De consultatieversie van het concept-ontwerp is op 9 oktober 2013 aan de Tweede Kamer gezonden. Ter kennisname, want het document is allereerst bedoeld om de cliënten- en brancheorganisaties de gelegenheid te geven te reageren. En dat gebeurt natuurlijk: ik heb reacties van de gezamenlijke cliëntenorganisaties, van Mezzo, Actiz en de VGN zien passeren.
In die reacties altijd wel een woord over de nieuwe loot aan de boom van ons collectief opgetuigde stelsel van langdurige zorg bedoeld om die cliëntgericht uit te voeren: de LIZ-uitvoerder. Daarbij gaat men ervan uit dat hiermee het zorgkantoor wordt bedoeld. Is dat terecht? In de hele tekst van het concept wetsontwerp komt namelijk het woord zorgkantoor niet voor. En bij de begripsbepalingen aan het begin van de concept-wettekst treffen we het zorgkantoor ook niet aan. Naast de ons bekende gerenommeerde organen als CIZ, CAK, Sociale verzekeringsbank, Zorgautoriteit, Zorginstituut, (zorg)verzekeraar, zorgaanbieder, instelling en zorgverlener is de LIZ-uitvoerder als nieuwe ster aan het firmament opgenomen en omschreven als: ‘een rechtspersoon die geen zorgverzekeraar is die zich overeenkomstig artikel 4.1.1. heeft aangemeld voor de uitvoering van deze wet, de met toepassing van artikel 3.2.3, eerste lid door onze minister aangewezen uitvoerder daaronder begrepen.’
LIZ-uitvoerders
Fluks naar artikel 3.2.3 om het te gaan begrijpen. Daar staat in lid 1 dat de minister bij algemene maatregel van bestuur (AMvB) een of meer LIZ-uitvoerders kan aanwijzen, die namens LIZ-uitvoerders in een – ook weer per maatregel aan te wijzen – gebied met zorgaanbieders schriftelijke overeenkomsten kunnen sluiten om zorg te verlenen waar burgers volgens de wet LIZ aanspraak op kunnen maken. Dat maakt een stuk duidelijker over wie we het hebben toch?
Dan naar artikel 4.1.1. onderdeel van het hoofdstuk met de titel De uitvoerders van de verzekering, waarnaar de begripsomschrijving LIZ-uitvoerder (die dus geen zorgverzekeraar mag zijn) in de concept-wettekst verwijst, voor meer duidelijkheid. Daar staat over de aanmelding als LIZ-uitvoerder letterlijk:
‘Een rechtspersoon die geen zorgverzekeraar is en die deze wet ten aanzien van de verzekerden (ik neem aan dat hier LIZ-rechthebbenden wordt bedoeld) wenst uit te voeren meldt zich daartoe als LIZ-uitvoerder bij de zorgautoriteit.’ Het is dus nog geen uitgemaakte zaak. Elke rechtspersoon kan zich voor deze belangrijke publieke taak melden. Ook bijvoorbeeld cliëntenorganisaties kunnen het initiatief nemen om een rechtspersoon op te richten die de taken uitvoert op een wijze die hen aanspreekt. Maar wie dat denkt komt toch bedrogen uit, want artikel 3.2.3 zegt dat de LIZ-uitvoerder namens andere LIZ-uitvoerders de taken in het gebied uitvoert. Wat te doen als die andere LIZ-uitvoerders zich niet aanmelden of jou niet willen en je niet terzijde staan in je uitvoering van je LIZ taken? Nee, de mogelijkheid je aan te melden als LIZ-uitvoerder zal geen nieuwe rechtspersonen opleveren. In die zin begrijp ik wel dat bv de cliëntenorganisaties en Actiz in hun reacties op het wetsvoorstel dan ook maar gewoon het beestje bij de naam noemen en over zorgkantoren blijven spreken.
Toch nog een sprankje hoop ontstaat als ik het 6e lid van artikel 4.1.1.lees dat aangeeft dat het dagelijkse beleid van de LIZ-uitvoerder wordt bepaald of mede wordt bepaald door personen die deskundig zijn en waarvan de betrouwbaarheid buiten twijfel staat. Komen daar dan verlossende woorden met wie we van doen gaan krijgen als LIZ-uitvoerder? Maar geen woord over de invulling en wijze van het bestuur of het toezicht daarop zoals de commissie Halsema aangeeft.
Lichtpuntje
Het enige lichtpuntje is dat bij AMvB regels kunnen worden gesteld over de mate van invloed van verzekerden. In verschillende columns en heb ik ervoor gepleit dat zorgkantoren als uitvoerder van kostbare publieke taken hun democratisch gehalte moeten verhogen.
Ik roep daarom de cliëntenorganisaties op om tijdens de consultatieronde zelf meteen al invulling te geven aan deze AMvB. De staatssecretaris kan deze dan daags na de invoering van de wet LIZ uitvaardigen en zo de LIZ-uitvoerders van meet af aan kietelen om het verschil ten opzichte van de zorgkantoren te maken.
Wettekst
Voor de Tweede en Eerste Kamer liggen er taken om de huidige concept wettekst kritisch op de voorgestelde uitvoering te beoordelen, de rechtspersoon LIZ-uitvoerder in de wettekst vanuit een publiek belang te omschrijven en de invloed van LIZ-verzekerden (u en mij dus) te verankeren. Dan mogen we op de besteding van onze zelf bij elkaar gelegde 30 miljard aan LIZ -centjes toch ook wel controle en invloed uitoefenen? En dan is de commissie-Halsema er ook niet voor niets geweest.
Hetti Willemse,
