De afgelopen twee weken was The Think Train in Nederland en Zweden. Wij hebben ervaren hoe verschillende zorgorganisaties tegen innovatie aankijken. Het viel ons op dat het proces omtrent zorginnovatie in Zweden anders is dan in Nederland.

Tijdens de 99-uursprojecten die we uitvoeren, testen we onze assumpties, ideeën en prototypes regelmatig met de organisatie waarmee we samenwerken om zo de implementatie te borgen. In Nederland waren deze sessies vaak erg praktisch van aard: artsen, verpleegkundigen of ander uitvoerend personeel gaven inhoudelijke feedback en hun mening, er werd wat gepolderd waarna het management vervolgens de knoop doorhakte. In Zweden werkt het anders. Daar zijn medewerkers een stuk minder mondig tijdens officiële besprekingen. Ze zeggen liever niets wanneer ze ergens niet overtuigd van zijn of wanneer het niet relevant is. Zo hebben we met het Karolinska Institutet gewerkt aan een Big Datatool waarmee inzichtelijk kan worden gemaakt of de bijwerkingen van medicamenten verschillen op basis van geslacht. Na de introductie van ons eerste concept waren de reacties enthousiast of neutraal, niet echt constructief kritisch. Tijdens de Fika’s kwamen de praktische bezwaren naar boven van de artsen en onderzoekers en bleek dat ze wel degelijk mondig zijn.

Iedereen op een lijn

Ook de manier waarop beslissingen worden genomen in Zweden verschilt met die in Nederland. In Zweden proberen managers en leidinggevenden alle betrokkenen mee te nemen in het beslissingsproces rond de realisatie van een innovatie; iedereen moet overtuigd zijn van de toegevoegde waarde. Karolina Kublickiene, hoofd van het Gender Institutet van het Karolinska Institutet, vertelde dat dit onderdeel van de (organisatie)cultuur is, maar dat een dergelijk besluitvormingsproces ook is gecreëerd om ervoor te zorgen dat een innovatie snel geïmplementeerd en opgeschaald kan worden.

Ik denk dat zo’n proces niet altijd mogelijk is bij innovaties, aangezien men vaak niet beseft wat een innovatie voor hen kan betekenen. Zo is er bijvoorbeeld kritiek vanuit de medische wereld op verschillende wearables en telemonitoring-apparaten, zoals de AliveCor, omdat deze niet voldoen aan de gouden standaard en niet passen binnen de huidige wet- en regelgeving en financieringsstructuur. Dit is wat mij betreft geen reden om er niet actief mee aan de slag te gaan. De technologie verandert ontzettend snel, er is vraag vanuit patiënten en ik heb zelden meegemaakt dat wet- en regelgeving vooruitlopen op de praktijk. Wel vind ik vind het mooi om te zien dat de Zweden rekening houden met de verschillende belanghebbenden (van de verpleegkundige tot de bedrijfsleider) voordat ze een zorginnovatie realiseren. Dit krijgt in Nederland vaak minder aandacht dan gewenst.

Samenwerken voor meer impact

Ik hoop dan ook dat zorgorganisaties inzien dat samenwerking met organisaties in het buitenland veel kan opleveren. Het leidt niet alleen tot inzicht hoe andere landen innoveren in de zorg, maar biedt ook de kans om gezamenlijk projecten op te pakken. Veel innovaties worden ontwikkeld met de focus op het eigen land. Daarna is opschalen in sommige gevallen lastiger, omdat de context in andere landen net even anders is.

Thijs Sondag


Sondag is de initiatiefnemer van The Think Train en de eigenaar van Sovation. Hij ontwikkelt nieuwe producten, diensten en modellen voor de zorg.

Na de zomer zal The Think Train gaan samenwerken met andere zorgorganisaties in Europa om zorginnovaties te versnellen. Voor meer informatie zie www.thethinktrain.org