Keurmerken zijn er om de veiligheid van patiënten te waarborgen. Ze helpen professionals scherp te houden en het kaf van het koren te scheiden. Keurmerken hebben echter ook een duistere kant. Ze zijn weliswaar bedoeld om de zorg te verbeteren, maar deze verantwoording gaat ten koste van de beschikbare tijd voor patiënten. Denk hierbij aan kosten voor het keurmerk zelf, maar vooral aan de inzet van behandelaars, managers en beleidsmedewerkers die nodig is voor de aanvraag en het behoud van een keurmerk. Recentelijk heeft GGZ Nederland berekend dat van de 6 miljard die de ggz jaarlijks ontvangt, zij alléén al aan het verantwoording één miljard uitgeeft! Nóg meer verantwoorden raakt dan ook een gevoelige snaar.
De opkomst van de keurmerkeritus in e-healthland an sich is natuurlijk positief. Het laat immers zien dat e-health volwassen is geworden. E-health wordt dermate serieus genomen dat men een keurmerk nodig acht. Hierin zit tevens de dubbelheid. Immers als e-health echt volwassen zou zijn geworden, zou het geen ‘e’-health meer heten, maar gewoon ‘health’ oftewel: care as usual.
Extra keurmerk
In de ggz zie je dat tot op heden vrijwel alle e-health-interventies met of door bestaande ggz-instellingen zijn ontwikkeld. Vrijwel overal in de specialistische ggz wordt e-health blended (combi face-to-face en online) uitgerold. Deze instellingen moeten zich op inhoudelijk gebied, maar ook op ict-gebied aan allerlei regels houden. Je kunt je dan ook afvragen of een extra e-healthkeurmerk nodig is. Het is wellicht handiger om bestaande certificaten en/of keurmerken in de ggz wat te verruimen zodat ook e-health erin meegenomen kan worden.
Online hulpstempel
Er zijn echter ook kleine start-ups, reeds gevestigde ict-clubs én zelfs zorgverzekeraars die met geweldige apps komen. Deze organisaties kunnen niet voldoen aan de bestaande keurmerken in de ggz, omdat ze immers zelf geen ‘health’ maar alleen de ‘e’ leveren. Voor hen is een extra keurmerk handig. Het moet dan wel een zeer betaalbaar keurmerk zijn, anders krijgen de kleine start-ups geen kans. Het online hulpstempel van het Trimbos-instituut kan hierin uitkomt bieden. Het mooie aan het online hulpstempel is namelijk dat zowel inhoudelijke experts als patiënten het product beoordelen.
Geen 75, geen 15, maar slechts één nieuw keurmerk en een verruiming van bestaande keurmerken: dat lijkt me een mooie manier om de keurmerkeritus in e-healthland te overleven.
Ik ben het volledig eens met schrijver K. Wiegers!
Het grote gevaar schuilt in het idee en gevoel dat men heeft dat ‘iets’ een veiligheidsgevoel kan geven, terwijl dit dus niet zo hoeft te zijn.
Althans dat er geen aantoonbaarheid is van juist en correct functioneren onder bepaalde omstandigheden.
Een vervelende bijkomstigheid is dat wanneer men een bepaalde app o.i.d. veel ziet voorkomen, men gaat geloven dat het goed is.
Sommigen noemen dit het TelSell-syndroom.
Beste Renske,
Ik ben het van harte met je eens dat er een einde moet komen aan de wildgroei van keurmerken. In dat licht bezien is het online hulpstempel dat door het Trimbosinstituut met de veldpartijen en andere stakeholders is ontwikkeld een goede stap.
Tegelijk moeten we constateren dat het online hulpstempel is ontwikkeld in een periode waarbij de nadruk lag op stand alone e-health, in tegenstelling tot nu waarbij e-health en m-health interventies vooral binnen blended behandelingen worden toegepast. Om het kind niet met het badwater weg te gooien (je geeft ook geen keurmerk voor het merk en type telefoontoestel waarmee je naar je cliënten belt) is het wel noodzakelijk om het online hulpstempel te actualiseren.
Beste Kwiegers,
Voor toepassing in de lichamelijke gezondheidszorg gelden natuurlijk weer andere eisen, daar luistert het technisch functioneren heel nauw. Overigens ken ik vier mensen die recent een medische toepassing met CE keurmerk hebben getest, waarbij bleek dat deze toepassing ondanks het keurmerk totaal niet functioneerde.. Ook is het CE keurmerk in mijn optiek meestal niet geschikt voor de ggz en ISO vaak weer te streng Het zal dus nog wel even zoeken zijn tot we juiste weg hebben gevonden.
Een keurmerk/certificering is noodzakelijk om wildgroei en gevaar voor cliënt en patiënt te voorkomen.
Ik ken maar al te veel apps en devices die door clienten en patiënten als medisch device worden gezien, maar die of niet, of ten onrechte alarmeren bij problemen.
Inderdaad is 1 keurmerk voldoende, CE/ISO om aan te geven welk type het is en dat het voor die toepassing geschikt is bevonden.
Huidige apps die bijvoorbeeld adviezen over medicijngebruik geven of devices die hartslag monitoren zijn over het algemeen niet gecertificeerd voor die toepassing en dus levensgevaarlijk!
Ik ben niet tegen een structurele en gestructureerde vorm van kritisch denken, maar die keurmerken zijn gewoon commerciële handel die kostenverhogend werkt.
Blij dat automatiseerders er nu ook eens tegenaan lopen, want elders woedt de ziekte al veel langer.