Dit zijn de gezellige scènes uit het animatiefilmpje van de St. Maartenskliniek over patiëntveiligheid. Daarmee wil het Nijmeegse ziekenhuis al haar patiënten aansporen om ‘een actievere rol te vervullen tijdens hun behandeling’. De St. Maartenskliniek heeft gekozen voor animaties met dieren om ‘te voorkomen dat de voorlichting gevoelens van onveiligheid oproept’.

En dit is niet het eerste initiatief dat patiënten ertoe moet zetten om zelf op te letten als ze in het ziekenhuis liggen. Vorig jaar kwam de NPCF met een wat volwassener voorstel: een patiëntveiligheidskaart waarop risicovolle situaties staan afgebeeld. Het gevaar schuilt nu eenmaal in kleine dingen. Verkeerde medicatie bijvoorbeeld. Of een operatie van het verkeerde lichaamsdeel. Een gewaarschuwd patiënt weet dat hij zelf een kruis moet zetten op de te opereren knie.

Maar waarom eigenlijk? Waarom moeten zieke, zielige en nooddruftige mensen in al hun ellende ook nog de verpleegkundige en de dokter controleren? Kunnen ziekenhuizen zelf niet zorgen voor een veilige omgeving? Is dat niet zelfs hun plicht?

Of zit er misschien iets anders achter deze mooie en patiëntvriendelijke initiatieven? Het zou natuurlijk kunnen dat instellingen zich hiermee op voorhand willen indekken. Het aantal schadeclaims in de zorg stijgt nog jaarlijks en daarmee ook de kosten voor aansprakelijkheidsverzekeringen. Daarbij zijn behandelingen steeds complexer waardoor de kans op fouten groter wordt. In dat licht bezien, is het niet onverstandig om een deel van de verantwoordelijkheid bij de patiënt neer te leggen.

Het wachten is op het eerste ziekenhuis dat een schadeclaim afwijst omdat de patiënt zich onvoldoende alert heeft opgesteld. Hij had toch immers het voorlichtingsfilmpje kunnen zien?