uit’.
Met veel vrees zie ik zorginstellingen en zorgverleners verzuipen in all regels die alle wet-en regelgeving, tuchtrecht, beroepsgroepen, verzekeraars, locale samenwerkende gemeenten opleggen of zullen gaan opleggen.
Elke verandering in het zorgstelsel, het overlaten aan de vrije markt, vergroot de bureaucratie. En of het er echt beter van wordt?
Het bestaande systeem is dermate ingewikkeld geworden dat optimalisatie van het systeem niet meer gaat werken. De patient is weg georganiseerd en terug gebracht tot een kwantitatieve zorgeenheid, een FTE zeg maar, zonder dat we het door hebben waarschijnlijk. Het effect van deze manier van organiseren is dat er onnodig veel geld gaat zitten in het handhaven van onnodige bureaucratie (managers, dure ict systemen die niet werken etc) en dat zorgeenheid (lees de patient) nog zieker wordt. Initiatieven als openzorg.net of buurtzorg bouwen vanaf de grond af aan een nieuw systeem. Ik denk dat dat de enige mogelijkheid is om goede zorg tegen een betaalde prijs te leveren. En zeker niet het stapelen van regels, met een cumulatief onbedoeld effect.
Misschien moeten er gewoon wat minder mensen zich met de zorg gaan bemoeien.
Een goed uitgangspunt is ook: 1 regel erbij, 2 regels eraf!
Gek ,je bedoeld knettergek. Knok hier al jaren tegenop het wordt enkel erger.je voeld je zo langzamerhand een crimineel i.p.v. zorgvrager!
Nee, heer Valk, we zijn in Nederland niet gek geworden, alsof we allemaal uw psychische hulp nodig zouden hebben. Uw kreet komt voort uit het feit dat er geen ‘kansen’ meer zijn, en dat fusies afketsen of veel meer impact hebben dan u vooruit dacht. Probeer eens het volgende concept: maak van elke regel geen nieuwe taak, stel geen nieuwe manager aan, laat de organisatie niet uitdijen. Kijk eens in uw organisatie hoe vaak vergaderd en overlegd wordt met de eerste 15 minuten koffie, het doornemen van het verslag (waarin de actiepunten stelselmatig doorgeschoven worden) en waarbij nauwelijks iets aangepakt wordt omdat -juist- de volgende keer de regels weer veranderd zijn. Mijn advies, Jacobine, is: niet zeuren over regels, gebruik ‘korte lijnen’ (jargon), werk zaken uit aan de basis (niet van bovenaf), en wees flexibel. Dat kan toch ook niet anders want het geld raakt op. En andere regels maken tegen de de regeldruk, lijkt mij kansloos.
Tja, ook na de overgang van AWBZ naar de Zvw is er in de GGZ wel wat misgegaan met al die vrije jongens en meisjes. De GGZ zou niet de eerste sector zijn die bij me opkomt als vertrouwen het verschil moet gaan maken. Er ligt een kans bij de wijkverpleging om het deze keer goed te doen.
Zolang zorgbestuurders en Actiz niet in beweging komen zal er niet veel veranderen.Er heerst angst rondom zorginkoop, kwaliteisregels . Inspectie , aanbestedingen gemeentes etc. Er zijn te weinig authentieke bestuurders zoals bijvoorbeeld een Jos Blok. Actiz laat zich te vaak wegdrukken en gaat teveel mee met de politieke beweging. Het wordt tijd voor wat meer burgerlijke ongehoorzaamheid , lef , durf en weerstand.
Kamerleden met de portefeuille zorg en welzijn zou men eens moeten verplichten in een instelling of thuiszorg etc mee te lopen. Dat kan mooi in het zomerreces
Jakobine lijkt de patient hier als scharnierpunt te vergeten. Wellicht is het mogelijk om wel te behandelen zonder dat alle data er zijn, maar pas te betalen na controle en fiattering van een overzichtelijke factuur door de patient zelf.
Vanaf 1979 werd er veel geld verspild aan ambulanterfanten bij RIAGGs, bovenstaande administratieve maatregelen zijn een overtrokken reaktie daarop.