Er is veel ophef ontstaan over het kabinetsvoorstel om werkgevers te verplichten 5 procent van hun personeelbestand te laten bestaan uit mensen met een arbeidshandicap. Werkgevers willen een dergelijk quotum niet; zij zien duizend-en-een ‘beren op de weg’ met betrekking tot dit voorstel. Want hoe baken je af wie er onder de regeling valt? Gaat het om voltijds- of deeltijdbanen? Mag je ook de mensen die je nu al in dienst hebt meetellen? De privacyregeling staat niet toe dat je mensen met een beperking telt, dus hoe kan ik checken of ik eraan voldoe? Als ik maar twee mensen in dienst heb, moet ik dan 0,1 mens met een arbeidshandicap in dienst nemen? En economisch gaat het al slecht met Nederland dus er is helemaal geen werk. Enzovoorts, enzovoorts.

Idee onderschrijven

Overigens is de eerste reactie van werkgevers altijd dat ze het achterliggende idee onderschrijven: ‘Natuurlijk moeten ook mensen met een arbeidshandicap kunnen meedoen in de samenleving’. ‘We willen ons als werkgevers zeer inspannen om zo veel mogelijk mensen aan werk te helpen.’ En: ‘We willen als werkgevers best afspraken maken dat er een inspanningsverplichting komt om zo veel mogelijk mensen met een beperking aan werk te helpen.’

Al deze argumenten hebben één ding gemeen: ze zijn economisch van aard. Als je met een enge economische/financiële bril naar het 5-procentsvoorstel kijkt, kun je inderdaad begrip hebben voor al die bezwaren. Maar misschien kun je het voorstel ook anders bekijken. Door een maatschappelijke bril.

Quotum halen

Ook ik ben als bestuurder van Koninklijke Kentalis een werkgever. Wij hebben 4600 mensen in dienst van wie ruim 2,5 procent een arbeidshandicap heeft. Ik zou dus ook niet voldoen aan het quotum van 5 procent. Ook ik kan duizend-en-een redenen benoemen waarom het zelfs een organisatie die er is voor mensen met een beperking, niet lukt 5 procent te halen. Overigens ben ik altijd tegen quota waarbij de overheid bepaalt wat (maatschappelijk) ondernemers moeten doen en laten bij de samenstelling van hun personeelsbestand.

Maar ik ben wel voor dit quotumvoorstel. Want het gaat hier om een basale waarde in onze maatschappij: het gevoel van eigenwaarde. Eigenwaarde krijg je vooral door zo gewoon mogelijk mee te doen aan de maatschappij. En een belangrijk onderdeel van meedoen aan de maatschappij is het hebben van werk. Ook als je de pech hebt dat je bijvoorbeeld vanaf je geboorte een beperking hebt, wil je gewoon mee kunnen doen. Je bent als persoon met een beperking echter grotendeels afhankelijk van anderen of je mee mag doen. En die anderen zijn er de afgelopen decennia op vrijwillige basis niet in geslaagd om de arbeidsgehandicapten voldoende mee te laten doen.

Maatschappelijke taal verleerd

Werkgevers hebben hun mond vol van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Welnu dit is onze kans. Wellicht zijn we de maatschappelijke taal een beetje verleerd. Ik kan het ook wel economisch vertalen. Want het aan werk helpen van mensen met een arbeidshandicap scheelt heel veel uitkeringen en heel veel zorgkosten. En dat leidt tot minder hoge belastingen en minder hoge premies. Dus het levert ook gewoon euro’s op.

Maar die vertaling is vast niet nodig om werkgevers over de streep te trekken… Toch?

Bas van den Dungen
Raad van bestuur Koninklijke Kentalis