Epd’s in ziekenhuizen zijn niets meer of minder dan grote en (soms) slimme administratiesystemen van zorgactiviteiten en -processen. Dit start bij het registreren van de patiënt, omvat alle registraties tijdens het zorgproces tot aan het uiteindelijke ontslag. Al deze gegevens komen in een database en die gegevens zijn goud waard. Hieruit worden bijvoorbeeld kwaliteitsindicatoren afgeleid. Maar ook is hierop de financiële administratie gebaseerd, wordt fundamentele research erdoor gevoed en geeft het toegang voor behandelaars en patiënten tot de noodzakelijke zorginformatie. Maar om daadwerkelijk optimaal gebruik te kunnen maken van deze kostbare gegevensbronnen is een grote mate van toegankelijkheid noodzakelijk. Als deze toegankelijkheid op internationale standaarden wordt gebaseerd dan zou dat voor alle betrokkenen een zegen zijn. 

Keuze uit twee epd’s
In Nederland ontstaat zo langzamerhand een situatie waarin twee epd-leveranciers de dienst aan het uitmaken zijn. Je hoort het al aan het taalgebruik: ‘Ben jij een X of Y ziekenhuis?’. Ik hou hier de letters maar even neutraal.  Maar deze beperkte keuze maakt de Nederlandse gezondheidszorg wel kwetsbaar. Jarenlang hebben we ernaar gestreefd om de afhankelijkheid van één leverancier (BAZIS/HISCOM) teniet te doen en nu zijn we met open ogen in de volgende alomvattende epd-suites gestapt.
Ik hoor u al beargumenteren dat hiermee de complexiteit en afhankelijkheid van koppelingen en interfaces sterk verminderd is. Dat is zeker waar maar alle cruciale zorgapplicaties in één suite onderbrengen, brengt weer andere grote kwetsbaarheden en afhankelijkheden met zich mee. Niet te vergeten ook letterlijk de prijs die we betalen door de grote afhankelijkheid van de leverancier nadat de epd-keuze is gemaakt. Is deze kostbare keuze eenmaal gemaakt en het epd geïmplementeerd, dan kom je er voorlopig niet meer vanaf en loop je mee in de evenzeer kostbare jaarlijkse updates en upgrades.

Specifieke zorgapplicaties
Zo’n investering zou nog verdedigbaar zijn wanneer deze epd’s zodanig zijn ontworpen dat op eenvoudige wijze koppelingen en interfaces met zeer specifieke zorgapplicaties mogelijk worden gemaakt. Dat is helaas lang niet altijd het geval en dat beperkt de ontwikkeling van nieuwe toepassingen en technieken in de zorg behoorlijk.
In principe willen beide leveranciers elke denkbare applicatie in hun eigen suite onderbrengen. Maar dan wel volgens hun eigen schema, invulling en prijsstelling. Vanuit hun standpunt gezien zeer verdedigbaar. De kosten die daarmee gepaard gaan zijn helaas enorm. De huidige epd’s nemen een forse hap uit de slinkende zorgbudgetten van ziekenhuizen waarbij het ook nog eens zeer de vraag is of de voorspelde opbrengsten uit de initiële business cases ooit gehaald worden.
Ontwikkelingen in de gezondheidszorg gaan snel en zullen steeds vaker ontworpen en gebouwd worden door slimme bedrijven (start-ups) met toepassingen die zijn toegespitst op gerichte vraagstellingen. Daarvoor is openheid en toegankelijkheid van de databestanden binnen de ziekenhuis-epd’s een absolute randvoorwaarde. Daarmee kan de innovatiekracht waar Nederland zo prat op gaat maximaal worden benut. Dat kan alleen als de grote epd-leveranciers gaan inzien dat zij de grote verantwoordelijkheid dragen om de openheid ( in vaktermen interoperabiliteit) niet te frustreren maar proactief te faciliteren en uit te dragen.

Kinderoncologie
Het Prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie is een uniek initiatief waarin kinderoncologische kennis en kunde landelijk wordt gecentreerd. Dit vergt snelle en specifieke software ter ondersteuning van diagnose en behandeling van deze kwetsbare patiëntengroep. Wanneer grote epd-leveranciers deze ‘niche’-markt commercieel niet voldoende interessant achten, komt innovatie onder druk. Wanneer het daarnaast voor excellerende start-ups niet eenvoudiger wordt gemaakt om innoverende applicaties te koppelen met het epd, dan zijn we niet op de goede weg. Die gijzeling lijkt mij zeer onwenselijk.