De kosten voor de AWBZ-zorg in natura zijn over 2010-2012 met 17 procent gestegen zonder dat er meer cliënten tegenover staan, werd onlangs bekend. Tegelijkertijd geeft iedereen van werkvloer tot bestuurder ‘de bezuinigingen’ de schuld van ‘noodzakelijke’ maatregelen als ontslagaankondigingen en sluiting van verzorgingshuizen. En dat terwijl de financiële reserves weer gegroeid zijn.

Aan de andere kant doen verhalen de ronde dat vanwege de verhoging van de eigen bijdrage in de zorg ‘kinderen’ hun vader of moeder in kommervolle omstandigheden thuis laten wonen met het oog op de erfenis, ook als ze zo afhankelijk van zorg zijn dat verhuizing naar een beschermende verpleeghuissetting noodzakelijk is. Ik ken geen maat en getal. Ik weet niet of het ‘broodje aap’-verhalen zijn. En ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat er ‘kinderen’ zijn die hun ouders met eurotekens in de ogen als een rekensommetje beschouwen. Toch nodigt de kwestie uit om de eigen bijdrage in de langdurige zorg onder de loep te nemen.

Rekentabel

Rijksoverheid.nl leert mij dat in 2014 de maximale eigen bijdrage 2246,60 euro per maand is. Oeps, en bij welk jaarinkomen gaat deze vlieger op en zie je je erfenis als sneeuw voor de AWBZ-zon verdwijnen? Daar blijkt het CAK een rekentabel voor te hebben. Je kunt ongehuwd zijn en opgenomen of gehuwd en allebei opgenomen: de applicatie rekent het razendsnel voor je uit. Ik doe twee tests. Bij de een vul ik een jaarinkomen voor een ongehuwde van 85 jaar in van 40.000 euro en bij de andere een jaarinkomen van 60.000 euro. Niet de minst vermogende pensionados gelet op het Nederlands modale gemiddelde, lijkt me. De eigen bijdragen zijn respectievelijk 1208 per maand en 1489 euro per maand. Nog een heel eind weg van de maximale eigen bijdrage. Mijn conclusie: je moet wel een heel hoog jaarinkomen hebben om daartoe veroordeeld te worden.

Eigen huis en spaargeld

Ja maar, zullen sommigen tegenwerpen, je eigen huis en spaargeld, alles wordt meegerekend en hupsakee daar gaan je centen over de toonbank naar de AWBZ. Het blijkt dat voor de berekening van de eigen bijdrage 8 procent van de grondslag sparen en beleggen (vanaf ruim 21.000 euro) wordt meegenomen ten opzichte van 1,2 procent normaliter. Als je als ‘kind’ dan al bang bent om de kas van ‘vadertje staat’ te spekken, bieden de nieuwe belastingvrije schenkingsregels wellicht soulaas. Na zo’n schenking kun je allicht je hand over het hart strijken en je ouders die hard noodzakelijke verhuizing gunnen, toch?

Kwaliteit van huisvesting

Begin je je in een onderwerp als de eigen bijdrage te verdiepen dan stuit je wel op andere gekke dingen. Neem het feit dat er geen enkel verband is tussen de eigen bijdrage en de kwaliteit van de huisvesting in het verpleeghuis waar iemand woont. In mijn werk kom ik nog heel veel pg-afdelingen tegen waar de bewoners in een kamer verblijven die bij wijze van spreken nog gebouwd is volgens de maatstaven van het voormalige College Bouw uit een ver verleden: 13 m2 nuttig vloeroppervlak met gedeelde badderruimte. Maar ik ken ook verpleeghuizen die op een afdeling of in een kleinschaligwonensetting een eigen appartementje met gescheiden woon- en slaapgedeelte van wel 40 m2 aanbieden. En er zijn ook nog 6000 meerpersoonskamers volgens het LOC anno 2010, waarvan Actiz verwacht dat er na 2012 nog 1300 over zijn. Tijdens de zorgvisites die ik tweewekelijks met Tineke van den Klinkenberg door het hele land afleg zien wij er hiervan nog steeds te veel. De bewoners ervan betalen eenzelfde eigen bijdrage.

En de zorgorganisaties ontvangen ongeacht de kwaliteit van hun huisvesting en zorg per bewoner eenzelfde zzp-bedrag, dat voor de ‘reguliere’ verpleeghuiscategoriebewoner – zzp 5 – 184,97 euro per dag is: een stijging ten opzichte van 2013 van 2,25 euro per dag. Aan verouderde huisvesting is het zo beschouwd (nog) goed verdienen.

Pgb

Ouderen met een wat ruimere portemonnee, van wie er steeds meer zijn en zeker nog zullen komen, zullen waarschijnlijk de afweging maken: ‘Als ik dan toch naar een verpleeghuis moet, dan wacht ik net zo lang tot ruimte voor me in een oord, waar ik ‘waar voor mijn eigen bijdrage’ krijg. Of ze oriënteren zich op particuliere verpleeghuizen die momenteel als paddenstoelen uit de grond schieten. Met een pgb voor zzp 5 dat voor 2014 46.687 euro is, komt zo’n oudere een heel eind. ‘En dan kies ik mijn eigen huisvesting erbij’, zullen ze redeneren.

Alleen met de cijfers over de pgb-zorg en de eigen bijdragen erbij kun je werkelijk iets zeggen over de ontwikkelingen en te maken keuzes in de langdurige zorg.

www.publicarea.nl

www.zorgvisite.nl